استفاده از گیاهان در زندگی روزمره

دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی"پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: تولید آفت کش برنج با استفاده از پوست سبز گردو
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: حدیثه بهدادفر- زهرا خاکنه
زمینه و نوع پروژه: کشاورزی، گیاه درمانی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: فرزانگان رودهن

همان طور که می دانید یکی از مشکلات انبارداران و خانم های خانه دار آفت زدن برنج است.

شپشک برنج: حشره کامل مربوط به آفت برنج (شپشک)، حشره سرخرطومی ‌کوچکی به رنگ قهوه‌ای است. در حال حاضر راه های مقابله با شپشک برنج به دو گروه تقسیم می شود:

1- با استفاده از مواد طبیعی:  الف) نمک ب) سیر ج)برگ صنا و برگ گل محمدی

2- با استفاده از مواد شیمیایی: الف) قرص سیر(فستوکسین ب)قرص برنج که هریک مشکلات خاص خودشان را دارند؛ مانند قرص برنج که باعث اثر گذاشتن بر روی سیستم تنفسی و در نهایت منجر به مرگی دردناک می شود و یا نمک که باعث شکستگی دانه های برنج می شود. با توجه به این که صاحبان سیلوهای بزرگ، برای دور کردن آفات برنج از قرص های شیمیایی مضر استفاده می کنند و از آنجایی که استفاده از این قرص ها می تواند باعث آلودگی برنج و یا حتی مسمومیت کارکنان شود، پژوهشگران این مطالعه در صدد ساخت دارویی گیاهی و بدون عوارض برآمدند؛ برای این امر پوست سبز گردو را در نظر گرفته‌اند که فاقد هر گونه عوارض برای انسان و محیط زیست می باشد.

تانن موجود در برگ و پوست سبز گردو با دارا بودن خاصیت ضد باکتری آن مطرح بوده و نفتالن موجود در این اجزا نیز خاصیت ضدقارچ، ضدباکتری و دورکنندگی بید و حشرات را دارند. یکی از مهم‌ترین اهداف این طرح تولید قرص جایگزین برای قرص های مضر شیمیایی موجود در بازار می باشد که منجر به مسمومیت های شدید و یا حتی مرگ می شود. در ضمن در دسترس بودن پوست سبز گردو و آسانی تهیه آن، مقرون به صرفه بودن آن، اجرایی بودن طرح، آزمایش ساده، ایمن و بی خطر بودن کاربرد آن و از همه مهم تر نو و ابتکاری بودن، از مزایای این طرح محسوب می گردد.

مهارت های کسب شده

آموزش ایده یابی آموزش روش علمی تحقیق آموزش مستند سازی آموزش فن بیان

نام ایده: جلوگیری از فساد گوشت خام و پخته با استفاده از گیاه کزل
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: مریم سادات قطبی- فاطمه طاهرقلی- مطهره غیاثوند- ندا آزاد منجیری- سارا تیمار
زمینه و نوع پروژه: کشاورزی، علوم زیستی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: فرزانگان رودهن

امروزه مردم هنگامی که به مسافرت های دو الی سه روزه می روند به علت عدم دسترسی به یخچال با فساد مواد غذایی رو به رو اند و تاکنون به غیر از یخچال های مسافرتی برای حل این مشکل چاره ای یافت نشده است.

گروه پژوهشگران جوان در این مطالعه طبق تحقیقات انجام شده روی نوعی گیاه بدان نتیجه دست یافتند که می توانند مشکل ناشی از فساد مواد غذایی را که پس از مدتی در محیط بیرون از یخچال قرار می گیرند را توسط گیاهی که در مجاورت دشت های لار و دماوند می روید و در حال انقراض است و مشکلاتی از قبیل استفاده بی رویه از انرژی های الکتریسیته، برق، گاز و... را با همکاری اعضا گروه و با یاری دبیر راهنما رفع کند.

اهالی شهر رودهن از گیاه کزل برای جلوگیری از فساد مواد غذایی بهره می بردند که با مصاحبه با 10 نفر از اهالی رودهن این نتیجه حاصل گردید و طبق نتایج این گیاه می توانند از ورود باکتری ها و میکروب ها تا زمانی حدود 3-2 روز جلوگیری نماید.

