مصاحبه با دانش آموزان مدرسه فرزانگان 6 تهران
در دهمین جشنواره پروژه های دانش آموزی تبیان

ساخت دستگاه الکتروفورز عمودی چهار ژله با سیستم خنک کننده یخی

تبیان: سلام و وقت به خیر، به دهمین جشنواره پژوهشی دانش آموزی تبیان خوش آمدید. لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از کدام مدرسه شرکت کردید؟
سلام من مهسا همت هستم به همراه دیگر اعضای گروهم، کیمیا فرجی از مدرسه فرزانگان 6 تهران با همکاری دبیر راهنما سرکار خانم حمیده حاتمی هنزا در دهمین جشنواره تبیان شرکت کردیم. موضوع پروژه ما " ساخت دستگاه الکتروفورز عمودی چهار ژله با سیستم خنک کننده یخی" است.
 
تبیان: لطفاً درباره کار پژوهشی تان صحبت کنید و بفرمایید علت این که این پروژه را برای تحقیق خود انتخاب کرده اید چه بود؟
امروزه، در زندگی تمامی انسان ها سرعت، عامل مهمی به شمار می رود و غالب افراد در سراسر جهان در تلاشند تا ا ین افزایش سرعت انجام امور، دقت و کیفیت آن را ارتقا دهند. بدین منظور بسیاری از دانشمندان و مخترعین سعی دارند تا با طراحی و ساخت دستگاه ها، نرم افزارها و ... بشر را در رسیدن به این هدف یاری رسانند. علاوه بر آن، برای هر کشوری بسیار مهم است تا در تمامی بخش ها از ابزار و وسایل بومی استفاده نماید و در صورت امکان آن را به سایر کشورها صادر کند. در همین راستا بر آن شدیم تا با بهینه سازی دستگاه الکتروفورز عمودی بر اهداف مذکور نائل آییم.

تبیان: لطفاً بفرمایید در راستای انجام پژوهشتان دستگاه الکتروفوز چه دستگاهی است و کاربرد آن به چه صورت است؟
دستگاه الکتروفورز عمودی دستگاهی است که در آزمایشگاه ها برای آنالیز بیو مولکول ها استفاده می شود. عدم امکان بارگذاری هم زمان تعداد بالای نمونه، عدم امکان افزایش ولتاژ منبع به منظور بالا بردن سرعت آزمایش؛ بدون سیستم های خنك کننده و هزینه بالای سیستم های خنك کننده یا ناکارآمدی آن ها در دستگاه های ایرانی و هزینه زیاد دستگاه های مشابه خارجی و حجم بالای بافر مصرفی در آن ها، موجب شد تا این گروه پژوهشی با اتصال چند قطعه پلکسی و آب بندی آن با کلروفرم، دستگاهی چهار طرفه بسازد که پس از سیم کشی و نصب فیش ها، بتواند علاوه بر امکان بارگذاری 40 نمونه، گرمای حاصل از ولتاژ بالا را نیز به علت وجود محفظه فلزی حاوی ژل یخ در وسط سیستم تحمل کند.

تبیان: آیا دستگاهی که طراحی کرده و ساخته اید نمونه خارجی دارد؟ و این دستگاه چه امتیازاتی بر نمونه خارجی یا حتی تولید داخلی دارد؟
با توجه به مشکلات موجود گروه پژوهشی ما بر آن شد، برای بارگذاری حجم بیشتر نمونه ها در زمان کم تر دستگاهی چهار طرفه طراحی کند که در مصرف بافر نیز نسبت به نمونه های مشابه خارجی صرفه جویی به عمل آید. هر طرف از دستگاه مورد نظر از بالا و پایین به محفظه جداگانه ای اتصال می یابد که این طراحی به آزمایشگر امکان می دهد که در صورت عدم استفاده از هر طرف دستگاه نیازی به پر کردن محفظه های مربوطه آن نباشد و از مصرف بی مورد بافر جلوگیری شود.

از طرفی دیگر، برای جلوگیری از استفاده مازاد انرژی برق و گاهی آب برای خنك سازی دستگاه های موجود در ولتاژهای بالا، از روشی جدید و مقرون به صرفه (از نظر زیست محیطی و اقتصادی) یعنی قرار دادن پك یخ در محفظه ایجاد شده بین چهار صفحه استفاده خواهد نمود.

در گفتگو و مصاحبه با افراد ذیربط دریافتیم، با آنکه بسیاری از شرکت های ایرانی، انواع دستگاه های الکتروفورز عمودی را ساخته و روانه بازار می کنند، هنوز بسیاری از آزمایشگاه های کشور، به علت کاراتر بودن دستگاه های مشابه خارجی به خرید آنها مبادرت می ورزند، که هزینه زیادی را در بر داشته و لطمات جدی را به تولیدات داخلی می زنند. از طرف دیگر، بررسی های لازم نشان داد که ساخت این دستگاه ها و بهینه سازی آن، دارای تکنولوژی پیچیده ای نبوده و می توان با طراحی و ساخت نمونه های کاراتر، کشور را در این محصول، وارد بازار رقابت جهانی نمود و زمینه صادرات آن را به کشورهای دیگر مهیا ساخت.

تبیان: چطور با جشواره دانش آموزی تیبان آشنا شدید؟ و نظرتون در مورد این جشنواره چیست؟
ما از طریق مدرسه و زنگ پژوهش با موسسه تبیان و هم چنین دهمین جشنواره دانش آموزی آن آشنا شدیم و با کمک دبیر پژوهشمان در این جشنواره شرکت کردیم. به نظر من جشنواره تبیان به دلیل دانش آموزی بودن و رقابت زیاد بسیار جشنواره خوب و مفیدی است.

تبیان: بسیار ممنونم از شما دانش آموزان عزیز از این که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید. موفق و پیروز باشید.

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: الهام گارسچی

تنظیم: نسرین صادقی