تبیان، دستیار زندگی
سازمان تروریستی داعش که خود را دولت اسلامی می نامد ادعا می کند که به تنهایی با فروش اموالش مانند نفت و فراورده های آن کسب درآمد می کند؛ اما با توجه به حجم و گستره ی فعالیت های چنین سازمان تروریستی در چندین کشور منطقه، و حجم آتش باری آن ها، قطعاً نیازمند م
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : سمیه جولایی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بزرگترین حامیان مالی داعش

سازمان تروریستی داعش که خود را دولت اسلامی می نامد ادعا می کند که به تنهایی با فروش اموالش مانند نفت و فراورده های آن کسب درآمد می کند؛ اما با توجه به حجم و گستره ی فعالیت های چنین سازمان تروریستی در چندین کشور منطقه، و حجم آتش باری آن ها، قطعاً نیازمند منابع مالی خارج از درآمدهایی است که به دست می آورد. پس این ادعا کذب است!

دکتر سمیه جولایی- بخش سیاست تبیان
منابع مالی داعش


دویچه وله در مقاله ای در مورد منابع مالی داعش می نویسد : مسئول مبارزه با تروریسم در ایالات متحده ی آمریکا توضیحاتی در رابطه با داعش از شرکت تویوتای ژاپن خواست؛ زیرا که اعضای این سازمان به آخرین ماشین های جیپ و پیک آپ ساخت این شرکت دسترسی دارند، او همچنین تأکید می کند که داعش از خودروهایی در عملیات نظامی بهره می گیرند که ساخت شرکت های لاندکروز و هیلوکس است. نکته ی جالب دیگر این که این خودروها همگی به یک رنگ و مجهز به اسلحه های جدید هستند وبه نوعی سفارشی ساخته شده و در اختیار نیروهای این سازمان قرار گرفته اند.  حتی سفیر سابق آمریکا مارک ولاس در اظهاراتش اعلام می کند که متأسفانه تویوتا تبدیل به برند داعش شده است. او استدلال می کند که علیرغم تلاش برای از بین بردن منابع مالی داعش، اما باز هم تعداد بسیار زیاد این خودروها توسط  داعش استفاده می شود. او همچنین تخمین می زند که تعداد این خودروها بیش از 40 هزار دستگاه است. البته منابع دیگر این تعداد را بیش از اینها دانسته اند که در همه ی مناطق تحت سیطره اش به طور وسیعی استفاده می کند. حال سوالی که مطرح می شود این است که چگونه سازمان تروریستی این چنینی که آمریکا ادعا می کند سعی در از بین بردن منابع مالی آنها و یا خود سازمان داشته و دارد همچنان می تواند از بهترین و مجهزترین خودروها و تجهیزات استفاده کند؟ و این سازمان بر پایه ی چه اقتصادی بنیان نهاده شده است؟

تروریسم و تأمین مالی مستقل
پالایش نفت سوریه در مناطق تحت کنترل سازمان های تروریستی به موجب درگیری میان سازمان های تروریستی تبدیل به بحرانی خطرناک شده است؛ در حالی که داعش از ابتدا در مناطقی از عراق شروع به فعالیت کرد که عمده ی پالایشگاه های نفتی این کشور واقع شده است.

مجله ی فایننشال تایمز انگلیس سود حاصل از فروش نفت داعش را به طور روزانه در حدود یک و نیم میلیون دلار اعلام کرده است. با توجه به شرایط ، به علت عدم وجود حیات اقتصادی در مناطق تحت سلطه ی این سازمان تروریستی، مسائل اقتصادی به شدت پیچیده و غیر قابل نفوذ شده و از سوی دیگر این سازمان به علت گستره و حجم عملیات نظامی در جبهه های متعدد نیازمند ده ها میلیون دلار در هر روز است.

