ساخت تراریوم و تولید شوینده گیاهی

دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: ساخت تراریوم و بررسی تولید شوینده گیاهی از آن
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: ملیکا خوری، فرشته محمدی، تارا طالبی
زمینه و نوع پروژه: بیوشیمی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبیرستان ثامن

اگر از زندگی در محیط های آلوده و پرسر و صدای شهری خسته شده‌اید و کمی به آرامش نیاز دارید، حضور در طبیعت برای شما درست مثل یک قرص آرام‌ بخش عمل می کند. کافی است هفته‌ای یک ‌بار به یک محیط طبیعی قدم بگذارید و تعدادی گل‌ و گیاه زیبا و با طراوت ببینید تا در طول هفته سرحال و شاداب‌تر باشید اما اگر دغدغه ها، گرفتاری ها و مشکلات زندگی مجالی برایتان باقی نگذاشته که به طبیعت سر بزنید، بهترین راه این است که بخشی از طبیعت را به محل زندگی خود بیاورید. این محیط جایی نیست جز آپارتمان و خانه شما. با توجه به اینکه امروزه ساختمان ها و آپارتمان ها جایی برای نگهداری گل و گیاه وجود ندارد.

لذا دانش آموزان پیشنهاد ساخت باغ شیشه‌ای یا همان تراریوم را ارائه نمودند، تراریوم عبارت است از یک ظرف شفاف پلاستیکی یا شیشه ای سر بسته که در آن گیاهان کوچک در حال رشد قرار دارند. اختراع تراریوم بر این اساس بوده که وقتی گیاهان در یک محیط بسته رشد می کنند; رطوبت حاصل از تعرق و تبخیراز دست نرفته و روی بدنه ظرف به قطره تبدیل و دوباره به خاک برمی گردد. این چرخه رشد با دیگر عوامل رشد همراه شده و گیاهان را قادر می سازد که در انواع ظروف بسته رشد کنند.

دانش آموزان پس از مطالعه کامل باغ شیشه ای یا تراریوم، شروع به ساختن آن کردند در ابتدا تراریوم آلوئه ورا تهیه شد و برگ های آن از گیاه مادر جدا شده و به قطعات ریزتر خرد گردید پس از خرد کردن برگ ها، آن ها را در 0/5 لیتر الکل اتیلیک مطلق با خلوص 99/8% قرار داده و به مدت 5 روز در مکانی خشک و خنک نگه داری نمودیم. ظرف حاوی الکل و برگ روزی یک بار توسط پژوهشگران تکان داده شد.

پس از 5 روز عصاره تهیه شده را از کاغذ صافی عبور داده و عصاره به صورت صاف و خالص تهیه شد در مرحله دوم با مطالعه ترکیبات شیمیایی شوینده ها، با استفاده از آلوئه ورا، شوینده کاملاً گیاهی ساخته شد. نحوه کشت میکروب ها در محیط کشت در مرحله بعد 2 عدد پلیت نوترینت اگار تهیه شد و سعی در کشت باکتری ها نمودیم. سپس محیط کشت ها را به مدت 30 ساعت در انکوباتور با درجه حرارت قرار دادیم پس از طی مراحل کشت شاهد رشد باکتری ها در محیط کشت ها بودیم.

در مرحله بعد 14 سی سی از شوینده ساخته شده را به پلیت های حاوی میکروب ها اضافه کردیم و به آن زمان دادیم و مشاهده شد که با افزایش قطرات عصاره و گذشتن زمان اثر شوینده نیز بیشتر می شود. این آزمایش بر روی انواع چربی ها (روغن زیتون، کره حیوانی و کره گیاهی) نیز تست شد. ابتدا برای هر یک از لکه های چربی یک پلیت تهیه شد. در مرحله بعد به اندازه سطح کمی از هر نوع لکه چربی بر روی پلیت ها گذاشته شد. سپس با استفاده از قطره چکان از عصاره به اندازه مورد نیاز برداشته و قطره قطره بر روی پلیت ها اضافه شد و دانش آموزان مشاهدات خود را ثبت نمودند.

مهارت های کسب شده

1- با انواع لکه ها آشنا شدند.

2- با روش های عصاره گیری آشنا شدند.

3- ساپونین موجود در آلوئه ورا را می توانند استخراج کنند.

4- با خواص آلوئه ورا و ساپونین آشنا شدند.

5- با استفاده از ساپونین شوینده ساختند.

6- آزمایشی طراحی نموده و قابلیت پاک کنندگی انواع چربی ها را با این شوینده بررسی نمودند.

7- با تراریوم آشنا شدند.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: نسرین صادقی