کیسه صفرایی سالم با تغذیه سالم

کیسه صفرا کیسه کوچکی واقع در زیر کبد است. صفرای تولید شده توسط کبد، در کیسه صفرا ذخیره می شود. مهمترین وظیفه صفرا، هضم چربی است.
به محض ورود غذا به سیستم گوارشی، کیسه صفرا، صفرای تولید شده را درون بخش بالایی روده کوچک (اثنی عشر) آزاد می کند. میزان صفرای وارد شده به روده کوچک متناسب با میزان چربی مصرف شده است. بعضی از مواد غذایی سبب تحریک کیسه صفرا می شوند که همراه با درد و سوزش است. گاهی اختلالات کیسه صفرا، مانند سنگ کیسه صفرا، با هیچ علامت اولیه ای همراه نیست. در صورت بزرگ شدن سنگ، عمل جراحی کیسه صفرا ضروری است.
استفراغ، درد در ناحیه سمت راست بالای شکم، درد پس از وعده های غذایی، عدم تحمل غذاهای چرب و از دست دادن اشتها، از مهمترین علائم اختلال در عملکرد کیسه صفرا یا سنگ کیسه صفرا محسوب می شوند.
مطالعات محققان آمریکایی نشان می دهد که برخی از مواد غذایی سبب تحریک کیسه صفرا و بروز مشکلاتی می شود. این مواد غذایی عبارتند از:

1- گوشت پرچرب
مصرف گوشت پرچرب، سبب افزایش عملکرد کیسه صفرا و افزایش تولید صفرا می شود که این فرآیند با التهاب صفرا همراه است. مصرف ماهی و حبوبات به جای گوشت قرمز توصیه شده است.

2- غذاهای سرخ شده
غذاهای سرخ شده و چرب سبب تحریک و التهاب کیسه صفرا می شوند.

3- غذاهای اسیدی
مصرف زیاد غذاهای اسیدی مانند مرکبات و قهوه، علاوه بر تحریک و التهاب کیسه صفرا، روی معده نیز اثر مخربی دارند.

4- محصولات لبنی پرچرب
محصولات لبنی پرچرب مانند خامه و شیر گاو، از مهمترین مواد تحریک کننده کیسه صفرا هستند.

5- غذاهای تصفیه شده
هر محصول تولید شده از آرد گندم و شکر تصفیه شده، مانند نان سفید، انواع شیرینی و پاستا، سبب تحریک کیسه صفرا می شود.

پزشکان توصیه می کنند که به محض احساس مشکل در ناحیه صفرا، به پزشک مراجعه شود و با محدود کردن مواد غذایی تحریک کننده، علائم بیماری تا درمان جدی کنترل شود.

رژیم غذایی در بیماری سنگ کیسه صفرا

پزشکان، بیماران مبتلا به سنگ کیسه صفرا را به 2 دسته تقسیم می کنند. عده ای از بیماران هیچ گونه علائمی از سنگ کیسه صفرا ندارند و طبق سونوگرافی که به منظور دیگری انجام می شود سنگ در کیسه صفرای آن ها یافت می شود. اگر این بیماران دیابت یا شرایط خاص دیگری نداشته باشند به عمل جراحی نیاز ندارند، اما این بیماران باید در رژیم غذایی خود نکاتی را رعایت کنند.

غذاهای گیاهی، بهتر از غذاهای حیوانی
بیشتر غذاهای حیوانی مثل تخم مرغ، گوشت و شیر پرچرب و خامه سبب بالا رفتن چربی خون و کلسترول مضر خون می شود. وقتی کلسترول خون بالا باشد جذب کلسترول در کبد بالاتر می رود و اشباع کلسترول در کیسه صفرا سبب تشکیل سنگ های دیگر می شود.

روغن های گیاهی نیز نسبت به کره و روغن های حیوانی بهترند زیرا کلسترول ندارند. روغن آفتابگردان، سویا و روغن زیتون و روغن موجود در مغزها مثل گردو و بادام کلسترول ندارد و مصرف آن ها را به این بیماران توصیه می کنیم. مصرف بیش از 2 عدد تخم مرغ در هفته برای این افراد ممنوع است. چنین افرادی باید حتماً شیر و ماست کم چرب را در برنامه غذایی خود قرار دهند.

غذاهای سرخ کردنی و چرب، کنسرو ماهی، پنیر پیتزا و شیرینی های خامه ای غذاهایی مضر برای این افراد محسوب می شوند، چون همان طور که در بالا ذکر شد مصرف غذاهای چرب سبب انقباضات مکرر و شدید کیسه صفرا می شود.

مصرف میوه ها و سبزی ها و مواد غذایی پرفیبر مفید هستند
نان های سبوس دار و غلات نیز با داشتن فیبر زیاد و ویتامین های B باید در رژیم غذایی این افراد گنجانده شود. سبوس و فیبر غذایی به صفرا متصل شده و به دفع آن از روده ها کمک می کند. دفع صفرا باعث می شود کبد برای ساخت صفرا از کلسترول خون برداشت کند و این خود باعث کاهش کلسترول خون و کاهش کلسترول صفرا می شود.

مصرف ویتامین های گروه B و اسید فولیک که در سبوس گندم و جگر وجود دارد سبب دفع چربی ها از بدن می شود؛ البته در صورتی که کیسه صفرا تنبل شده باشد مصرف مقادیر کمی چربی با نظر پزشک به انقباضات آن کمک می کند.

دسته دیگر از بیماران که علامت دار هستند و در ناحیه فوقانی و راست شکم احساس سنگینی و درد دارند یا علامت ندارند، اما به دلیل بیماری دیابت و شرایط خاص دیگر به دستور پزشک تحت عمل جراحی قرار می گیرند و کیسه صفرایشان برداشته می شود، پس از عمل تا مدت کوتاهی باید رژیم غذایی کم چرب را رعایت کنند، ولی پس از مدتی نیاز به رژیم غذایی خاصی ندارند و در انتخاب غذای خود آزادند.