بعد از سیطره ی داعش بر مناطق وسیعی از سوریه و نیز مناطق نفت خیز عراق این مسأله مطرح شد که داعش به تنهایی کسب درآمد می کند و منابع این کسب درآمد دریافت مالیات از مردم به عنوان زکات، جزیه و عوارض تجاری است. اما پرداخت هزینه ی خرید حجم عظیم تسلیحات سنگین، حقوق بالای افراد تحت استخدام، خرید خودروها و وسایل ارتباطی، کمک های لجستیکی و هزینه ی آموزش و سایر خدمات آن قدر بالاست که به نظر می رسد منابع تأمین مالی عمری بیش از جنگ سوریه و عراق داشته باشد که چنین ریشه های عمیقی دوانده است. البته در کنار این منابع مالی باید به کمک های آمریکا در قالب تسلیحات و ... نیز اشاره نمود. این کمک رسانی های هواپیماهای نظامی آن قدر در رسانه ها به طور شفاف در قالب تصاویر بسته های حجیم و عظیمی که برای سازمان های تروریستی از آسمان ارسال می شود که دیگر جای هیچ گونه تردیدی باقی نمی گذارد که در کنار این دورغ پردازی ها برای مبارزه با تروریسم، ایالات متحده ی آمریکا سیاست دوگانه ای  را در رابطه با تروریسم در پیش گرفته است. از سوی دیگر چه کسانی خریدار نفت و فراورده های نفتی داعش هستند؟
مجله ی فایننشال تایمز انگلیس سود حاصل از فروش نفت داعش را به طور روزانه در حدود یک و نیم میلیون دلار اعلام کرده است. با توجه به شرایط ، به علت عدم وجود حیات اقتصادی در مناطق تحت سلطه ی این سازمان تروریستی، مسائل اقتصادی به شدت پیچیده و غیر قابل نفوذ شده و از سوی دیگر این سازمان به علت گستره و حجم عملیات نظامی در جبهه های متعدد نیازمند ده ها میلیون دلار در هر روز است. به عنوان نمونه اگر ارتش عراق ده ها میلیون دلار برای مقابله با داعش در غرب عراق لازم داشته باشد، چون داعش در جبهه های چندگانه در مقابل نیروهای کرد، سایر سازمان های تروریستی و ارتش های سوریه و عراق باید بجنگد؛ بنابراین به بیش از این مبلغ نیازخواهد داشت. پس سوال همچنان باقی است؛ سازمان های تروریستی مانند داعش پول لازم برای ادامه ی جنگ را چگونه بدست می آورند؟ در حالی که سایر سازمان های تروریستی مانند جبهه النصره در سوریه و یا بوکوحرام در نیجریه در مناطق غیر نفتی و بدون داشتن ثروت های باستانی فعالیت می کنند ؟
 
کمک های مالی در خدمت تروریسم
دویچه وله از سخنرانی جو بایدن در اکتبر 2014 در دانشگاه هاروارد صحبت می کند. بایدن کشورهای قطر، عربستان و ترکیه را به جهت کمک های مالی که به سازمان های تروریستی مانند القاعده و داعش با هدف از بین بردن حکومت سوریه می کنند متهم می کند. 
ویکی لیکس نیز ازعربستان سعودی به عنوان مهم ترین و اصلی ترین منبع کمک های مالی به القاعده و طالبان و سایر سازمان های تروریستی نام می برد.
گونتر مایر_ مدیر مؤسسه ی مطالعات جهان عرب در دانشگاه ماینز آلمان_ در مصاحبه ی انجام شده با دویچه وله اعلام کرد که بدون شک، منبع تأمین مالی سازمان تروریستی داعش کشورهای جنوبی خلیج فارس و به طور خاص عربستان سعودی و سپس قطر، کویت و امارات هستند. مطالعات و بررسی ها نشان داده است که در این کشورها بسیاری از بازرگانان و شخصیت های دینی و نیز ثروتمندان تمایل به تندروی دارند و جمعیت ها و انجمن های خیریه به صورت ماهانه  ده ها میلیون دلار از طریق کمک های خیرخواهانه با شعار کمک به جهاد در راه خدا بر ضد کفار در زمین وسیع خدا جمع می کنند. روزنامه ی دیلی تلگراف به نقل از یکی از مراکز تحقیقاتی آمریکایی اعلام کرده که بیش از بیست شخصیت قطری به صورت علنی به سازمان های تروریستی کمک مالی می کنند.

