تبیان، دستیار زندگی
با یک حساب سر انگشتی بر اساس آماری که خود صاحبان قهوه خانه ارائه می دهند، حداقل ۲۰۰ تن زغال در یک روز فقط در قهوه خانه های تهران دود می شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اینجا سلامت تان را حراج بگذارید

با یک حساب سر انگشتی بر اساس آماری که خود صاحبان قهوه خانه ارائه می دهند، حداقل ۲۰۰ تن زغال در یک روز فقط در قهوه‌خانه‌های تهران دود می‌شود.

فراوری : بخش اجتماعی تبیان
قهوه خانه ،سفره خانه

بی‌شک یکی از پرحاشیه‌ترین و خبرسازترین اصناف‌ کشور، قهوه خانه‌ها و سفره خانه‌های سنتی هستند. یک روز خبری منتشر می‌شود که تنباکوهای میوه ای به شدت سرطان زا هستند، بار دیگر از آغشته بودن آنها به ماده مخدر شیشه حرف‌هایی شنیده می‌شود، یک بار فریاد وزارت بهداشت برای تعطیلی قهوه خانه‌ها بلند می‌شود، زمانی می‌گویند سفره خانه‌ها نباید قلیان ارائه دهند و زمانی هم گروهی دیگر مدعی می‌شوند، بزودی جلوی قهوه خانه‌های غیرمجاز که مثل قارچ در کوچه پس کوچه‌های تهران سر در می‌آورند، گرفته می‌شود.
در این گزارش قرار نیست پیگیری کنیم که چقدر از این وعده‌ها محقق شده و ریشه این همه خبرسازی چیست. واقعیت این است که وقتی به بوستان‌های کوچک و بزرگ کلانشهرها سر می‌زنیم یا آخر هفته به کوه‌های شمال تهران می‌رویم، بارزترین تصویری که جلب توجه می‌کند، قلیان است؛ دود، زغال و تنباکویی که گروهی را دور خودش جمع کرده است.
ابتدا نگاهی داریم به نرخ اجاره قلیان سراها در نقاط مختلف تهران.

میزان سود خالص
میزان اجارهمیزان مصرف زغال روزانهمیزان مشتری روزانهنوع مشتریمحله
۶ میلیون اجاره ۶ تا ۸ میلیون۲۰ میلیون رهن۸۰ کیلو۵۰۰ نفرفقط آقایانافسریه ۱۱۰ متر
۵ اجاره متوسط ۸ میلیون۴۰ میلیون رهن۱۰۰کیلو۶۰۰ نفرفقط آقایاننواب/ کمیل
۱۴۰ متر
-

۲۰۰ میلیون رهن

۲۲ میلیون اجاره

--آقا و خانم

سعادت آباد

۱۵۰ متر

-

۳۰ میلیون رهن

۶ میلیون اجاره

حدود ۴۰ کیلو۳۰ تا ۸۰(در آخر هفته)آقا و خانمباغ های کن
-۲۰۰ میلیون رهن
۵۰ میلیون اجاره
-
آخر هفته ۳۰۰قلیانآقا و خانمفرحزاد
۱۰۰۰ متر

اما این همه ماجرا نیست؛ بحث بر سر ماندن و نماندن قلیان که سابقه‌ای بسیار طولانی در ایران دارد و به قول رئیس پیشین صنف قهوه خانه‌داران ۲۵۰ هزار سرپرست خانوار به صورت مستقیم و ۴ میلیون نفر هم به صورت غیرمستقیم از صنعت قهوه خانه‌داری ارتزاق می‌کنند، بسیار مفصل و مطول است.
قول دولت برای اشتغال زایی با نگاه وزارت بهداشت برای تعطیلی قهوه‌خانه‌ها به نوعی در تعارض است و از سوی دیگر رشد چشمگیر قهوه خانه‌های غیر مجاز هم حتی صدای رئیس این صنف را در آورده است.
برای مجوز باید کنکور بگذارند

نزدیک مترو نواب، مرد میانسالی مسئول قهوه‌خانه‌ای است که همه عمو رضا خطابش می‌کنند. او ۱۶ سال است که به قول خودش به توصیه پدر در این صنف فعالیت می‌کند.
وقتی درباره قهوه‌خانه صحبت می‌شود، قبل از هر چیز از سختی‌های کار و فوت و فن فراوان آن حرف می‌زند: به نظرم قهوه‌خانه داری از شغل‌هایی است که بیشترین تکنیک‌ها را دارد، هم سخت است و هم آسان. مهمترین ویژگی‌اش هم این است که شما با آدم‌های مختلف سر و کار دارید. پس باید روانشناس خوبی هم باشید.
او با اشاره به قهوه‌خانه‌هایی که این روزها بدون مجوز دایر می‌شوند و صاحبان آنها هیچ چیزی از آداب و رسوم قهوه‌خانه‌ نمی‌دانند، می‌گوید: این قهوه‌خانه‌های بدون مجوز هم کار ما را کساد کردند و هم بدنامی آوردند. آنقدر قهوه‌خانه‌ داری کار سختی است که به نظرم برای مجوز دادن باید از متقاضیان کنکور بگیرند.

