همراهی با نوجوانان در روزهای محرم

خاطرات محرم از دوران كودكی و نوجوانی آنقدر ماندگار است كه شما وقتی بوی اسپند می آید، یاد دسته های عزاداری می افتید. خوب است كه بتوانید عشق به اباعبد الله را از سنین نوجوانی در فرزندان خود ایجاد كنید.

یك هیئت جمع و جور

برپایی هیئت برای بچه ها و به دست بچه ها امكانات زیادی نمی خواهد. چادر مشكی های مادرها، چند قالیچه كوچك، یك پذیرایی مختصر و كمی عزاداری چیزهایی است كه این هیئت های كوچك را تشكیل می دهد. بسیاری از نوجوانان حتی با كمترین امكانات هم دوست دارند هیئتی برای خود داشته باشند. بچه های همان تیم فوتبالی كه هر روز عصر با هم بازی می كنند، دلشان می خواهد كه محفل عزاداری برای خود برپا كنند. به آنها نگویید كه این همه هیئت بزرگ وجود دارد به آنجا بروید و یا اینكه مساجد محل هم عزاداری دارند. اینكه دلشان می خواهد بانی مجلسی شوند اتفاق خوبی است كه می تواند برای شما فرصت خوبی فراهم كند. پس به آنها كمك كنید.

همه برای یكی

ممكن است امكان برپا كردن یك هیئت كوچك و جمع و جور برای نوجوان شما وجود نداشته باشد. در این صورت بهتر است او را با خود همراه كنید و به هیئت بروید. مثل تمام نسخه هایی كه برای سن نوجوانی بیان می شود این كار باید فارغ از هرگونه اجبار باشد و اگر از كودكی این همراهی را شروع كنید، در دوران نوجوانی شركت در چنین مراسمی جزئی از زندگی او می شود. اما كار كردن در دستگاه اباعبد الله لذت خاص خود را دارد. حالا كه برای فرزند شما امكان برگزاری هیئت وجود ندارد، باهم برای كمك كردن به هیئت های آشنا و مسجد محل بروید.

احترام گذاشتن به سلیقه ها

به سلیقه نوجوان خود احترام بگذارید. او را مجبور نكنید تا حتما در همان جایی كه شما انتخاب كرده اید، عزاداری كند. نوجوانان در انتخاب اینگونه اماكن سلیقه های خاص و دلایل خودشان را دارند. آنها اغلب جاهای شلوغ تر و پرشور تر را دوست دارند. اگر نوجوانی شركت در یك مسجد كوچك را ترجیح می دهد احتمالا به خاطر علاقه به واعظ مسجد یا جذابیت سخنان او و یا چیزی از این قبیل است. هیچ اشكالی ندارد كه شما در یك مكان و نوجوانتان در هیئت دیگری عزاداری كند. اما بعد از عزاداری از او درباره سخنرانی و مداحی و جزئیات مراسم سؤال كنید تا نكته جذاب ماجرا را پیدا كنید.

افسردگی یا ضد افسردگی؟

برخی این روزها با گفتن این جمله كه شركت در مراسم عزاداری باعث می شود نوجوان افسرده شود، سعی بر این دارند كه شركت این گروه سنی در مراسم عزاداری را كاری اشتباه جلوه دهند. درحالی كه چنین نیست، زیرا تأثیر روضه اباعبدالله اگر گشایش روحی نداشته باشد به هیچ وجه باعث افسردگی و غم ماندگار نمی شود. حتی شركت در این عزاداری ها بستری برای رفع افسردگی ها و غم های خفته قلبی را فراهم می آورد. علاوه بر این، شم اجتماعی و دینی و سیاسی نوجوان را بیدار می كند و هوش و ذكاوت اجتماعی او را افزایش می دهد.

حسین علیه السلام برای تمام روزها

یادتان باشد كه بچه ها خیلی باهوش و تیزبین هستند، هر چند شور و هیجان آنها را جذب می كند اما خیلی زود متوجه می شوند كه آیا شما از اباعبدالله تنها یك مراسم و چند هیئت و اینجور چیزها را می شناسید یا پشت این شركت كردن ها و عزاداری ها یك فلسفه و ایدئولوژی وجود دارد كه نه تنها در دهه اول محرم كه در تمام سال، زندگی تان را سمت و سو می دهد. مادری كه دهه اول محرم را مشكی می پوشد اما غیبت می كند و یا با آرایش در مراسم شركت می كند، فرزندش دچار دوگانگی می شود.

