رنگ آمیزی باکتری ها با استفاده از رنگ های طبیعی

دهمین دوره از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی"پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: رنگ آمیزی باکتری ها با استفاده از رنگ های طبیعی
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: مهشاد جهانفر-هیدی پیروتی-آیسا استرآبادی
زمینه و نوع پروژه: علوم زیستی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: فرهنگ آموزش (سرای دانش ولیعصر)
 
رنگ آمیزی باکتری ها با استفاده از رنگ های طبیعی جهت یادگیری و درک بهتر دانش آموزان از تک سلولی و میکروب، و مشاهده آن ها زیرمیکروسکوپ موثرتراز زمانی است که تنها کتاب را مطالعه کرده باشند.

گستره های میکروبی در زیرمیکروسکوپ به شکل عادی با وضوح مشاهده نمی شوند. بنابراین رنگ آمیزی برای تمایز نمونه از زمینه دید به کار می رود. رنگ هایی که برای رنگ آمیزی میکروب ها به کار می روند در آزمایشگاه های مناطق محروم وجود ندارند. رنگ های روتین آزمایشگاه مثل متیلن بلو، سافرانین، فوشین، کریستال ویوله و... منشاء شیمیایی دارند و گران قیمت نیز هستند که باید نکات ایمنی زیادی توسط دانش آموزان هنگام استفاده رعایت شود.

در پژوهش حاضر رنگ آمیزی باکتری ها با استفاده از روشی ارزان تر، با منشاء طبیعی و در دسترس صورت می پذیرد. در این جا از عصاره گیاهان و یا میوه های بنفش رنگ، برای رنگ نمودن سلول های باکتری استفاده می شود.

به این صورت که قسمتی از بافت گیاه با میوه بنفش رنگ له شده و عصاره گیری می شود. بعد به عنوان رنگ جهت مشاهده گستره میکروبی به‌کار برده می شود. برای تهیه گستره میکروبی جهت رنگ آمیزی ابتدا یک قطره آب مقطر در مرکز لام گذاشته می شود و سپس مقداری باکتری درون آن پخش شده و در محیط خشک می شود.

گستره باید بسیار نازک باشد، زیرا در گستره ضخیم، باکتری ها بر روی هم قرار می گیرند و پس از رنگ آمیزی و مشاهده با میکروسکوپ نمی توان شکل باکتری ها را به خوبی تشخیص داد. با سه بار عبور دادن نمونه از شعله باکتری ها روی سطح لام ثابت شده و آماده رنگ آمیزی می باشند.

با افزودن رنگ حاصله از عصاره گیری به لام حاوی گستره، پس از چند دقیقه می توان سلول ها را مشاهده نمود. از مزیت های این روش رنگ آمیزی می توان به هزینه اجرای بسیار پایین، سرعت عمل و ایمنی بیشتر آن اشاره کرد.

مهارت های کسب شده

روش های تحقیق کردن-آشنایی با شیوه های عصاره گیری از گیاهان، آشنایی با شیوه رنگ آمیزی باکتری ها

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: علی سرمدی