مقدار دود در یک وعده قلیان ، معادل 20 تا 50 نخ سیگار است که باعث افزایش سطح نیکوتین خون شده و رفته رفته فرد را به دیگر مواد دخانی قابل دسترسی مثل سیگار سوق می دهد


او به شدت از افزایش قهوه‌خانه‌های مجوزدار و بدون مجوز گلایه می‌کند: در محدوده چهارراه نواب، کمیل تا میدان جمهوری بیش از ۱۵ قهوه‌خانه‌ وجود دارد، دلیلش هم این است که مردم فکر می‌کنند این کار پول بسیار زیادی دارد.
و ادامه می‌دهد: اما واقعیت این است که اگر زمان و انرژی‌ که صرف این کار می‌شود را حساب کنیم، واقعا کار سخت و کم درآمدی است. من حداکثر روزی ۶ ساعت می‌خوابم و از ۸ صبح تا ۱۲ شب کار می‌کنم.
قدیمی‌های این صنف معتقدند کارشان به حدی سخت است و آن قدر فوت و فن دارد که کسی که مجوز می‌خواهد باید حالا حالاها پادویی کند.

به راستی چه آسان سلامتی حراج می شود!!

وقتی به آخرین روزهای هفته و تعطیلات می‌رسیم شاهد آماده شدن خانواده‌ها برای رفتن به تفریحگاه ها و فضاهای سبز و پارک‌های داخل و خارج از شهر هستیم که مشتاقانه بعد از یک هفته سخت توام با مشغله‌های فراوان انتظار رسیدن به آخرین روز هفته را می‌کشند.
 
خانواده‌ها برای روزهای تعطیل خود از قبل برنامه‌ریزی کرده و برای دورهم جمع شدن بساط پیک نیک و خورد و خوراک را فراهم می‌کنند و تمام تلاش خود را می‌کنند تا به هر شکل ممکن ساعاتی را در کنار هم خوش باشند تا خستگی یک هفته کار و استرس از وجودشان به در رود.
و اینجاست که قلیان، مهمان ویژه ضیافت تعدادی از آنها برای لحظاتی لذت بردن و در کنار هم بودن چاق می شود.
 
هر کس در جمع از کوچک و بزرگ خانواده، مسئول آماده کردن بساط خوش‌گذرانی می‌شود، اما در این میان کسی که در کشیدن قلیان حرفه‌ای تر از همه است، مسئول چاق کردن قلیان شده و در عرض چند دقیقه ذغال و تنباکو را برای آن آماده می کند، تا از بزرگ و کوچک خانواده شروع به کشیدن قلیان کنند.
 
همین‌طور دست به دست قلیان را در میان تمام اعضای خانواده‌ و جمع‌ حاضر چرخانده می شود تا کسی از کام گرفتن از آن بی‌بهره نماند، و همه در این حال به گفت‌وگو و خنده و خوش‌گذرانی موقت خود ادامه می‌دهند و آرامش خود را در دود جستجو می کنند!
قلیان همدم خانواده  ایرانی می شود تا برای لحظاتی شادی و لذت را برای آنها فراهم کند.شادی و لذتی که پایان خوشی ندارد...!

آیا قلیان از سیگار بی‌خطرتر است؟!

برخلاف همه هشدارهایی که توسط کارشناسان بهداشت و درمان در خصوص استعمال دخانیات و زمینه‌ساز بودن آن برای روی آوردن افراد به ویژه نسل جوان به مواد مخدر داده می‌شود، اما باز هم کشیدن قلیان به تفریح‌ جدیدی تبدیل شده است که هیچ سودی در بر نداشته و تبعات ناخوشایندی را با خود به همراه می‌آورد.
 