باید اشاره کرد با وجودی که از بین بردن سازمان های تروریستی بدون پا گذاشتن بر روی گلوگاه های تأمین مالی آنها و خشکاندن ریشه های مالی شان میسور نخواهد بود؛ اما حمایت آمریکا و سایر کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای منطقه مانند ترکیه و کشورهای هم پیمان عربستان سعودی مانع بسیار بزرگی در راه مبارزه با داعش و سازمانهای تروریستی دیگر است.

روزنامه ی واشنگتن پست در این زمینه از اعضای کنگره ی آمریکا نقل می کند که ادعا می کنند قطر علاقه ی بسیاری به سازمان تروریستی جبهة النصرة دارد و به این سازمان کمک های مالی می رساند. بدیهی است که رسیدن این دلارهای خیرخواهانه به سازمان های تروریستی مانند انداختن آتش در انبار پنبه است. اما نکته ی ظریفی که در مقاله ی دویچه وله در رابطه با اموال سازمان های تروریستی به آن پرداخته نشده، چگونگی رساندن این پول ها به نیروها و نیز سود حاصل از اصل پول هاست. بنابراین لازم است به شیوه ای افراد دیگر در اروپا و آمریکا نیز در جابجایی پول دست داشته باشند، چه اینکه خرید پیشرفته ترین تسلیحات از کشورهای فرانسه و ایالات متحده قطعا با وساطت تجار این کشورها  انجام می شود. نکته ی جالب توجه دیگر رساندن دلارها به سازمان های تروریستی به شیوه هایی است که ایجاد شبهه در پی نداشته باشد و پیگیری نشود. شاید مهم ترین شیوه و بارزترین آنها تاسیس شرکت های تجاری با حساب های جاری فعال و عنوان پستی معتبر است. تأسیس این گونه شرکت ها به شکل قانونی و یا از طریق معاملات فاسد در اکثر این کشورها و مؤسسات مالی و مالیاتی در قاره های مختلف صورت می گیرد که از هر گونه شک و یا نظارت به دور باشد.

منابع مالی داعش

اقتصاد تروریسم بخشی از اقتصاد جهان
علاوه بر منابع مالی که در بالا به آن ها اشاره شد کاشت انواع مواد مخدر، و قاچاق و تجارت انسان از طریق شبکه های متعدد  در اقتصاد جهان صورت می گیرد که در بسیاری از موارد کشف عامل اصلی در نهایت بسیار دشوار و گاهی غیر ممکن است.  به این شیوه ها باید فروش اشیاء گران قیمت تاریخی و باستانی کشورهای درگیر را نیز افزود. اشیائی که قیمت گذاری بر روی آنها غیر ممکن است.
لوریتا نابولیونی، اقتصاد دان انگلیسی در کتابش با عنوان " اقتصاد تروریسم " می نویسد:" اقتصاد تروریسم بخش روشنی از اقتصاد جهان است که از طریق معاملات مالی و تجاری هوشمندانه و پرسود توسط بازرگانان به شیوه ی پول شویی اموال و پول های سازمان های تروریستی انجام می شود؛ آن ها پول های کثیف را در قالب پول های قانونی به درون بدنه ی اقتصاد جهان تزریق می کنند. وی حجم اقتصاد تروریسم را ده درصد حجم تجارت جهانی در سال 2013 تخمین زده است. نکته ی قابل توجه این است که تنها تروریست ها نیستند که از این تجارت کسب درآمد می کنند؛ بلکه تجار اسلحه و بازرگانان در هر زمینه ای که به این سازمان ها خدمات رسانی می کنند نیز سهم می برند؛ به این فهرست باید نیروهای فاسد در اداره های دولتی در کل جهان را نیز افزود. به همین علت است که پیگیری معاملات تجاری تروریست ها دشوار بوده و یا در بسیار از موارد تا حدی غیر ممکن به نظر می رسد. در مقابل  باید اشاره کرد با وجودی که از بین بردن سازمان های تروریستی بدون پا گذاشتن بر روی گلوگاه های تأمین مالی آنها و خشکاندن ریشه های مالی شان میسور نخواهد بود؛ اما حمایت آمریکا و سایر کشورهای اروپایی و برخی از کشورهای منطقه مانند ترکیه و کشورهای هم پیمان عربستان سعودی مانع بسیار بزرگی در راه مبارزه با داعش و سازمانهای تروریستی دیگر است.