3 آسیب جدی زانو
متاسفانه میزان ابتلا به درد و مشکلات مربوط به زانوها در کودکان، نوجوانان و افراد زیر 65 سال در حال افزایش است.
بیشتر این مشکلات مربوط به استئوآرتریت میشود که رایج ترین نوع ورم مفاصل (آرتروز) است و زمانی رخ میدهد که غضروف انتهای استخوان ها ساییده شده و درد را ایجاد میکند.
چاقی یکی از بزرگترین عوامل ابتلا به آرتروز در جهان است و خانمها دو تا سه برابر آقایان به دردهای زانو مبتلا میشوند که یک علت آن وجود قاعدگی در زنان است که در طی آن به دلیل تغییراتی در مغز، عضلات به خوبی کنترل نمی شوند.
در این جا نگاهی میاندازیم به سه آسیب عمیق و جدی در زانوها.
درد کشکک زانو
استخوان پاتلا (کشکک) در جلوی زانو واقع است و می تواند به دلیل آسیبهای قبلی، کف پای صاف و یا ماهیچه های ضعیف ران دچار درد شود. کار کشیدن بیش از حد از زانو، این درد را جدیتر خواهد کرد.
چه کسانی در معرض خطر قرار دارند: افرادی که تمرینات ورزشی بیش از حد دارند، ولی عمل ریکاوری را انجام نمی دهند یا به مدت ناکافی انجام میدهند (مخصوصا زنان) بیشتر در معرض ابتلا به درد کشکک زانو قرار دارند.
پیشگیری: داشتن وزنی طبیعی و انجام حرکات درست حرکات ورزشی و تقویت عضلات ران و اطراف زانو، فرد را از ابتلا به درد استخوان پاتلا مصون میدارد.
درمان: استراحت کافی، استفاده از کیسهی یخ در ناحیهی آسیب دیده، انجام تمریناتی که فیزیوتراپیست توصیه میکند و در موارد شدیدتر جراحی.
پارگی منیسک زانو
منیسک قطعه ای از یک غضروف است که در زانو قرار دارد و از یک طرف به سر استخوان درشت نی ساق پا و از طرف دیگر به قسمت پایین استخوان ران در زانو متصل میشود و در واقع این دو استخوان را به هم مرتبط میکند.
نقش منیسک، کاهش ضربات وارده به زانو در زمان انجام فعالیتهایی است که باعث فشار به زانو میشود.
انجام ورزشهای سنگین و تضعیف غضروف زانو به دلیل افزایش سن، باعث پارگی منیسک خواهد شد.
برخی افراد با وجود آسیب و پارگی منیسک، به راه رفتن ادامه دهند که خود باعث سفتی و ورم زانو میشود.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر قرار دارند: انجام ورزشهایی مانند هاکی خطر پارگی منیسک را افزایش میدهد.
این ناحیهی غضروفی اغلب در اثر افزایش سن نازک شده و افراد مسن را در معرض آسیب قرار میدهد.
پیچش ناگهانی زانو و چمباتمه زدن و درمان نامناسب آسیبهای قبلی زانو نیز گاهی پارگی منیسک را به دنبال دارد.
پیشگیری: گرم کردن بدن قبل از انجام حرکات ورزشی و حفظ وزن متعادل بدن به جلوگیری از آسیب منیسک کمک زیادی خواهد کرد.
درمان: استفاده از کیسه یخ و استراحت، کلید بهبودی است. در موارد شدیدتر نیز جراحی پیشنهاد میشود.
آسیب رباط جلویی زانو
آسیب رباط متقاطع قدامی (ACL) در سنین 15 تا 45 سالگی شایع است. رباط ACL مانع لغزیدن استخوان ساق پا در کنار استخوان ران میشود و باعث ثبات زانوها می گردد.
آسیب ACL می تواند به سه دلیل زیر رخ دهد:
الف- کشیده شدن رباط
ب- کشیده شدن بیش از اندازه و در نتیجه شل شدن رباط
ج- دو نیم شدن رباط بر اثر کشیدگی زیاد
تغییر جهت ناگهانی در هنگام دویدن و یا پریدن ناگهانی می تواند موجب این نوع آسیب شود و علائمی مانند صدا دادن زانو، درد و ورم زانو و ناتوانی در حرکت را باعث میشود.
چه کسانی در معرض خطر قرار دارند: زنان در مقایسه با مردان بیشتر در معرض ابتلا به آسیب رباط جلویی زانو هستند. پریدن و ورزشهایی مانند فوتبال و بسکتبال خطر ایجاد آسیب در ACL را افزایش میدهد.
پیشگیری: برای پیشگیری از آسیب رباط ها و حتی آرتروز، تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات زانو بسیار موثرند. همچنین ورزشکاران با آگاهی از روشهای صحیح پریدن میتوانند از خودشان محافظت کنند.
درمان: درمان این نوع آسیب نیز بیشتر از طریق عمل جراحی صورت میگیرد و در افراد مسن به دلیل عدم توانایی و تحرک زیاد، از روشهایی غیر از جراحی مانند استفاده از داروها کمک گرفته میشود.