گرفتن روضه در منازل؛ شیوه علمای بزرگ

همانطوری كه خداوند متعال در ایامی مانند ماه رجب، ماه رمضان و ... سفره ای را گسترانده و دعوت خاص كرده، ایام عزاداری سیدالشهداء علیه السلام نیز خوان گسترده رحمت الهی است که باید توشه خود را از آن به دست آوریم و آن تحول و دگرگونی كه در اوقات عادی برایمان پیدا نمی شود را در این زمان جویا شویم.

مقدّس ترین مکان عالم کربلاست که بهترینِ وعّاظِ عالم را به خود دیده ولی بدترین مستمعینش را داشته است. نکند که هنگام حضور در یکی از بهترین مکانهای عالم یعنی روضه اهل بیت، حالمان، حال مستمعین کربلا شود و گوش شنوا نداشته باشیم.

برای آنکه در ماههای محرم و صفر که نسبت به ماه های دیگر سال توفیق بیشتری برای شرکت در مجالس اباعبدالله الحسین علیه السلام داریم از خطرات احتمالی اخلاقی، معنوی شرکت در این مجالس بر حذر باشیم ، باید مؤدب شویم  به آداب روضه، که مستمع باید برای ادای حق روضه آن را رعایت کند.

هر چند اقامه عزا برای امام حسین (علیه السلام) و یاران شهیدش، از ثواب و پاداش فراوانی برخوردار خواهد بود، اما طبیعی است که اگر چنین مجالسی در جهت تبلیغ و تقویت آموزه هایی موافق با تعالیم اهل بیت (علیهم السلام) قرار گیرد، شرکت در آن ها، نه تنها پاداشی والا خواهد داشت، بلکه موجب سعادت ابدی از سوی پروردگار نیز خواهد بود.
البته باید همیشه به این اندیشه توجّه داشت که "شعور حسینی" با سخنرانی و "شور حسینی" با مدّاحی، روضه خوانی و حضور در مجالس روضه اهل بیت  (علیهم السلام) حاصل می شود و "روضه خوانی برای اهل بیت (علیهم السلام)" سراسر "موعظه" و سعادت" است امّا برای بهره مند شدن بیش تر از این سعادت ابدی و رسیدن به "شعور حسینی"، باید به آداب حضور در  مجالس "روضه خوانی اهل بیت (علیهم السلام)" مؤدّب شد که رفتن به مجلس عزاداری و حضور در مجلس روضه، نشستن پای منبر، سینه و زنجیر زدن آدابی دارد.

روضه در منازل، شیوه علمای بزرگ

همیشه از قدیم، سنت علما این بوده که در خانه هایشان به طور هفتگی و در مناسبت ها روضه برگزار می کردند. مرحوم آیة الله شیخ محمد غروی اصفهانی، پنج شنبه ها در خانه اش روضه می گرفت و خودش کفش های مهمانان را جفت می کرد و چایی می ریخت و پذیرایی می کرد. به ایشان می گفتند شما درس و بحث دارید، حال مناسبی ندارید، بگذارید فرد دیگری این کارها را بکند ...
ایشان می فرمودند چون مجلس امام حسین علیه السلام است، می خواهم اسم من هم به عنوان نوکر امام حسین علیه السلام ثبت شود. شاید نماز شب ها و درس و بحث هایم برایم کارساز نشود ولی می دانم این مجلس به جای محکمی بند است.(به نقل از حجت الاسلام فرحزادی)

نیتمان از شرکت در مجالس سیدالشهدا علیه السلام چیست؟

همانطوری که خداوند متعال در ایامی مانند ماه رجب، ماه رمضان، و ...سفره ای را گسترانده و دعوت خاص کرده، ایام عزاداری سید الشهداء علیه السلام نیز خوان گسترده رحمت الهی است که باید توشه خود را از آن بدست آوریم و آن تحول و دگرگونی که در اوقات عادی برایمان پیدا نمی شود را در این زمان جویا شویم.
تنها به صرف اینکه در مجلس امام حسین علیه السلام حال آدم عوض می شود و حال و هوا فرق می كند نرویم! بلکه به این عنوان برویم كه ما در این مجلس می خواهیم خودمان را در كنار سیدالشهداء علیه السلام قرار بدهیم، اصلا ما می خواهیم بشویم جزء آن افرادی كه شب عاشورا زیر خیمه حضرت ماندند ... با این نیت برویم.

