تصفیه آب ها با استفاده از گیاهان

دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: رفع آلودگی نفتی آب ها بااستفاده از نخل خرما
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: زهره بهفرد- مریم حسینی
زمینه و نوع پروژه: شیمی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: مجتمع آموزشی حضرت معصومه (س)
 
آلودگی نفتی آب دریاها و رودخانه ها یکی از معضلات اکولوژیکی مناطق نفت خیز می باشد. این آلودگی موجب مسمومیت و مرگ آبزیان و همچنین بروز مشکلات زیست محیطی فراوانی شده است. نابودی آبزیان صدمات جبران ناپذیری به اکوسیستم ها وارد می کند و در زنجیره های غذایی اختلال ایجاد می شود. تغذیه از آبزیان آلوده به سموم خطرناک، باعث ایجاد بیماری های مهلک در انسان ها و حتی مرگ آن ها می گردد. لذا تحقیق در مورد چگونگی رفع این آلودگی ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

دانش آموزان هنگام بحث در مورد موضوعات تحقیقی، علاقه خود را به گیاهان و همچنین جانوران به خصوص آبزیان نشان دادند. لذا تصمیم گرفته شد که موضوعی طراحی شود که دربرگیرنده همه علایق آن ها باشد. طرح رفع آلودگی نفتی آب ها بااستفاده از نخل خرما تفکر دانش آموزان را به هر دو موضوع گیاهان و جانوران آبزی سوق داد و مورد استقبال گسترده آنان قرار گرفت. زیرا رفع آلودگی های نفتی با گیاهان طبیعی بسیار مطلوب تر و قابل توجه تر از استفاده از مواد شیمیایی برای رفع این آلودگی هاست است.

سپس دانش آموزان به تحقیق و بررسی در مورد موضوع پرداختند و حتی برای پاسخ به سوالاتشان از افراد شاغل در مناطق نفت خیز راهنمایی خواستند. می دانیم که آب ها از منابع طبیعی و خدادادی هستند و اساسی‌ترین نقش را در زندگی موجودات زنده ایفا می کنند لذا تلاش برای سالم سازی این نعمت های خدادادی وظیفه هر انسان مسوولی است.

همچنین آبزیان نقش مهمی در زنجیره های غذایی دارند و سالم ماندن آن ها تأثیر به به سزایی در بهبود تغذیه جانوران دیگر و به خصوص انسان ها خواهد داشت. در خارج از کشور تحقیقاتی در این زمینه انجام شده است و در کشور ما نیز باید تحقیقات گسترده تری صورت گیرد.

مهارت های کسب شده

این تحقیق با توجه به اهمیت آن برای دوره های اول و حتی دوم متوسطه بسیار مناسب است. دانش آموزان در این تحقیق آشنایی بیشتری با اکوسیستم های آبی پیدا می کنند و به جستجوی مناسب‌ترین راه ها برای پاکسازی آب ها و نجات آبزیان می پردازند. همچنین با توجه به اینکه در جنوب کشور ما درختان نخل فراوانی وجود دارد، استفاده از این گیاهان ارزشمند برای پاکسازی نفتی آب ها، برای دانش آموزان بسیار جالب توجه است و به مهارت های علمی و خلاقیت دانش آموزان می افزاید.

سوال:

در پژوهش حاضر دانش اموزان سعی در رفع آلودگی های نفتی آب ها به وسیله چه ماده ای داشتند؟
1. کلر
2. نخل خرما
3. گیاهان دریایی
4. هیچکدام

گزینه دو صحیح است

نام ایده: تصفیه آب با استفاده از گیاهان
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: زهره بهفرد- مریم حسینی
زمینه و نوع پروژه: شیمی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: مجتمع آموزشی حضرت معصومه (س)
یکی از مشکلات عمده جوامع امروزی به خصوص کشور خودمان مساله آلودگی آب ها و به خصوص آب های قابل شرب و مصرفی است. علاوه بر آن یک مساله خیلی مهم دیگر خشک سالی و کمبود آب مورد نیاز برای مصارف مخلتف من جمله کشاورزی، شرب و ... است. و نیاز به بهینه کردن آب های موجود برای استفاده بیشتر و بهتر به شدت احساس می شود.

به همین منظور امروزه روش های مختلف تصفیه آب بسیار مورد توجه پژوهشگران و حتی مسوولان کشورهای مختلف قرار گرفته است. بین این روش ها انتخاب روش مناسب بسیار مورد بحث است. گیاهان به خاطر ماهیت طبیعی آن ها توانایی بالایی در جذب آلودگی ها به خصوص عناصر سنگین دارند. به همین دلیل تحقیق ما بر روی نقش گیاهان در تصفیه آب می باشد.

دانش آموزان در مورد علایق خود به ایده های پژوهشی صحبت کردند. یک گروه از آن ها که در مورد تصفیه آب مقاله کوچکی در روزنامه خوانده بودند به این موضوع علاقمند شدند. و تمایل خود را برای تحقیق در این مورد نشان دادند.

در جلسه اول به تحقیق در کتابخانه مدرسه و اینترنت در این زمینه پرداختند. دانش آموزان تحقیق خود را گسترش دادند. اول منابع آلوده کننده آب را مورد بررسی قرار دادند. عوامل مختلفی مثل زباله های صنعتی، بیمارستانی و خانگی، نفت، نخاله های ساختمانی، پساب کشاورزی، مواد رادیو اکتیو از مهم‌ترین عوامل آلوده کننده آب ها در بسیاری از کشورها من جمله کشور ما است.

عناصر سنگین مانند سرب، آرسنیک، کادمیوم به همراه نیترات جزو مهم‌ترین عوامل آلوده کننده به شمار می رود. دانش آموزان در جستجوی عملی خود در مورد این عوامل اطلاعات لازم را جمع آوری کردند. سپس به تحقیق در مورد گیاهانی که برای جمع آوری و تصفیه این عناصر مناسب هستند پرداختند. گشنیز: یکی از مهم‌ترین و کابردی ترین گیاهان در این زمینه گشنیز است. بعنوان مثال کشور مکزیک مطالعات بسیاری در این زمینه انجام داده است. همچمین پوست بعضی از میوه ها مانند موز نیز برای تصفیه آب گزینه مناسبی است.

مهارت های کسب شده

این تحقیق با توجه به اهمیت آن برای دوره های اول و حتی دوم متوسطه بسیار مناسب است.
اولیه مساله توجه دادن دانش آموزان به اهمیت آب، حفظ و دخیره آن و چگونگی تصفیه و استفاده درست از ان است. به خصوص که کشور ما در موقعیت خشک سالی و کم آبی قرار دارد.
با توجه به پوشش گیاهی گسترده در کشور ما استفاده از گیاهان مناسب توجه دانش آموزان را به مطالعه بهتر و بیشتر بر روی منابع طبیعی کشور خود سوق می دهد.

سوال:

در پژوهش حاضر دانش اموزان سعی در تصفیه آب ها به وسیله چه چیزی داشتند؟
1. کلر
2. حیوانات
3. گیاهان
4. هیچکدام

گزینه سه صحیح است

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان

تهیه: مهدی رحمانی - تنظیم: یگانه داودی