طراحی فضاهای فرهنگی
دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: طراحی خانه سازگار با محیط زیست با استفاده از فرم های هندسی به کار رفته در معماری ایرانی – اسلامی
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: النا یعقوبی؛ اریکا جعفری؛ یلدا آقا امینی
زمینه و نوع پروژه: معماری
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: فرزانه علم
یکی از مواردی که در معماری پایدار مطرح می شود؛ احیاء هویت معماری بومی هر کشور می باشد. در نتیجه بررسی و مطالعه برخی از عناصر فراموش شده در معماری ایرانی ـ اسلامی و از طرف دیگر اصول ساخت خانه های سازگار با محیط زیست به عنوان موضوعات پژوهشی در کلاس توسط مدرس مطرح شد. این گروه از دانش آموزان؛ تحقیق و بررسی فرم ها و نقوش به کار رفته در معماری ایرانی اسلامی را به عنوان موضوع پژوهشی انتخاب کردند.
در نتیجه ابتدا دانش اموزان با طریقه ترسیم اشکال هندسی چون (پنج کند؛ شمسه و ...) آشنا شدند. پس از آن تعدادی از این اشکال توسط گروه انتخاب شده و به شکل لگو (LEGO) از این اشکال جهت ساخت یک خانه سازگار با محیط زیست استفاده کرده‌اند. از این اشکال جهت ساخت دیوارها؛ سقف و اجزای این بنا استفاده شده است. در نتیجه هدف در این پروژه شناخت این گونه اشکال، نقوش و استفاده از آن ها در ساخت سازه سه بعدی می باشد.
علاوه بر این ها فرم پلان و سقف این بنا؛ از فرم هندسی در کاشی کاری های معماری ایرانی – اسلامی می باشد. علاوه بر آن عنصر شیشه های رنگی که در معماری ایرانی وجود دارد جهت طراحی سقف این سازه به کار رفته است. از طرف دیگر استفاده از بام سبز و پانل های خورشیدی از جمله مواردی است که در این بنا به کار رفته است. در نتیجه با طراحی این سازه معماری (بنای سازگار با محیط زیست) به وسیله این فرم ها به نوعی هویت معماری ایرانی احیاء شد.
مهارت های کسب شده
- آشنایی با فرم ها و نقوش به کار رفته در معماری ایرانی – اسلامی
- آشنایی با ویژگی های بناهای سازگار با محیط زیست.
- آشنایی با روش های ایده یابی
- آشنایی با ابزارها و فرایندهای ساخت ماکت سازه های معماری
- آشنایی با نگارش مقاله (در حد یک پروژه در مقطع دبستان)
- آشنایی با موارد استاندارد ارائه پروژه کلیدواژه ها: معماری، معماری ایرانی اسلامی، محیط زیست
نام ایده: طراحی فضای استراحتگاه شهری با استفاده از ساعت آفتابی
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: مریم گل زرد؛ پوریانا نویسی؛ ساینا سالیانی؛ ساینا حسینی
زمینه و نوع پروژه: معماری
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: فرزانه علم
با آموزش مبانی معماری سازگار با محیط زیست (معماری پایدار) در کلاس؛ بررسی و مطالعه برخی از عناصر فراموش شده در معماری ایرانی ـ اسلامی به عنوان یکی از موضوعات پژوهشی در کلاس توسط مدرس مطرح شد. در نتیجه این گروه از دانش آموزان تحقیق و بررسی ساعت های آفتابی را به عنوان موضوع انتخاب کردند.
پس از تحقیق و مطالعه این عنصر در معماری ایرانی، توسط دانش آموزان؛ کلاسی جهت ایده یابی برگزار شده و از دانش آموزان خواسته شد تا با طراحی خلاقانه ساعت آفتابی؛ این عنصر فراموش شده را جهت زیبایی فضاهای معمارانه استفاده کنند. از همین رو، پروژه شامل طراحی و ساخت ماکت فضایی جهت استراحت افراد در محیط های شهری می باشد که دارای نیمکت؛ حوض آب و ساعت آفتابی خلاقانه است که از این طریق این عنصر فراموش شده دوباره احیاء خواهد شد.
در نتیجه گروه با مطالعه اصول ساخت ساعت آفتابی عمودی ساده؛ طرحی خلاقانه جهت ساخت ساعت آفتابی این استراحتگاه ارائه کرده‌اند. این فضا شامل نیمکت هایی است که دور تا دور حوض آب قرار گرفته‌اند. حوض آب از نمادهای اصلی در معماری ایرانی به حساب آمده و گروه حضور این عنصر را جهت استراحت و آرامش افراد استفاده کننده از این فضا الزامی می دانند. در وسط حوض شاخص خلاقانه ساعت آفتابی را تعبیه کرده‌اند. علاوه بر آن با توجه به تأکید حفظ هویت در معماری پایدار؛ فرم پلان، نیمکت ها و المان های این فضا با استفاده از فرم های هندسی به کار رفته در معماری ایرانی- اسلامی، طراحی شده است.
مهارت های کسب شده
- آشنایی با فرم ها و نقوش به کار رفته در معماری ایرانی – اسلامی
- آشنایی با ویژگی های بناهای سازگار با محیط زیست.
- آشنایی با روش های ایده یابی
- آشنایی با ابزارها و فرایندهای ساخت ماکت سازه های معماری
- آشنایی با نگارش مقاله (در حد یک پروژه در مقطع دبستان)
- آشنایی با موارد استاندارد ارائه پروژه
نام ایده: طراحی فضایی جهت ترویج فرهنگ کتابخوانی در محیط های عمومی شهری.
