عصاره گیاه حنا در تهیه پماد سوختگی

دهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: اثرات ضد باکتریایی و ضد التهابی عصاره گیاه حنا در تهیه پماد سوختگی
نام ارائه دهنده/دهندگان: بهارک ابراهیم نژاد-کیمیا کریمی-نازنین بهرویان
زمینه و نوع پروژه: میکروبیولوژی-گیاهان دارویی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: آیین روشن نور

حنا گیاهی به صورت درختچه یا درختی با برگ های سبز متمایل به خاکستری، بیضوی و گل هایی به صورت خوشه گرزن بزرگ، به رنگ سفید یا زرد بسیار خوشبو، با میوه های خشک و شکوفا که حاوی دانه هایی خیلی کوچک است، می باشد.
حنا به صورت موضعی در درمان بیماری های قارچی پوستی به ویژه در قارچ های عامل کچلی و تخفیف دردهای روماتیسمی به کار می رود. هم چنین به عنوان رنگ کننده به ویژه رنگ کردن پوست و مو کاربرد دارد.
حنا از رنگ های طبیعی بی‌زیان است. قابض است و جوشاندۀ برگ آن برای درمان بیماری های پوستی، گاهی اوقات تسکین سردرد و دهانشویه به کار می رود. عصارۀ برگ های گیاه به عنوان ضد گرفتگی عضلانی دستگاه گوارشی به کار می رود. در بعضی نواحی، گرد برگ حنا، برگ هلو و برگ تانن‌دار گیاهان مختلف را مخلوط کرده و برای رفع اگزما و جلوگیری از تعریق دست و پا بدان می مالند.

خواص حنا
 حنا به صورت موضعی در درمان بیماری های قارچی پوستی به ویژه در قارچ‌ های عامل کچلی و تخفیف دردهای روماتیسمی به کار می‌ رود. هم چنین به عنوان رنگ کننده به ویژه رنگ کردن پوست و مو کاربرد دارد. حنا از رنگ‌ های طبیعی بی‌ زیان است. قابض است و جوشاندۀ برگ آن برای درمان بیماری های پوستی، گاهی اوقات تسکین سردرد و دهان شویه به کار می‌ رود.
عصارۀ برگ های گیاه به عنوان ضد گرفتگی عضلانی دستگاه گوارشی به کار می ‌رود. در بعضی نواحی، گرد برگ حنا، برگ هلو و برگ تانن ‌دار گیاهان مختلف را مخلوط کرده و برای رفع اگزما و جلوگیری از تعریق دست و پا بدان می‌ مالند.

عوارض جانبی

پودر حنا می ‌تواند موجب تحریک پوست و درماتیت تماسی شود. برگ های حنا در موش مادۀ ناباروری ایجاد نموده است. به عنوان رنگ‌ کنندۀ ابروها و مژه‌ ها دقت شود، زیرا خطر آسیب رساندن به چشم وجود دارد. برگ ها دارای خاصیت مخدر است و مقادیر بالای آن باعث سردرد و مسمومیت می ‌شود.

موارد استعمال در پزشکی گذشته

در طب گذشته حنا به صورت موضعی در درمان دردهای مفاصل، جوش و زخم به کار می ‌رفته است و به عنوان عامل رنگ‌ کنندۀ پوست و مو مصرف شده است.

سوختگی یکی از عواملی است که نه تنها به پوست آسیب می رساند بلکه اغلب با عفونت های مختلف باکتریایی نیز همراه است. با توجه به افزایش مقاومت باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک های موجود، درمان زخم های عفونی حاصل از سوختگی با مشکلات فراوانی مواجه شده است.

هدف از پژوهش حاضر تشخیص عوامل باکتریایی شرکت کننده در عفونت زخم های عفونی سوختگی، تعیین الگوی باکتری های جدا شده و بررسی بعضی از عوامل مرتبط با سوختگی ها مثل سن، جنس، مرگ و میر و عوامل سوختگی می باشد و همچنین استفاده از حنا جهت تهیه پماد سوختگی با خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است.

لذا دانش آموزان، جهت انجام پژوهش در یک مطالعه توصیفی 126 نمونه از زخم های عفونی حاصل از سوختگی بیماران انتخابی و بستری شده در بخش سوختگی مرکز آموزشی – درمانی سینا در سال های 79-1378 را تهیه نموده و توسط روش های میکروسکوپی و کشت تحت آزمایش لازم قرار دادند.
برای مطالعات اپیدمیولوژیک اطلاعات ضروری از پرونده بیماران جمع آوری شد. از کل 126 نمونه، 73 سویه باکتریایی جدا شدند که از میان آن ها 47 مورد (64/38%) سودومونا آئروژینوزا و 25 مورد (35/62%) را سایر گونه های باکتریایی تشکیل می دادند.
استافیلوکوک طلایی (13/69%) دومین باکتری مهم جدا شده از زخم های عفونی سوختگی بود 91 درصد از بیمارانی که فوت کردند دارای کشت مثبت بودند. علیرغم حساسیت سودومونا آئروژینوزا به سفالوسپورین های نسل سوم مثل سفوپرازون (79.9%)، و سفتازیدیم (71%) و سفوتاکسیم (59.3%) افزایش مقاومت آن نسبت به بعضی از آنتوبیوتیک ها قابل توجه بود.
معمول‌ترین عامل سوختگی بعد از آب جوش (46%) سوختگی های حاصل از مواد نفتی (23%) بودند. شایع‌ترین عامل سوختگی در کودکان آب جوش بود.

تشخیص اهمیت بالینی سودومونا آئروژینوزا و سایر باکتری ها در عفونت زخم های سوختگی و مقاومت آن نسبت به آنتی بیوتیک ها لزوم به کارگیری معیارهای مناسب در پیشگیری و به حداقل رساندن انتشار عفونت در بیماران بستری را نشان می دهد.

مهارت های کسب شده

1-کشت باکتری و رنگ آمیزی گرم
2-عصاره گیری به روش سوکسله
3-استناد به مقالات

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: نسرین صادقی