تهیه خمیر دندان جادویی

 دهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی"پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: تهیه خمیر دندان جادویی با استفاده از مواد موثره گیاهی
نام ارائه دهنده/دهندگان: هستی فاطمی، فاطمه پازوکی، یاسمن پورهادی
زمینه و نوع پروژه: شیمی/ تحقیقاتی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: مجتمع آموزشی آیین روشن نور

مشكلات دهان و دندان امروزه یكی از رایج ‌ترین مشكلات مردم در سرتاسر جهان است. البته امروزه با پیشرفت وضعیت بهداشت، میزان فساد و از بین رفتن دندان بسیار كمتر از گذشته است، ولی با توجه به نوع تغذیه، عادات غلط و عدم به كارگیری صحیح روش های بهداشتی، این معضلات هنوز هم وجود دارد. در ساخت خمیر دندان های شیمیایی برای برطرف كردن ناراحتی های دهان، از مونو فلوروفسفات سدیم، رنگ، طعم، فلوراید، مواد کف زا، پاک کننده مواد رطوبت‌زا (که مانع خشک شدن خمیر می‌شوند استفاده می شود.

خمیر دندان های گیاهی یا Herbal برای کسانی ساخته شده است که به دنبال یک تمیز کننده طبیعی بودند و نمی‌خواستند از خمیرهای حاوی فلوراید استفاده کنند.

بعضی از این نوع خمیر دندان ها شامل:

و بالاخره در قرن حاضر، هنوز تغییری در آخرین دستاوردهای دهه نود به وجود نیامده است و تنها می‌توان به انواع مواد سفید کننده دندان که به بعضی از خمیر دندان ها اضافه می‌شود اشاره نمود. لذا دانش آموزان در پژوه حاضر از ترکیباتی استفاده کردند که ترکیبات طبیعی گیاهی یا معدنی بودند و اثر بخشی بسیار خوبی داشتند. سه جزء اصلی آن  که، ترکیب ضد باکتریایی، سفید کننده و شیرین کننده هستند از ترکیبات گیاهی  هستند.

برای این منظور از این ترکیبات عصاره گیری شده و خواص آن ها بررسی شد.

در این تحقیق اثرات ضدمیکروبی اسانس مریم گلی بر روی دو سوش میکروبی استاندارد گرم مثبت و گرم منفی به روش پلیت بررسی قرار گرفت. عصاره متانولی گیاه به روش خیساندن تهیه نموده و پس از تبخیر حلال، عصاره ها با غلظت های 50 میلی گرم در میلی لیتر با کمک حلال آب مقطر تهیه شد. آنگاه اثرات ضد میکروبی بررسی شد.

اسانس مریم گلی تهیه شده روی اشرشیاکلی به عنوان باکتری گرم منفی و استافیلوکوکوس ارئوس (به عنوان باکتری گرم مثبت) بررسی شد. حداقل غلظت مهار کننده رشد (Minimum inhibitory concentration) یا MIC به دست آمده برای عصاره متانولی مریم گلی بروی باکتری اشریشاکلی 6 و برای باکتری استافیلوکوکوس ارئوس 3 بر حسب واحد mg/ml از عصاره متانولی اندازه گیری شد.

از آنتی بیوتیک آمپی سیلین با غلظت 2 میکروگرم در میلی لیتر به عنوان شاهد استفاده شد. به تدریج هاله عدم رشد باکتری در پلیت مولر هینتون آگار حاوی عصاره گیاه مریم گلی مشاهده می‌شود. عدم رشد باکتری در بخش حاوی عصاره مریم گلی بر اساس نتایج به دست مشخص می کند که عصاره متانولی به دست آمده از گیاه مریم گلی دارای خواص ضد میکروبی مناسبی بوده و قادراست جلوی رشد و فعالیت باکتری ها را بگیرد.

نتایج به دست آمده در این پژوهش دانش آموزی می‌تواند در پیدا کردن ترکیبات دارویی موثر بر علیه میکروب های بیماری زا موثر باشد.

مهارت های کسب شده

1. آشنایی با لوزم و مواد شیمیایی
2. کار با وسایل آزمایشگاهی
3. توزین مواد جامد با ترازوی دیجیتال
4. استخراج عصاره از گیاهان

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: مهدی رحمانی

تنظیم: نسرین صادقی