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: فرناز بشارتی؛ مهدیس منزوی؛ یاسمینا صادقیان؛ فاطمه ابوالقاسم
زمینه و نوع پروژه: معماری
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: فرزانه علم
مبانی معماری سازگار با محیط زیست (معماری پایدار) به عنوان یکی از موضوعات پژوهشی در کلاس مطرح شد. پس از آن کارگاهی جهت ایده یابی برگزار شد. در این کارگاه دانش آموزان با تمرکز بر روی مبانی معماری پایدار ایده هایی را ارائه کردند. گروه با استفاده از اصولی چون استفاده از انرژی های تجدید پذیر (انرژی خورشیدی) و بحث اهمیت افزایش ارتباطات اجتماعی و گسترش رفتارهای مناسب شهری در معماری پایدار، طرحی را ارائه کرده‌اند.
این پروژه شامل طراحی فضایی است عمومی جهت مطالعه و امانت کتاب که دارای نیمکت، باجه امانت کتاب، روشنایی، تابلوهای نمایش به فرم کتاب هستند. در این تابلوها مطالب روزنامه ها به صورت الکترونیکی نمایش داده می شود. انرژی الکتریکی مورد نیاز این تابلوها از طریق پانل های خورشیدی نصب شده در این فضا تأمین می شود. وجود این چنین فضاهایی در محیط های شهری می تواند افراد را به امانت و خواندن کتاب ترغیب کرده و در نتیجه در ترویج فرهنگ کتابخوانی کمک کند.
در این فضا نیمکت هایی تعبیه شده تا افراد بتوانند حتی اگر برای لحظه ای قصد استراحت دارند؛ کتابی امانت گرفته و مطالعه کنند یا از مطالب روزنامه ها که به صورت الکترونیکی بر روی تابلوها نمایش داده می شود بهره ببرند. در این فضا سایه بانی طراحی شده که با استفاده از شیشه های رنگی به کار رفته در معماری ایرانی؛ طراحی شده است. در نتیجه با توجه به موارد گفته شده هدف در این پروژه ساخت ماکت این فضا می باشد. این طرح طبق موارد زیر سازگار با اصول معماری پایدار است. ۱- ترویج رفتارهای مناسب (ترویج فرهنگ کتابخوانی) ۲- استفاده از انرژی تجدید پذیر خورشیدی جهت تأمین روشنایی فضا و نمایش الکترونیکی مطالب روزنامه ها ۳- استفاده از فرم های هندسی معماری ایرانی در فرم پلان؛ باجه ها و کلیه المان های این فضا و شیشه های رنگی جهت حفظ هویت معماری بومی.
مهارت های کسب شده
- آشنایی با فرم ها و نقوش به کار رفته در معماری ایرانی – اسلامی
- آشنایی با ویژگی های بناهای سازگار با محیط زیست.
- آشنایی با روش های ایده یابی
- آشنایی با ابزارها و فرایندهای ساخت ماکت سازه های معماری
- آشنایی با نگارش مقاله (در حد یک پروژه در مقطع دبستان)
- آشنایی با موارد استاندارد ارائه پروژه
نام ایده: طراحی مرکز نگهداری گونه های زیستی کشور
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: مریم اسلامی؛ حدیث استادی
زمینه و نوع پروژه: معماری
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: فرزانه علم
مبانی معماری بیونیک و معماری پایدار، به عنوان موضوعات پژوهشی در کلاس مطرح شد. پس از تحقیق و مطالعه این موضوعات توسط دانش آموزان، کارگاهی جهت ایده یابی برگزار شد. در این کارگاه دانش آموزان با تمرکز بر روی این مباحث ایده هایی را ارائه کرده‌اند. از آن جایی که حفظ گونه های زیستی و معرفی آن ها به عموم مردم؛ می تواند به شناساندن ارزش این گونه های زیستی و نقش آن ها در حفظ محیط زیستمان کمک کند. در نتیجه این ایده از طرف گروه مطرح شد که به جای نگهداری از این گونه های زیستی در فضاهایی مانند باغ وحش؛ یا باغ ها؛ در فضاهایی که در معرض دید عابرین شهری است نگهداری شوند. در نتیجه ایده گروه شامل مرکز نگهداری این جانوران دارای دو بنای شیشه ای که یکی مخصوص نگهداری گونه های گیاهی و دیگری مخصوص نگهداری گونه های جانوری؛ می باشد. که با ایجاد این مرکز؛ این جانداران در معرض دید عموم قرار گرفته و از طرف دیگر با نمایش اطلاعاتی در مورد نقش آن ها در حفظ محیط زیست؛ بر روی بنا به صورت الکترونیکی؛ ارزششان به افرادی که از در حال تردد در خیابان هستند؛ یادآوری می شود. علاوه بر آن این مرکز می تواند توسط افراد علاقمند مورد بازدید قرار گیرد.
از طرفی دیگر برای هماهنگی فرم بنا با کاربری آن؛ از فرم های بیونیکی در طراحی این مرکز استفاده شده است. در نتیجه ساخت ماکت سازه بنایی با فرم بیونیکی، جهت نگهداری گونه های زیستی کشورمان (حیوانات و گیاهان) و تبلیغ ارزش آن ها از اهداف این پروژه می باشد.
مهارت های کسب شده
- آشنایی با فرم ها و نقوش به کار رفته در معماری ایرانی – اسلامی
- آشنایی با ویژگی های بناهای سازگار با محیط زیست.
- آشنایی با روش های ایده یابی
- آشنایی با ابزارها و فرایندهای ساخت ماکت سازه های معماری
- آشنایی با نگارش مقاله (در حد یک پروژه در مقطع دبستان)
- آشنایی با موارد استاندارد ارائه پروژه
کلیدواژه ها: معماری، معماری ایرانی اسلامی، استراحتگاه شهری، کتاب و کتابخوانی
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی
تنظیم: علی سرمدی