اما چطور با نوجوان رفتار کنیم تا از مکتب حسینی درس بگیرد و عزت نفس داشته باشد:

اینكه به بچه ها یاد بدهید در برابر فشار اجتماع و جامعه بتوانند با چشمانی باز راه درست را در پیش بگیرند و مغلوب جو موجود نشوند، درس تربیتی عاشورا ست. امام حسین(علیه السلام) به یاران آزاده شان یاد دادند كه برای ایستادگی در برابر جریان اشتباه جامعه، استغنا و عزت نفس لازم است.

آدم ها همانقدر که باید علاوه بر توانایی زندگی در اجتماع ، به همان اندازه باید شخصیت مستقلی داشته باشند که در تشخیص ملاک های حق از باطل دچار سردرگمی نشوند. درغیر این صورت نتیجه شخصیتی این آدم ها اینگونه می شود كه مثل آدم آهنی هرچه م د باشد مورد پسند آنهاست.

آدم آهنی نباشند

نوجوان ها به دنبال هویت هستند اما اگر در این جست و جو به جای پیداكردن درون و رسیدگی به هویت واقعی و درونی خود، ارزش را در جامعه و عوامل بیرونی پیدا كنند كم كم ارزش های درونی خود را فراموش می كنند و محتاج تأیید محیط بیرون می شوند و دائم خود را نیازمند می دانند. نتیجه تربیتی كه در آن خداشناسی، خودشناسی و تقویت نیروی درونی خود ضعیف باشد این است كه اینگونه نوجوان ها به خاطر پیدا كردن اعتماد به نفس ، به هر جلب توجهی بله می گویند، زود مضطرب می شوند و احساس تنهایی می كنند، دائم در حال مقایسه ظاهر خود با بقیه هستند و بی دلیل در پی عمل های جراحی زیبایی یا لوازم تغییر ظاهر هستند و در سبك زندگی این نوجوان ها معیار درست و نادرست بودن كارها می شود نظر جمعی كه اطراف او هستند و قدرت تفكر و قضاوت را از دست می دهند.

قویدل شدن از نوجوانی

یك روی سكه نوجوانی تقویت روابط اجتماعی و فهم نیاز انسان به خدا و بقیه مردم است. اما روی دیگر سكه فهمیدن این نكته است كه نوجوان دریابد كه دنیایی به این بزرگی به پای اراده او كوچك است و او می تواند با اخلاق و مهارت ها و استعدادهایش هركاری بكند. داشتن روحیه استغنا و محتاج تأیید همه افراد نبودن به نوجوان كمك می كند كه بتواند در برابر جریان اشتباه جامعه قدعلم كند و با آنها همراه نشود. در این صورت نوجوان فرصت شكوفا شدن استعداد های درونی را از دست نمی دهد چون به روش های رایج زندگی مردم كه گاهی اشتباه و در تناقض با ارزش های دینی و شرعی است، وابسته نیست. بنابراین نخستین قدم هایی كه شما باید برای قویدل ساختن فرزندان خود بردارید، ارزشگذاری صحیح برخلاف جوگیری های رایج در جامعه است.

تمرین های تربیتی

هرچه با نوجوانتان یا حتی كودك خود تمرین كنید تا دلیل بیاورند، نظرات همه را بررسی كنند، ارتباط مسائل را پیدا كنند و... قدرت تفكر بچه ها را رشد داده اید. بعد از هر تلاشی، بگویید توكل برخدا. به یاد خدا بودن به بچه ها پشت و پناه محكمی می دهد كه جرأت انجام رفتار درست و مورد رضای خدا را حتی اگر همه با آن مخالف باشند به او می دهد. همچنین می توان با یاد دادن قناعت به نوجوان ها با تمرین های خلاقانه، به او بفهمانید كه آنچه خود دارد را بهتر و دقیق تر ببیند و مدام در پی به دست آوردن ارزش های بیرونی برای تأیید گرفتن اطرافیان خود نباشد. فردی كه قانع نیست دائم برای ابراز خود به جامعه، مجبور می شود به ارزش های بیرونی چنگ بزند.