موفقیت از منظر نوجوانان
دهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده‌اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.
نام ایده: مطالعه برساخت موفقیت از منظر نوجوانان با تأکید بر تهاجم فرهنگی
نام ارائه دهنده/دهندگان: ثمینه رضائی، زینب محمدی
زمینه و نوع پروژه: جامعه شناسی/تحقیقاتی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: دبیرستان دخترانه امام صادق
نوجوانان در تداوم حیات جامعه و هدایت آن نقش بسیار مهمی دارند و آینده سازان کشور هستند. هر فردی در نوجوانی جایگاهی را برای خود به عنوان الگوی موفقیت قرار می دهد و از آن پیروی می کند تا احساس موفقیت کند. افراد، دارای افکار و الگوهای مختلفی هستند که این امر بستگی به عوامل و زمینه های گوناگونی دارد.
مطالعات پیشین نشان می دهد نهاد خانواده مانند گذشته تنها گروه مرجع نوجوانان و جوانان نیست و دیگر نقش منحصر به فرد را در امر جامعه پذیری جوانان، ندارد.
نسل جوان دیگر چندان خود را در چارچوب هنجارهای گذشتگان تعریف نمی کند و به دنبال گروه های جدید و الگوهای جدید زندگی برای خود می باشد تا جایی که در جامعه میان نوجوانان و بزرگسالان شاهد کم ترین اتفاق نظر در زمینه فرهنگ عمومی نظیر معاشرت قبل از ازدواج –ازدواج با خویشاوندان – نحوه گذراندن اوقات فراغت و رفتارهای مذهبی هستیم.
بر این اساس، این مسأله که نوجوانان چه وضعیت هایی را موفقیت آمیز می دانند در تعیین اهداف، نگرش ها، علایق، نیازمندی ها و تصمیمات آینده آنان اثرگذار است. از این رو مطالعه، برساخت موفقیت از منظر نوجوانان ما را در شناخت بیشتر نسبت به آنان یاری می رساند. اما در این میان تهاجم فرهنگی می تواند از جمله عوامل مهم و اثرگذار بر تعاریف نوجوانان از موفقیت باشد. امری که از طریق گوناگون بر ذهنیت نوجوانان و ارزش های آنان تأثیر می گذارد.
در این راستا، عدم وجود الگوهای رفتاری متناسب با فرهنگ ملی ما، زمینه گرایش نوجوانان را به فرهنگ بیگانه مهیا می سازد، فرهنگی که با ارائه الگوهای رفتاری متعارض با فرهنگ ما، زمینه بروز تضاد ارزشی در جامعه را فراهم می نماید. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به سوالات زیر است:
1. نوجوانان چه وضعیت هایی را به عنوان الگوهای موفقیت قلمداد می نمایند؟
2. نحوه برساخت موفقیت از منظر نوجوانان تحت تأثیر چه عواملی است؟
3. تهاجم فرهنگی چگونه بر فرایند ساخت الگوهای موفقیت نوجوانان اثرگذار است؟
لذا دانش آموزان جهت پاسخگویی به سوالات پژوهش با استفاده از روش کیفی، مطالعه‌ای بر الگوی موفقیت نوجوانان داشتند. پژوهش با استفاده از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق نیمه‌ساختار یافته، اجرا شد.
همچنین در حین فرایند کار، از روش های گوناگون کدگذاری و نیز از روش سنخ شناسی بهره بردند. دلیل انتخاب روش‌شناسی کیفی در این پژوهش، در درجه اول ماهیت موضوع مورد مطالعه، دغدغه های تحقیق و نوع سوالات است که پیش از آن اشاره نمودیم. از سویی به دلیل فقدان تحقیقاتی در برساخت موفقیت از منظر نوجوانان، لزوم اتخاذ رویکردی اکتشافی در این تحقیق برای کشف ابعاد این پدیده بیش از پیش نمود می یابد.
با توجه به این موارد استفاده از روش‌شناسی کیفی که بتواند با اتخاذ رویکردی اکتشافی و توجه به تفاسیر کنشگران، از لایه های پنهان این پدیده پرده بردارد، یک انتخاب مناسب به نظر می آمد. تحقیق کیفی عموماً به هر نوع تحقیقی اطلاق می شود که یافته های آن از طریق فرآیندهای آماری و با مقاصد کمی سازی به دست نیامده باشد. این تحقیق فاقد چهارچوب نظری از پیش تعیین‌شده و فرضیه های مبتنی بر آن است. این در حالی است که محقق در این روش می تواند با اهداف متفاوتی دست به کار تحقیق بزند؛ این اهداف می توانند اکتشافی، توصیفی، تبیینی یا پیش‌بینی باشند.
مهارت های کسب شده
تکنیک های ایده یابی روش های جستجوی منابع علمی، روش تحقیق کیفی، تکنیک مصاحبه کیفی عمیق نیمه ساختاریافته، روش کدگذاری و تحلیل داده های کیفی آشنایی با مراحل نگارش مقاله پژوهشی و پایان نامه
