نمک؛ خوب است یا بد؟
این روزها پیام‌های متعددی در حیطه تغذیه و سلامتی در میان افراد در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود که متأسفانه بسیاری از آن‌ها بدون اینکه سند مشخصی داشته باشند، با ناآگاهی در میان افراد به اشتراک گذاشته می‌شوند. از جمله اینکه: نمک در علم پزشکی نوین به عنوان یک عامل مضر شناخته می‌شود. اما در طب سنتی به عنوان یک عامل سلامتی بخش و بهبوددهنده معرفی گردیده است. در این مقاله سعی داریم راز این تناقض را برایتان بازگو کنیم.
11 دلیل برای اینکه نمک خوب است
1. نمک باعث کنترل قند خون می‌شود: نمک حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد. در حقیقت رژیم غذایی محدود از نمک مقاومت به انسولین را افزایش می‌دهد و مصرف متعادل نمک یعنی نه مصرف بیش از اندازه و نه مصرف بسیار محدود باعث بهبود مقاومت به انسولین می‌شود.
2. نمک یک آنتی‌هیستامین طبیعی است: مقداری نمک بر روی زبان باعث بهبود واکنش‌های آلرژیک و حمله آسم می‌شود.
3. بدن برای حفظ PH مناسب معده به نمک نیاز دارد: اسید معده عبارت است از هیدروکلریک و نمک سدیم کلرید. وجود مقادیر کافی اسید معده برای هضم مناسب غذا ضروری است. 90 درصد افراد در آمریکا دارای سطح پایین اسید معده هستند. در نتیجه مشکلات گوارشی و هضم ناقص مواد غذایی مشکلی بسیار شایع است.
4. نمک ترشح آدرنالین را کاهش می‌دهد: آدرنالین یک هورمون ضروری و مهم در زمان استرس است و در زمان خطر به انسان کمک می‌کند تا بتواند از خطر بگریزد. اما تنها در زمان استرس کاربرد دارد. وقتی ترشح آدرنالین بیش از حد و خارج از محدوده مناسب شود عوارض متعددی را برای بدن به همراه دارد.
5. نمک کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد: نمک به علت سرکوب کردن هورمون‌های استرس ریتم متابولیک را بهبود و زمان خواب را تنظیم می‌کند. شاید به همین علت افرادی که رژیم‌های کم‌نمک مصرف می‌کنند، اختلالات خواب را گزارش کرده‌اند.
6. نمک باعث تناسب‌اندام می‌شود: مقدار متعادل نمک باعث افزایش متابولیسم و حفظ وزن در محدوده نرمال می‌شود.
7. نمک باعث بهبود عملکرد تیروئید می‌شود: بالأخص نمک یددار در این زمینه بسیار کمک‌کننده است.
8. نمک باعث هایپراسمولاریته در مایعات خارج سلولی می‌شود: این مسئله باعث افزایش متابولیسم می‌شود. در نتیجه می‌توان گفت نمک باعث افزایش متابولیسم می‌شود. وقتی مایعات خارج سلولی هیپواسموتیک باشد. درنتیجه پروتئین و گلوکز در درون سلول شکسته شده، کاهش می‌یابند. بنابراین متابولیسم کم می‌شود.
9. نمک باعث افزایش حرارت بدن می‌شود: افزایش دریافت نمک با افزایش گرمازایی (گرمای تولید شده توسط بدن) در ارتباط است.
10. نمک باعث تعادل هورمونی می‌شود: کاهش دریافت نمک در رژیم غذایی باعث افزایش تولید هورمون آلدوسترون می‌شود. آلدوسترون مانع از دفع سدیم از طریق ادرار و عرق می‌شود. ولی دفع املاح دیگر مانند پتاسیم، منیزیم و کلسیم را افزایش می‌دهد. در نتیجه این املاح در بدن کاهش می‌یابند. کمبود منیزیم امری شایع است. اما اضافه کردن سدیم به رژیم غذایی از طریق نمک راحت‌تر از بازگرداندن منیزیم می‌باشد.
11. نمک باعث می‌شود تا طعم و مزه غذا بهبود یابد: نمک اجازه می‌دهد تا غذا خوردن به امری لذت‌بخش تبدیل شود. این مسئله برای افراد بسیار لاغر از جهت بهبود اشتها اهمیت دارد. برای افراد دارای اضافه‌وزن هم نمک باعث می‌شود تا این افراد به جای اینکه از کمیت و مقدار غذا لذت ببرد. از کیفیت و خوشمزگی غذا بهره‌مند شود.
چه نمکی خوب است؟
نمک غیر تصفیه‌شده طبیعی که به‌صورت نمک کوهی یا نمک دریایی وجود دارد، بهترین نوع نمک است. این نمک به علت اینکه سرشار از سایر مواد معدنی نیز می‌باشند، مناسب‌تر است؛ البته به شرط این که آلوده به فلزات شیمیایی نباشد و بهداشتی باشد.
چه مقدار نمک باید مصرف کرد؟
مقدار سدیم توصیه‌شده 2300 میلی‌گرم در روز است که دریافت بیش از این مقدار با خطر بیماری‌های مختلف در ارتباط است. اما دریافت بسیار کمتر از این مقدار هم مضراتی را به همراه دارد. وقتی روند متابولیسم کند است و کم‌کاری تیروئید وجود دارد مجاز به مصرف مقادیر بیشتر نمک تا محدوده توصیه‌شده هستید. اما اگر از بیماری‌های کلیوی یا فشارخون در عذاب هستید میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهید.
انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند که افراد بیش از 2400 میلی‌گرم سدیم در طول روز مصرف نکنند. این مقدار به اندازه 1 قاشق چای‌خوری نمک است و نباید بیش از یک قاشق چای‌خوری در غذاها در طول روز نمک وجود داشته باشد. مصرف غذاهای آماده، مواد غذایی فرآیند شده، مواد غذایی بسته‌بندی‌شده، فست‌فودها، غذاهای رستورانی، سوسیس و کالباس، شورجات، ترشی جات، لواشک‌ها، خیار شور، تنقلات شور (چیپس و پفک و کراکرها)، کنسروها و ... باعث افزایش نمک مصرفی بیش از مقدار توصیه‌شده می‌شود.
سخن آخر:
مصرف نمک در حد اعتدال نه‌تنها برای بدن ضرر ندارد بلکه ضروری است و عملکرد قسمت‌های مختلف را تنظیم می‌کند. در عین حال زیاده‌روی در مصرف نمک نیز مضرات فراوانی را به همراه دارد. در حقیقت برای افراد سالمی که سبک زندگی سالمی دارند و از غذاهای آماده، فرآیند شده و سایر مواد غذایی گفته‌شده استفاده نمی‌کنند. نیازی به کاهش مصرف نمک نیست. اما اگر مرتباً از غذاهای آماده، فست‌فودها و انواع غذاهای غیر خانگی استفاده می‌کنید، مسلماً نیاز است که میزان مصرف نمک را کاهش دهید.
بینه خوشنودی راد - کارشناس تغذیه
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
مطالب مرتبط:
عزراییل سفید: مرگ سالانه بیش از یک و نیم میلیون نفر
نمک زیاد، پتاسیم کم = چاقی
خروپف می‌کنید؟ کمتر نمک بخورید
نمک زیاد خطر ابتلا به ام‌اس را افزایش می‌دهد
چگونه نمک کمتری مصرف کنیم؟
چگونه نمک زیادی را از بدن دفع کنیم؟
زیاد نمک نخورید تا سرطان نگیرید
مضرات مصرف زیاد نمک
نمک زیاد، قاتل جان است