در انتها امید است با این گیاه محلی بتوان مشکل ناشی از فساد مواد غذایی را بدون نیاز به یخچال رفع کرد.كُزَل، با نام علمی دیپلوتنیكا دماوندیكا، در کوه های شمال دماوند رویش دارد. گیاهی بسیار معتبر كه گذشتگان ما برای خوشبو كردن پنیر از آن استفاده می کردند. این گیاه به جهت تركیبات شیمیایی كه دارد بر روی بدن بیشتر افراد حساسیت شدید ایجاد می کند.

شاید 80 درصد مردم به این گیاه حساس هستند یعنی اگر از كنار این گیاه حتی عبور كنند دچار مسمومیت و تهوع و سرگیجه و ناراحتی های شدید پوستی خواهند شد. اگر كسی از این گیاه به هر قسمت بدنش سرایت كند یعنی یك تماس كوچك پیدا كند بعد از گذشت ساعتی به صورت تاول های شدید مانند بیماران شیمیایی اثر كرده و در حالت های خیلی شدید بسیار خطرناك خواهد بود و باید سریعاً به پزشك رسانده شود.

این گیاه به شکل جعفری در اندازه های مختلف 20 سانتی متر الی 2 متر در منطقه وجود دارد كه در حال نابودی است. این گیاه ماده موثر بسیار با ارزش دارویی دارد كه براساس تحقیقات یكی ازدانشجویان كارشناسی ارشد، یكی از صادرات كشور ژاپن ماده موثر این گیاه است كه برابر با كل صادرات نفت ما در سال است. در این مطالعه با بهره گیری از خاصیت کاهش دهندگی دما و آنتی باکتریال این گیاه، کاهش فساد در گوشت پخته و خام در مقابل شاهد اتفاق افتاد. جهت مقابله با ازدیاد حساسیت ناشی از آن نیز تدابیر خاص و موثری اتخاذ گردید.

مهارت های کسب شده

آشنایی با روش تحقیق آشنایی با ایده یابی ستاپ آزمایش بررسی پیشرفت کار با جدول گانت ...

نام ایده: تولید داروی انعقاد خون از پوست انار
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: الناز دیواندری- آفاق اربابی
زمینه و نوع پروژه: زیست شناسی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: فرزانگان رودهن

خون ریزی ها سه نوع هستند : خون ریزی های سرخرگی(که با فشار زیادی است)، خون ریزی سیاه رگی، خون ریزی مویرگی. مشکل مهمی که پس از بریدگی به وجود می آید مدت زمانی است که طول می کشد خون منعقد شود و در طی این مدت فرد خون زیادی از دست می دهد.

امروزه برای حل این مشکل از انواع داروهای شیمیایی موجود در بازار استفاده می شود. هزینه‌ بالای تولید داروهای شیمیایی و زیان بار بودن این گونه داروها برای مصرف کننده و محیط زیست، این سوال مطرح می شود که آیا جایگزینی برای آن ها وجود دارد؟ گروه فرهیختگان برتر با استفاده از پوست انار مبادرت به ساخت داروی انعقاد خون نموده است.

این دارو قادر است سرعت انعقاد خون را از 330 ثانیه ( نمونه شاهد) به 180 ثانیه تقلیل دهد. مهم‌ترین مزیت این دارو تهیه  آسان آن در منزل و استفاده از آن به جای داروهای شیمیایی می باشد.

در این پروژه سعی شده تا فرایند انعقاد در کمترین زمان و با استفاده از مواد قابل دسترس صورت گیرد و نیازی به مواد شیمیایی نباشد. عصاره گیری از پوست انار با دستگاه سوکسله انجام پذیرفت البته جوشانده این ماده نیز دارای خاصیت مشابه می باشد. بعد از ضد عفونی، توسط لانست از سرانگشت، یک قطره خون روی لام چکانده شد و با نیم سی سی از عصاره مذکور ترکیب گردید.

هر 30 ثانیه با نوک لانست قطره خون بررسی می شد، در صورت مشاهده‌ رشته سفید رنگ فیبرین، انعقاد صورت گرفته و زمان انعقاد یادداشت می گردید. مراحل فوق برای هر دو نمونه(عصاره پوست انار) و شاهد( خون همراه با آب مقطر) به طور جداگانه انجام و مدت زمان لازم برای انعقاد خون، ثبت شد.

مهارت های کسب شده

آموزش ایده یابی آموزش روش تحقیق آموزش مستندسازی

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه:مهدی رحمانی
تنظیم:علی سرمدی