با این وجود اغلب مصرف کننده‌ها آن را بی‌ضرر و غیر قابل اعتیاد و کم ضررتر از مصرف سیگار می‌دانند.
در حالیکه با مصرف قلیان بیش از 600 ماده سمی و کشنده وارد بدن و ریه فرد مصرف کننده می‌شود و مقدار دود در یک وعده قلیان ، معادل 20 تا 50 نخ سیگار است که باعث افزایش سطح نیکوتین خون شده و رفته رفته فرد را به دیگر مواد دخانی قابل دسترسی مثل سیگار سوق می دهد.
این در حالی است که افراد ماهیانه هزینه‌های گزافی را صرف کشیدن این ماده دخانی مضر می‌کنند.

تفریح نداریم، قلیان می کشیم

صفاری نیا رئیس انجمن روانشناسان اجتماعی ایران می گوید: قلیان می تواند یک جور تشخص برای افراد  باشد. آنها با کشیدن قلیان احساس عزت نفس کرده و لذت می برند و گاهی نیز نگاه تفریحی و سرگرمی به این ماده دخانی دارند. زنان قلیانی بر این باورند ما که نمی توانیم فلان تفریح را داشته باشیم اما قلیان که می توانیم بکشیم.

بعد سومی که دکتر صفاری نیا به آن اشاره می کند، بار آرام بخشی قلیان اما از جنس آرام بخش منفی است. مخدرها و دخانیات یکی از روش های کاهش اضطراب است اما جنس شان منفی است این گونه زنان تفریح هایی همچون ورزش، استخر و پیاده روی را که نقش کاهش اضطراب اما از جنس مثبت دارند با کشیدن قلیان جایگزین می کنند.

رئیس صنف قهوه خانه‌دارن معتقد است اماکن باید برخورد جدی‌تری با قهوه خانه‌های بدون مجوز داشته باشد: اگر بخواهند قلیان‌ها را جمع کنند، قلیان زیر پوست شهر می‌رود و زیرزمینی می‌شود. این آسیب بزرگ اجتماعی است، پس چه بهتر که به جای این نوع تهدید و اقدامات، نظارتها را بیشتر کنیم

در هر حال، کشیدن قلیان در نسل های پیش از ما به عنوان یکی از برنامه های زندگی روزمره مطرح بوده و در حال حاضر این مسأله با تبلیغ و ترویج مصرف قلیان از سوی کمپانی های سازنده توتون گره خورده و موجب شده زنان به خاطر بار تشخصی، سرگرمی و ضد اضطرابی به این ماده دخانی روی بیاورند. در نظر بگیرید زمانی نه چندان دور را که زنی پشت فرمان ماشین سیگار می کشید، نگاه های تند مردم او را بدرقه می کرد و قلیان کشی و سیگار کشیدن دختران عکس العمل های تندی را در جامعه مان به همراه داشت و کاری زشت و قبیح برشمرده می شد اما حالا شرایط تغییر کرده و متأسفانه قبح آن درجامعه بویژه شهرهای بزرگ شکسته شده و بیم آن وجود دارد این موج ناپسند به شهرهای کوچک و حتی روستاها هم برسد.

باید دست به کارشد و فکری کرد. سازمان ها و ارگان های دیگر برنامه ای در نظر بگیرند تا مقابل موج مصرف سیگار و قلیان ایستاد تا بیش از این قربانی نگیرد، سالانه صدها میلیارد تومان در کشور دود می شود. چند برابر آن هم خرج درمان بیمارانی می شود که سیگاری و قلیانی بوده اند و حالا یا شش و ریه شان از بین رفته یا سرطان گرفته اند. تا همین لحظه هم دیر جنبیده ایم واگردست به کار نشویم تا چند سال دیگر با موج زیاد بیماران سرطانی روبه رو خواهیم شد.

باید نظارت‌ها بیشتر شود

رئیس صنف قهوه خانه‌دارن معتقد است اماکن باید برخورد جدی‌تری با قهوه خانه‌های بدون مجوز داشته باشد: اگر بخواهند قلیان‌ها را جمع کنند، قلیان زیر پوست شهر می‌رود و زیرزمینی می‌شود. این آسیب بزرگ اجتماعی است، پس چه بهتر که به جای این نوع تهدید و اقدامات، نظارتها را بیشتر کنیم.
رئیس صنف قهوه‌خانه‌داران با بیان اینکه معضل اصلی اتحادیه، واحدهای صنفی بدون پروانه کسب و تداخل صنفی است، گفت: اقدام این قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌ها بزرگترین ضربه را به این اتحادیه می‌زند. وزارت بهداشت و اماکن باید با این‌ موارد برخورد جدی‌تری داشته باشند.


منابع : خبرگزاری مهر / باشگاه خبرنگاران / بهار نیوز