آداب حضور در مجلس روضه اهل بیت (علیهم السلام)

مرحوم شیخ محمّد جواد یزدی خراسانی برخی از آداب حضور در مجلس "روضه اهل بیت (علیهم السلام)" را چنین بیان می دارد:

1. همه ی ایشان دراقامه عزا، نیّت تقرّب به خدا را داشته و قصدشان نیکی به پیامبر (صلی الله و علیه وآله) باشد و مواظب اعمال خودشان باشند.

2. رفتن به مجلس عزاداری را به کارهای دنیا مقدّم بدارد و فرصت حضور در مجلس و محفل مناقب و مصائب را غنیمت شمارد.

3. هرگاه مناقب و فضائل آل محمّد (صلی الله و علیه و آله) را بشنوند اظهار سرور نموده و هنگامی که مصائب ایشان را بشنوند اظهار حزن و اندوه نمایند.

4. باید بداند گریه ی برای امام حسین (علیهم السلام) یاری نمودن به فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است و آن حضرت او را عوض می دهد.

5. هر گاه گریه اش نیامد لااقل تباکی را ترک ننماید و سر خود را به زیر اندازد و اظهار حزن و اندوه نماید.

6. ترک زینت کردن در ایّام محرم و صفر و سایر ایّامی که امامی به شهادت رسیده است، که از امام صادق (علیهم السلام) روایت شده؛ هیچ زنی از ما خضاب ننموده و سرمه نکشید و دود از خانه ی بنی هاشم بلند نشد تا این که سر نحس ابن زیاد علیه العنه و العذاب را آوردند.

7- جایگاه وَعظ و سخنرانی های درست را بشناسیم و به آن اهمیت دهیم. امام علی (علیهم السلام) فرمود: اندرزها زندگی بخش دلهاست. اندرزها صیقل بخش و جلا دهنده دل هاست. با اندرز هاست که پرده غفلت کنار می رود. (غرر الحكم : 1354)

8-با قصد تقرب و خالصانه و با نیت کسب معارف اهل بیت (علیهم السلام) وارد مجلس شویم. گاهی مستمعینی هستند که با نیت استماع مدّاحی وارد مجلس می شوند که باید بدانند که شور حقیقی حسینی، بدون شعور حسینی، امکان پذیر نیست.
«إِنَ اللَّهَ یَحْشر النَّاسَ عَلَى نِیَّاتِهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ» (وسائل شیعه در جلد اول باب نیّت ) که خداوند در روز قیامت مردم را بر نیاتشان محشور می کند، اگر نیت خوب داشتند جزء خوب ها محشور می شوند و اگر نیت بد داشتند همراه بدها.

9-برای کسب معارف اهل بیت علیهم السلام در این مراسم از خداوند متعال و اهل بیت (علیهم السلام) طلب کمک کنیم. امام علی (علیهم السلام) فرمود: إعملوا أنّه مَن لَم یعن علی النّفسه حتّی یکون له منها واعظٌ و زاجرٌ لم یَکن لَه مِن غیرها لازاجرٌ و لاواعظ: بدانید که هرکس (از جانب خداوند) کمک نشود تا واعظ و باز دارنده ای درونی داشته باشد، نهی و اندرز دیگری در او اثر نکند. (بحار الأنوار : 78 / 67 / 11 منتخب میزان الحكمة : 600)

10-با دل و جان به معارف گوش کنیم و تنها شنونده نباشیم.امام علی (علیهم السلام) فرمود: من احسن الاستماع تعجّل الانتفاع: هر که خوب گوش کند، زود بهره مند شود. (غررالحکم، ص 60)
وَإِن تَدْعوهمْ إِلَى الْهدَى لاَ یَسْمَعواْ و تَرَاهمْ یَنظرونَ إِلَیْكَ و همْ لاَ یبْصِرونَ: اگر آنان را به راست بخوانی، نمی شنوند و می بینی که به تو می نگرند، در حالی که نمی بینند.(اعراف-آیه 198)
امام باقر (علیهم السلام) فرمود: من لم یجعل الله له من نفسه واعظاً فإنِّ مواعظ النّاس لن تغنی عنه شیئا:کسی که خداوند برای او واعظی درونی قرار ندهد، موعظه های مردم هرگز در او سودمند نمی ا فتد.( تحف العقول، ص 294)

به امید آنکه توفیق شرکت در مراسم اباعبدالله علیه السلام و استفاده هرچه بهتر از این برنامه ها برای همه ی ما دوستداران حضرت ایجاد شده تا انشاالله از بهره های دنیوی و اخروی آن بی نصیب نمانیم.

منابع:
بیانات حضرت آیة الله حاج سید محمد محسن حسینی طهرانی
بیانات حجت الاسلام فرحزادی
سایت حوزه
کتاب شریف شعشة الحسینی؛ مرحوم شیخ محمد جواد یزدی خراسانی