برگ گیاه برگ بو و علف هرز خرفه
دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: بررسی اثرآللوپاتی عصاره برگ گیاه برگ بو بر علف هرز خرفه
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: یگانه عظیمی-نسیم فرشاد فـر-نیكی نیك نیا-مائده پرتواعلم
زمینه و نوع پروژه: زیست شناسی، گیاه شناسی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: سرای دانش واحد رسالت
علف های هرز گیاهان خودرویی هستند كه در محل های نامناسب روییده و رقیبی برای گیاهان كشت شده می باشند. علف های هرز به طرق مختلف رشد گیاهان اصلی كشت شده را تحت تأثیر قرار می دهند. استفاده از علف كُش هایی كه منشأ بیولوژیك دارند به دلیل نداشتن اثرات آلوده كنندگی در محیط زیست از اهمیت خاصی برخوردارند. امروزه پژوهش های گسترده ای در رابطه با استفاده از مواد شیمیایی مختلف سنتز شده توسط گیاهان جهت كنترل علف های هرز در جریان است. باتیش و همكاران (2002)، با انجام آزمایشات ساده آزمایشگاهی نتیجه گرفت مواد شیمیایی حاصل از گیاهان (مواد آللوكمیكال) قادرند با تأثیر گذاشتن بر رشد گیاهان مجاورشان، جمعیت گیاهان را تغییر می دهند. او این پدیده را به نام آللوپاتی نام گذاری نمود و به عنوان پدر آللوپاتی شناخته شد. واژه آللوپاتی، از واژه یونانی آللون به معنی یكدیگر و پسوند پاتو یا پاتوز به معنی رنج بردن یا بیماری مشتق شده است. استفاده از ویژگی آللوپاتی گیاهان دگرآسیب می تواند نقش مهمی در مدیریت و كنترل علف های هرز ایفا كند.
علف هرز خرفه:
گیاه خرفه یک گیاه علفی یکساله از خانواده‌ی Portulacacea است، دارای برگ های گوشتی است که در بسیاری از مناطق دنیا به عنوان علوفه خوک مورد استفاده قرار گرفته است. خرفه در شرایط گرم و خشک به خوبی رشد کرده و توسط بذر و نیز در صورت مرطوب بودن خاک توسط ساقه تکثیر می یابد
این گیاه آنقدر گوشتی است که می تواند پس از قطع شدن همچنان زنده بماند و حتی بذر تولید کند و به همین دلیل از بین بردن و کنترل آن بسیار دشوار است. قسمت های مختلف این علف هرز از جوانه زنی بذر و رشد ریشه های گندم ممانعت به عمل می آورد و یکی از علف های هرز مهم سویا می باشد.
پژوهش حاضر نیز به منظور بررسی اثر آللوپاتی عصاره آبی برگ گیاه برگ بو بر میزان جوانه زنی و رشد اولیه علف هرز خرفه انجام می گیرد.
روش كار:
در این پروژه متغیرمستقل، غلظت عصاره برگ بو (50%،100%، 0%) می باشد و متغیر وابسته مدت زمان لازم برای جوانه زنی علف خرفه است که با مشاهده روزانه‌ی بذرهای کاشته شده خرفه مشخص شد.
دانش آموزان ابتدا سه گلدانی که روی آن ها علائم (0%،50%، 100%) چسبانده شده را با خاک باغچه و خاک برگ پر کردند. سپس درون هر گلدان را 30 بذر خرفه می کاریم. 100 گرم از برگ گیاه برگ بو را داخل مخلوط کن ریخته مقداری آب به آن اضافه کنید تا اینکه کمک کند عصاره‌اش خارج شود. برای تهیه غلظت برگ بو با نسبت 50% عصاره‌ی خارج شده را با آب شیر به نسبت یکسان مخلوط کرده و داخل اسپری ها ریختند (100 میلی لیتر عصاره + 100 میلی لیتر آب). برای غلظت 100% بایستی فقط عصاره‌ی خارج شده را بدون مخلوط کردن با آب، داخل اسپری ریخته شود. بطری اسپری 0% هم تنها با آب شیر پر می شود. برای مدت 10 روز محلول ها را روی بذرهای خرفه کاشته شده داخل گلدان اسپری نمودند. هر روز مشاهدات خود مبنی بر تعداد بذرهای جوانه زده را در جدول ثبت نمودند.
مهارت های کسب شده
آشنایی با شیوه انجام پژوهش
آشنایی با انواع علف های هرز
آشنایی با اثرآللوپاتی
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی
تنظیم: نسرین صادقی
