آیا حیات در جایی غیر از زمین وجود دارد؟
دهمین دوره
از پروژه های دانش‌آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پرشور شما دوستان و علاقه‌مندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه‌ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقه‌مند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.نام ایده: آیا حیات در جایی غیر از زمین وجود دارد؟
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: پگاه عباس پور، رومینا برادرتام
زمینه و نوع پروژه: نجوم
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبستان نور علوی
از وقتی اولین انسان ها، حدود یک میلیون سال پیش در اطراف جهان پراکنده شدند، ما هرگز شور و اشتیاق خود را برای اکتشاف از دست نداده ایم. اکنون ما در عصر بسیار هیجان انگیزی زندگی می کنیم. به خاطر اینکه برای اولین بار در تاریخ زمین، ساکنان آن قادر هستند این سیاره را ترک کنند و در کیهان (اعماق فضا) به سفر بپردازند.
اگرچه ما اکنون در آغاز عصر سفر های فضایی هستیم ولی چیزهای زیادی در مورد زندگی کردن در خارج از کره زمین آموخته ایم. تحقیقات انجام شده در ایستگاه فضایی میر به ما کمک کرده است تا راه هایی پیدا کنیم که بتوانیم ماه ها در فضا زنده بمانیم. روزی ممکن است آماده سفری طولانی به سیاره‌ای دیگر یا حتی به ستاره‌ای دور دست شویم. برای انجام چنین کاری به اختراع سفینه های سریع تر و پیچیده تر نیاز خواهیم داشت.
هرچه تکنولوژی بیشتر رشد می کند، دانش ما درباره جهان هستی افزایش می یابد. وسایل نشان دهنده جدید، امکان دیدن نقاط بسیار دورتری از فضا را برای ما فراهم کرده اند. تلسکوپ فضایی هابل و ماهواره هایی نظیر COBE کاشف رازهای فضا از جمله این وسایل می باشند. در عین حال پیشرفت هایی که در فیزیک حاصل می شوند ما را وادار می کنند تا فضا و زمان را با دیدی کاملا جدید نگاه کنیم. اکنون این باور مورد توجه قرار گرفته است که شاید ما در یکی از بی شمار کیهان هایی که به موازات هم قرار گرفته اند زندگی می کنیم. اگرچه ممکن است غیر قابل قبول به نظر بیاید، ولی باید گفت که سفر به فضا ممکن است اولین قدم به سوی ناشناخته ها باشد و زمانی فرا برسد که به دنبال راهی برای خارج شدن از این کیهان و رفتن به کیهان دیگر برآییم.
در پژوهش حاضر دانش آموزان جهت دستیابی به اهداف پژوهش علاوه بر مطالعات کتابخانه‌ای به جستجو در اینترنت و سایت ناسا به بررسی سفرهای فرا زمینی و زندگی در سایر سیارات پرداخته اند.
مهارت های کسب شده
آشنایی با شیوه انجام پژوهش
آشنایی با سیاره ها و نحوه زندگی در آن ها
نام ایده: کشت بدون خاک
نام ارائه‌دهنده/دهندگان: فرحناز جمشیدی
زمینه و نوع پروژه: علوم زیستی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: سیمای نور
کشت بدون خاک (Soilless culture) نوعی کشت است که در آن از خاک به عنوان بستر استفاده نمی شود. کشت بدون خاک قرن ها پیش زمانی آغاز شد که در دوران باستان کشاورزان مصر، چین و هند از حل کردن کود دامی در آب برای پرورش خیار، هندوانه و سبزی های دیگر در بستر شنی رودخانه ها استفاده می کردند. این روش به عنوان کشت بستر رودخانه‌ای نامیده می شد. کارهای خوبی در زمینه کشت بدون خاک در قرن چهاردهم انجام شد ولی در دهه ۱۹۴۰ به صورت تجاری توسعه یافت و در دهه ۱۹۶۰ پیشرفت چشمگیری در طراحی انواع سیستم ها به وجود آمد. هم اکنون مزارع زیادی وجود دارد که با سیستم کشت بدون خاک، گیاهان مختلف را پرورش می دهند. در کشت های سنتی دسترسی گیاه به عناصر غذایی، به حاصلخیزی خاک، مقدار مواد آلی و معدنی، عوامل محیطی و جمعیت میکروارگانیزم های مورد نیاز برای تبدیل فرم آلی عناصر غذایی به معدنی بستگی دارد. در کشت بدون خاک عناصر غذایی مورد نیاز گیاه به صورت مواد معدنی که توسط گیاه قابل جذب است، در اختیار ریشه قرار داده می شود.
مزایای کشت بدون خاک را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
• افزایش عملکرد
• عدم نیاز به تناوب زراعی
• عدم وجود علف هرز
• رشد سریع گیاه
• تولید محصول یکنواخت
• امکان کشت محصول در مناطقی که به دلیل خاک نامناسب قابل کشت نیست
• افزایش کارایی مصرف آب
• مصرف بهینه کودهای شیمیایی و آلوده نشدن محیط زیست
در پژوهش حاضر دانش آموزان به بررسی کشت بدون خاک، تاریخچه آن و همچنین پیاده سازی آن پرداختند. آنها به مطالعه میدانی از طریق تحقیقات کتابخانه‌ای و اینترنت، پرداختند و در نهایت کشت بدون خاک، مزایا و معایب آن را بیان نمودند.
مهارت های کسب شده
آشنایی با شیوه انجام پژوهش
آشنایی با کشت بدون خاک
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی
تنظیم: علی سرمدی
