تولید دم نوش گیاهی

دهمین دوره

از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی"پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: تولید دم نوش گیاهی نشاط آور با بررسی میزان آفلاتوکسین های موجود در آن
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: شکیلا نایب عزیز-مهسا قاسمی
زمینه و نوع پروژه: گیاهان دارویی-سم شناسی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: ندای بعثت

گیاهان دارویی با توجه به شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی ایران می توانند گزینه مناسبی برای درمان و پیشگیری از بیماری ها باشند. هدف دانش آموزان تولید دم نوش گیاهی نشاط آور با تکیه بر طب سنتی و با ایجاد طبع معتدل می تواند گزینه مناسبی جهت جایگزینی نوشیدنی های مضر صنعتی و سنتیتیک در ایران باشد.

روش کار: مطالعه کتب طب سنتی و استخراج مطالب و تولید یک دم نوش گیاهی مفید که در نهایت به آزمایشگاه سم شناسی سپرده شد تا میزان آفلاتوکسین های احتمالی آن سنجیده گردد.
 
در زیر خواص برخی از دمنوش های گیاهی ارائه می گردد:

1. چای گل گاو زبان و سنبل الطیب:
طبیعت گل گاو زبان: گرم و تر، طبیعت سنبل الطیب: گرم
خواص: آرام بخش. خواب آور، مسکن سردردهای عصبی وکاهنده فشار خون

گل گاوزبان گیاه علفی و یک‌ساله است که ارزش دارویی دارد. گل گاوزبان احتمالاً از شمال آفریقا به نواحی دیگر راه یافته و امروزه در منطقه مدیترانه، نواحی شمال آفریقا و قسمت هایی از خاورمیانه می روید. گل، برگ و سرشاخه های گلدار آن به مصرف دارویی می رسد. گاو در زبان ترکی به معنی آبی هم آمده است و گل گاو زبان یعنی گلی که برگی آبی دارد.

خواص

جهت مشکلات پوستی، مثل اگزما مصرف می شود. همچنین گل گاوزبان به دلیل داشتن مقدار زیادی کلسیم و آهن و مواد مغذی مثل پتاسیم، روی، ویتامین های C و B و بتاکاروتن برای خانم هایی که دچار کمبود این مواد ضروری هستند مفید می باشد.

2. دمنوش بابونه:
طبیعت: معتدل
خواص: آرام بخش اعصاب. به ویژه اعصاب معده و روده و مقوی آن ها. شستشو دهنده بسیار قوی کلیه ها و تقویت کننده سیستم های عصبی
گیاهی است یک‌ساله، معطر و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر که به صورت خودرو در مزارع و کنار جاده ها می روید. ساقه آن دارای انشعاباتی است و برگ های آن بریدگی های باریک و دراز با ظاهر برگچه مانند دارد. قسمت مورد استفاده این گیاه، کاپیتول های آن است که در فاصله ماه های اردیبهشت تا مهر ماه، آن را از ساقه جدا می کنند.

3. دمنوش زعفران:
طبیعت: گرم و خشک
خواص: مقوی قلب. محرک قوای مغزی. شادی بخش. خنده آور. مقوی اعصاب معده
نوشیدن دمنوش زعفران می تواند جایگزین بسیار مناسبی برای چای بعد غذا باشد، همان طور که می دانید نوشیدن چای بعد از وعده غذایی بسیار مرسوم در ایران است درصورتی که همین چای عاملی برای جذب نشدن آهن غذا می باشد. پس با نوشیدن دم کرده زعفران می توان هم به هضم غذا کمک کرد و هم لحظات درکنارهم بودن را لذتبخش کرد.
ضمنأ نوشیدن دمنوش زعفران بعد از صرف غذا علاوه بر مواردی که در بالا ذکر شد باعث تسهیل گردش خون شده و قاعده آور است. ذکر و یادآوری این مطلب خارج از لطف نیست که بدانیم، زندگی کردن به غیر از لذت بردن از زندگی و نعمات پروردگار و عبادت حق تعالی نیست، پس بیاییم زندگی خود را لذت بخش و رنگی شاد به آن بزنیم.

4. دمنوش بادرنجبویه:
طبیعت: بسیار گرم
خواص: خواب آور. نشاط آور. ضد صدای گوش. مقوی قلب و اعصاب و فوق العاده آرام بخش
بادَرَنجبویه یا بادَرَنگْبویه یا وارَنگ‌بو یا وارَانْووبه گیلکی گیاهی است معطر و علفی چندساله، خاستگاه اصلی آن شرق مدیترانه است و در بعضی از نقاط آذربایجان و جلگه خزر نیز یافت می شود.

این گیاه از راسته لب‌گلی ها است که بین ماه های تیر و مرداد گل می دهد. ساقه های آن راست و چهار گوش بوده و پوشیده از کرک است. از کنار برگ هایش، گل هایی با کاسبرگ های رنگی می روید که در وهله اول زرد کم رنگ است، سپس به سفید و در نهایت به بنفش تبدیل می شود. می توان گفت تمام گیاه، عطر لیموی تندی از خود ساطع می کند.

موطن اصلی این گیاه قسمت وسیعی از شرق مدیترانه است. امروزه به منظور بهره برداری های تزیینی و طبی و تولید عسل، این گیاه را در باغ ها و مزارع کشت می کنند.

خواص درمانی:

آرام بخش اعصاب. ضد بیماری های قلب. معده، روده و مفرح و نشاط آور می باشد. این گیاه به اشکال مختلفی از قبیل اسانس، عصاره روغنی، روغن، پماد، کمپرس و دم‌کرده استفاده می شود. اسانس این گیاه در آرام کردن درد معده با منشاء عصبی، احساس چنگ‌زدگی در معده، تپش قلب، سردردهای یک طرفه، سرگیجه، عصبانیت، بی‌خوابی، استفراغ های دوران بارداری، کم خونی دختران جوان، درد عصبی دندان و رفع تندخویی موثراست.

مهارت های کسب شده

1-مراجعه به ژورنال های معتبر فارسی و انگلیسی و استخراج مطالب از آن ها

2-سم شناسی و بیماری هایی که آفلاتوکسین ها ایجاد می کنند.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: علی سرمدی