چرا دروغ کلید بدی هاست؟ (2)

بسیاری از دانش آموزان، در مدرسه در همه موضوع ها و حتی کوچک ترین جزئیات اغراق می کنند،آن ها تلاش می کنند تا با دروغ گفتن درباره خود و دیگران، تصویر خوبی را در ذهن دیگران بسازد و در نهایت تلاش می کنند تا حمایت افراد دیگر از جمله والدین، هم کلاسان، معلمان و مشاوران و مدیران را نسبت به دروغ های خود جلب کنند.

پس از دروغ گویی دانش آموزان، جو منفی در کلاس ایجاد می شود و بسیاری از دانش آموزان طرد می شوند. لذا آموزش های اخلاقی و دینی همزمان با شروع دوره دبستان توسط اولیاء مدرسه بایستی آغاز شود. دانش آموزان در سن های پایین تر آمادگی پذیرش قواعد و دستورهای اجتماعی و اخلاقی را دارند.

مقاله زیر در رابطه با دروغ از دیدگاه اسلام می باشد، دروغ را در آیات و احادیث بررسی کرده است، لذا شایسته است که مربیان و مسئولین مدرسه با توجه به این اطلاعات،‌ رهنمودهای لازم را به دانش آموزان در مقاطع مختلف ارائه دهند.

در طرح پیشین( چرا دروغ کلید بدی هاست؟ (1)) به موضوع نکوهش دروغ در آیات و روایات پرداختیم که در این طرح، به ادامه ی سخن در این باره از منظر روایات می پردازیم.

1.  دروغ علامت نفاق است
     رسول اکرم (ص) فرمود : « ثلاث من کن فیه فهو منافق و ان صام و صلی من اذا حدث کذب و اذا وعد اخلف و اذا ائتمن خان»، « سه خصلت است که در هر کس باشد منافق است هرچند روزه بگیرد و نماز بخواند، و او کسی است که اگر سخن گوید دروغ گوید و زمانی که وعده دهد خلف وعده نماید و زمانی که به وی اعتماد شود، خیانت کند » ( تحف العقول، ص 316).

2. دروغ بدترین رباها
رسول اکرم (ص) فرمود: « اربی الربا الکذب»، « بدترین و بالاترین رباها دروغ است»( وسائل الشیعه، ج12، ص 246).
شاید یکی از دلایل آن این باشد که در ربای اقتصادی سرمایه افراد از بین میرود اما در دروغ ایمان فرد از بین می رود.

3. دروغ بدترین بیماری
امام علی (ع) در وصیت خود به امام حسن(ع) چنین فرمودند:« و علة الکذب اقبح علة»، « بیماری دروغ زشت ترین بیماری است» ( مستدرک، ج9، ص 87).

4. دروغ سبب فقر و تنگدستی است
امام علی ( ع) در بیان علت های فقر می فرماید: « و اعتیاد الکذب یورث الفقر»، « عادت به دروغ موجب فقر می شود »( وسائل الشیعه، ج 15، ص 347).

5. دروغ موجب از بین رفتن ارزش اجتماعی فرد است
امام علی (ع) فرموده اند: « الکذاب و المیت سواء ( لان ) فضیلة الحی علی المیت الثقة به فاذا لم یوثق بکلامه (فقد) بطلت حیاته»، « دروغگو و مرده یکسان هستند، زیرا برتری زنده بر مرده در اطمینان مردم به اوست، پس وقتی مردم به سخن دروغگو اعتماد نکنند، زنده بودنش باطل است » ( غررالحکم، ص220، حدیث 4386).

6. دروغگو از درگاه خدا طرد می شود
امام سجاد (ع) در دعاهای خود می فرماید: « او لعلک وجدتنی فی مقام الکاذبین فرفضتنی»،« خدایا شاید مرا در جایگاه دروغگویان یافتی که به حال خود رهایم کردی» ( مصباح المجتهد، ج2، ص 588).

7. دروغ فراموشی می آورد
امام صلدق(ع) فرمود: « ان مما اعان الله به علی الکذابین النسیان»،« فراموشی از چیزهایی است که خداوند به وسیله آن بر علیه دروغگویان استفاده می کند»( اصول کافی، ج2، ص341)

8. دروغ با ایمان جمع نمی شود
« و قال رجل له صلی الله علیه و آله و سلم المومن یزنی قال صلی الله علیه و آله و سلم قد یکون ذلک قال [قلت] المومن یسرق قال صلی الله علیه و آله و سلم قد یکون ذلک قال [قلت] یا رسول الله المومن یکذب قال صلی الله علیه و آله و سلم لا، قال الله تعالی: إنما یفتری الکذب الذین لا یومنون»، «شخصی به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم عرض کرد: آیا مومن زنا میکند؟ ایشان فرمودند: گاهی ممکن است زنا کند، عرض کرد: آیا شخص مومن دزدی میکند؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: گاهی ممکن است دزدی نماید، سوال کرد: آیا مومن دروغ میگوید؟ پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: خیر، زیرا خدای متعال در قرآن فرموده است: تنها کسانی دروغ میگویند که ایمان ندارند.» (الدعوات [للراوندی]، ص118)
امیرالمومنین علی علیه السلام فرموده اند: «ألا فاصدقوا إن الله مع الصادقین و جانبوا الکذب فانه یجانب الایمان» «ای بندگان خدا راستگو باشید، همانا خداوند با راستگویان است و از دروغ دوری نمایید زیرا آن با ایمان فاصله دارد.» (من لا یحضره الفقیه، جلد1، ص205)
امام باقر(ع) فرموده اند: «إن الکذب هو خراب الایمان» «به درستی که دروغ نابود کننده ایمان است» (اصول کافی، ج2، ص339).

9. دروغ کلید همه ی بدی ها و ترک آن باعث ترک همه ی گناهان است
امام باقر(ع) فرموده اند: « ان الله عز و جل جعل للشر اقفالا و جعل مفاتیح تلک الاقفال الشراب و الکذب شر من الشراب»، « خداوند متعال قفل هایی برای بدی ها قرار داده است و شراب را کلید آن قفل ها قرار داده و دروغ از شراب بدتر است» ( اصول کافی، ج2، ص 339).
و نیز امام حسن عسکری (ع) فرموده اند: « حطت الخبائث فی بیتٍ و جعل مفتاحه الکذب»،« تمام خباثت و زشتی ها را در خانه ای گذاشتند و کلید آن را دروغ قرار دادند» ( مستدرک الوسائل، ج9، ص 86).

مرکز یادگیری سایت تبیان

تهیه: فاطمه شیرزاده