آموزش مداحی با صدای نامحرم!
فضا و شیوه آموزش مداحی در برخی کلاس ها نیز جای تامل دارد. یک جوان که با آرزوی پولدار شدن مبالغی را برای شرکت در دوره آموزش مداحی پرداخت کرده است، در جریان این آموزش با مدرس خانم مواجه می شود که مثل بلبل برای او می خواند .
تعداد زیادی از مداحان بابت نوحه خوانی و مداحی در مراسم سوگواری امام حسین علیه السلام و یاران شجاع و با وفایش مبلغی دریافت نمی کنند و دست کم می توان گفت که مبلغی را برای این کار تعیین نمی کنند اما چند سالی است که رسوم و بدعت های نادرستی در این زمینه شکل گرفته و نه تنها ذهن جوانان را نسبت به موضوع مداحی خراب کرده بلکه مداحی را به عنوان یک شغل "نان و آب دار" جا انداخته است!
حتما شما هم با تبلیغات گسترده برای آموزش مداحی در کوتاهترین زمان مواجه شده اید اما مگر می توان در زمان کوتاه و به همین سادگی مداح شد؟ اصلا آیا مداحی شغل محسوب می شود؟
واقعیت این است که مداحی به عنوان یک کار و هنر معنوی و ارزشمند، از جمله هنرهایی است که سینه به سینه و نسل به نسل، از سالیان دور به جامعه امروز منتقل شده و در هر دوره شاهد تغییراتی مطابق با فرهنگ و آداب همان دوره بوده است. در صدها سال گذشته مداحی به عنوان یک شغل یا ابزار کاسبی مطرح نبوده بلکه در هر محله و شهر تعدادی مداح و ذاکر اهل بیت علیهم السلام حضور داشتند که در مناسبت های خاصی از جمله ماه محرم بدون دریافت یا تعیین دستمزد، هنر خود را به امام و مردم مسلمان تقدیم می کردند.
تفکر اقتصادی به جای پشتوانه فکری!
همچنین در زمان ها و سالیان گذشته موضوعی به نام آموزش مداحی وجود نداشته است اما افرادی بوده اند که از زمان کودکی و نوجوانی با حضور در آئین های مذهبی و مراسم سوگواری به طور ناخودآگاه به استعدادی در وجود خود برای مداحی پی می بردند و این استعداد در گذر و بستر زمان رشد می کرد و به مرحله شکوفایی می رسید. مساله بسیار مهم این است که وقتی یک فرد در آن شرایط قدم در راه مداحی می گذاشت، دارای پشتوانه اعتقادی و هنری بسیار محکمی بود و همین موجب موفقیت او و تاثیرگذاری اش در جامعه می شد.
فضا و شیوه آموزش مداحی در برخی کلاس ها نیز جای تامل دارد. یک جوان که با آرزوی پولدار شدن مبالغی را برای شرکت در دوره آموزش مداحی پرداخت کرده است، در جریان این آموزش با مدرس خانم مواجه می شود که مثل بلبل برای او می خواند تا ریز و بم صدا را به وی آموزش دهد!
این روزها اما قواعد هنر اصیل مداحی دستخوش تغییرات اساسی شده است و گویا برخی افراد به کلی ماهیت و ذات این هنر را به فراموشی سپرده اند! تبلیغات گسترده برای آموزش مداحی حقیقت تلخی است که نشان می دهد اصول اندیشه ای و اعتقادی جای خود را به تفکرات اقتصادی و بازارکاری در زمینه مداحی داده است. به عبارت دیگر گویا الزام ها و شرط های نانوشته ای که صدها سال برای مداح شدن وجود داشت، دیگر کمتر جایی در ذهن فعالان این حوزه دارد. حالا فقط کافی است شما احساس کنید که صدای خوبی دارید یا حتی دستکم احساس کنید که می توانید صدای خوبی داشته باشید! اما چندان مهم نیست که مطالعات مذهبی، دینی و اعتقادی شما چقدر است! مهم نیست که اندیشه ها و تفکرات شکل گرفته در شما درباره محرم و عاشورا برگرفته از منبر و کلام استادان و عارفان و دلسوزان است یا برگرفته از شبکه های ماهواره ای به ظاهر شیعی وابسته به کشورهای بیگانه!
سوء استفاده از دغدغه اشتغال و بیکاری
طرح کردن شرایط اقتصادی کشور و آمار اشتغال و بیکاری تناسبی با این نوشتار ندارد اما اصلِ این موضوعات کاملا با بحث گزارش ما مرتبط است. واقعیت این است که عده ای با سوءاستفاده از دغدغه شغلی و اقتصادی جوانان و خانواده ها، دست به یک کار غیراخلاقی زده اند و پولدار شدن از طریق مداحی را به یک رویا و آرزو برای برخی جوانان تبدیل کرده اند. نقطه آغاز نگاه اقتصادی به مداحی دقیقا همینجاست. یعنی بخشی از جامعه دغدغه اشتغال دارد و در مقابل، عده ای برای این دغدغه نسخه می پیچند و مداحی را به عنوان یک شغل پردرآمد معرفی می کنند. دقیقا در همین نقطه است که مداحی از حالت یک هنر اصیل خارج می شود و در دسترس عموم جامعه قرار می گیرد! در چنین شرایطی است که این هنر، ارزش والا و متعالی خود را به مرور از دست خواهد داد.
