بازنمایی جوان مطلوب در فیلم های سینمایی
دهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: مطالعه نحوه بازنمایی جوان مطلوب در فیلم های سینمایی دهه 70 و 90
نام ارایه دهنده/دهندگان: مهدیس عباسی، نیلوفر زارع، فاطمه اشرف
زمینه و نوع پروژه: جامعه شناسی و مطالعات رسانه
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دبیرستان دخترانه امام صادق
رسانه ها یکی از ابزارهای اثرگذار بر ساخت فرهنگ و ارزش های اجتماعی مخاطبان است. از این منظر نحوه بازنمایی پدیده ها در رسانه نقش مهمی بر فرهنگ‌سازی در جامعه و تعیین علایق، سبک زندگی و هویت جوانان و نوجوانان دارد. اینکه رسانه ها جوان مطلوب را چگونه و با چه عناصری بازنمایی می نمایند تأثیر مهمی بر ارزش‌گذاری های جوانان و مطلوبیت از نگاه آنان دارد.
از سویی، مقایسه نحوه بازنمایی جوان مطلوب در فیلم های سینمایی دو دهه مختلف، فهم دقیق تری نسبت به تغییرات اجتماعی و فرهنگی در این دو دوره و نحوه سیاستگذاری های سینمایی متأثر از این دو دوره اجتماعی را نشان می دهد.
فرایندی که تقش مهمی بر نحوه جامعه پذیری جوانان در جامعه دارد. زیرا مطابق نظریه کاشت، نحوه بازنمایی های رسانه‌ای بر ذهنیت مخاطبان اثرگذار است و شناخت این فرایند می تواند در اتخاذ سیاست گذاری های آتی رسانه ها به شیوه‌ای مناسب اثرگذار باشد.
بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به سوالات ذیل است:
جوان مطلوب در سینمای ایران با چه مولفه هایی بازنمایی می گردد؟
آیا تفاوت هایی میان نحوه بازنمایی جوان مطلوب در فیلم های سینمایی دهه 70 و دهه 90 وجود دارد؟
جوان مطلوب و جوان نامطلوب با چه عناصری از یکدیگر تفکیک و بازنمایی می گردد؟
هدف دانش آموزان از پژوهش حاضر مطالعه چگونگی بازنمایی جوان مطلوب در فیلم های سینمایی دو دهه 70 و 90 در ایران بود.
در این راستا آن ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و مشخصاً روش نشانه شناسی به مطالعه نحوه بازنمایی جوان مطلوب در فیلم های ضیافت و مرسدس از دهه 70 و فیلم های پنج ستاره و خط ویژه از دهه 90 پرداختند.
نتایج تحلیل محتوای فیلم های مورد مطالعه نشان داد که عناصر مطلوبیت در سینمای دهه 70 و 90 با تغییرات و تفاوت هایی بازنمایی می گردد که این امر در نتیجه تغییرات ارزشی در جامعه و نیز تحول در سیاستگذاری های رسانه‌ای می باشد.
بر این اساس جوان مطلوب در دهه 70 با ویژگی هایی چون دیگرمحوری، خانواده محوری، اهمیت برای کمک به دوستان و مذهبی بودن بازنمایی می گردد، این در حالی است که جوان مطلوب در سینمای دهه 90 با مشخصاتی مانند اخلاقی بودن، مسئولیت پذیری، ملاحظه‌کاری در ارتباط با جنس مخالف، گرایش به سبک زندگی مدرن و پوشش ساده و مرسوم بازنمایی می گردد. از سویی نحوه بازنمایی جوان نامطلوب در سینمای دهه 70 و 90 نیز با تفاوت هایی همراه است.
جوان نامطلوب دهه 70 عناصر مثبتی نیز در شخصیت خود دارد و نیز پوشش مرسوم جامعه را رعایت می نماید و از روابط مرسوم میان دو جنس تبعیت می نماید اما جوان نامطلوب در دهه 90 دارای پوششی نامتعارف در جامعه است و در روابط با جنس مخالف بی‌ملاحظه است.
در مجموع تمرکز بر عناصر مدرن مانند کنش عقلانی، بازاندیشی و تقسیم نقش های خانوادگی به شیوه‌ای مدرن در دهه 90 در مقایسه با کنش عاطفی-سنتی، عدم بازاندیشی و تقسیم نقش ها به شیوه‌ای سنتی در دهه 90، همچنین توجه به جمع دوستان و خانواده در دهه 70 در برابر توجه بیشتر به فردیت در دهه 90 و نیز مقصرانگاری فرد نامطلوب در دهه 70 در برابر مقصرانگاری عناصر کلان اجتماعی در دهه 90 از عمده تمایزاتی است که نحوه بازنمایی جوان مطلوب در سینمای این دو دهه را نشان می دهد.