شواهدی در دنیای واقعیِ مداحی
سوال مهم دیگر این است که چه می شود که برخی از جوانان به راحتی جلب آموزشگاه ها و موسسات و مربیان آموزش دهنده مداحی می شوند؟ به عبارت دیگر چه پیش زمینه ذهنی در این جوانان وجود دارد که آنها را خیلی زود قانع می کند که مبالغی را برای آموزش مداحی پرداخت کنند؟
پاسخ این سوال را باید در برخی هیات های مذهبی و مساجد و نیز در عملکرد برخی مداحان جست وجو کرد. حتما می دانید که در سال های اخیر تعدادی از مداحان با توسل به روش های نادرست که تطابقی با روح و ماهیت عاشورا و قیام امام حسین علیه السلام ندارد، تعرفه های وسوسه انگیز و دستمزدهای خیره کننده برای خود وضع کرده اند؛ از صدها هزار تومان گرفته تا چند میلیون تومان بابت دو ساعت مداحی!
در چنین شرایطی است که جوان ما به راحتی باور می کند که تبلیغات افراد و موسسات برای آموزش مداحی و پولدار شدن از این طریق صحت دارد! چراکه این جوان برخی حقایق تلخ را با چشم خود دیده و اخبار مربوط به دستمزد و درآمد برخی مداحان را در رسانه های رسمی و غیررسمی کشور مطالعه کرده است؛ بنابراین دغدغه های مالی و نیز وجود شواهد و گواه و مصادیق متعدد در دنیای واقعی برای پولدار شدن از طریق مداحی، این جوان را قانع می کند که قدم در این مسیر بگذارد.
تبعات روحی و روانی
تبعات منفی و ناگوار آموزش مداحی به همین جا ختم نمی شود و خیلی زود جوانانی که فریب خورده اند را از نظر روحی و روانی دچار مشکل می کند.
برای درک این موضوع یکبار دیگر به طور خلاصه به مرور اتفاقاتِ ابتدایی می پردازیم. یک جوان از بیکاری یا درآمد اندک رنج می برد، خانواده اش به خاطر این وضعیت به او خرده می گیرد، جوان یک آگهی آموزش مداحی با تضمین بازگشت هزینه و نیز پولدار شدن را مشاهده می کند، این جوان مداحانی را می شناسد که خیلی زود پولدار شده اند؛ او نتیجه می گیرد که این امکان برای هر فردی فراهم است.
عده ای با سوءاستفاده از دغدغه شغلی و اقتصادی جوانان و خانواده ها، دست به یک کار غیراخلاقی زده اند و پولدار شدن از طریق مداحی را به یک رویا و آرزو برای برخی جوانان تبدیل کرده اند
اما وقتی آن جوان قدم در این مسیر می گذارد و مبالغی را برای آموزش مداحی پرداخت می کند، به مرور متوجه واقعیت های دیگری در درون خود و درون جامعه می شود. در علم مدیریت و نیز روانشناسی از این موضوع با عنوان چالش ٜخودِ واقعی ٝ با ٜخودِ ایده آل ٝ یاد می شود؛ یعنی جوان ما فریبِ ایده آل هایی را خورده که از طریق مداحان و آموزش دهندگان مداحی به او منتقل شده است اما وقتی او با خودِ واقعی اش و واقعیت های غالب در جامعه مواجه شود متوجه خواهد شد که مسیر را اشتباه رفته است.
جوانی که برای آموزش مداحی زمان و پول صرف کرده است بعد از مدتی به این نتیجه می رسد که او فقط ابزار کسب درآمد برای یک موسسه یا یک مربی شده است و در دنیای واقعی امکان پولدار شدن و تعیین قیمت های کلان از طریق مداحی برای هر فرد فراهم نیست. اینچنین است که تعداد زیادی از جوانانی که وارد این عرصه شده اند احساس خسران و زیان می کنند و از نظر روحی آسیب می بینند.
بنابراین به راحتی می توان نتیجه گرفت که علت داغ شدن بازار آموزش مداحی چیست و عده ای از جوانان با کدام خیال خام و آرزوهای بلند قدم در این مسیر می گذارند. آنها تصور می کنند که می توانند به راحتی با دو ساعت مداحی، دستکم صدها هزار تومان و حتی شاید میلیون ها تومان کاسب شوند!
آموزش مداحی با صدای نامحرم!
فضا و شیوه آموزش مداحی در برخی کلاس ها نیز جای تامل دارد. یک جوان که با آرزوی پولدار شدن مبالغی را برای شرکت در دوره آموزش مداحی پرداخت کرده است، در جریان این آموزش با مدرس خانم مواجه می شود که مثل بلبل برای او می خواند تا ریز و بم صدا را به وی آموزش دهد! اینجاست که مسیرِ جوانان جویای نام و ثروت دچار انحراف بیشتری می شود و آنها که سال های سال در مراسم سوگواری امام حسین علیه السلام یاد گرفته اند که فاصله قانونی و دینی با نامحرم را حفظ کنند، حالا باید مقابل او بنشینند و برای فراگرفتن مداحی گوش به صدای او بسپارند! و این یک تضاد و تناقض مهم است که در ذهن و افکار جوانان ایجاد می شود.
در چنین شرایطی چگونه می توان انتظار داشت که پیام عاشورا و فلسفه قیام امام حسین علیه السلام و یارانش به درستی به فکر و اندیشه جوان ایرانی راه یابد؟ آیا نگاه اقتصادی وکاسب گرانه به محرم و مداحی می تواند ذهن جوانان ما را با امام و یارانش همراه کند؟ آنچه که یک مداح جویای ثروت بر زبان جاری می کند چه قدر با راه امام و پیام عاشورا مطابقت دارد؟ و آیا می توان انتظار داشت که جامعه از این نوع مداحان تاثیر مثبت بپذیرد؟
