بی بی سی یا سیاست انگلیسی؟
خبر اعطای مجوز محدود برای تهیه یک برنامه مستند هسته‌ای به شبکه خبری بی بی سی جنجال‌ساز شده و خیلی‌ها با این اقدام مخالفت کرده‌اند. بسیاری صدور این مجوز را زمینه‌ای برای بازگشایی دفتر شبکه خبری بی بی سی در تهران و مقدمه‌ای برای بازگشایی سفارت بریتانیا در ایران می‌دانند. اما چرا بازگشایی دفتر یک رسانه خارجی در فضای سیاسی ایران این قدر مهم است؟
خبر اعطای مجوز محدود برای تهیه یک برنامه مستند هسته‌ای به شبکه خبری بی بی سی جنجال‌ساز شده و خیلی‌ها با این اقدام مخالفت کرده‌اند. بسیاری صدور این مجوز را زمینه‌ای برای بازگشایی دفتر شبکه خبری بی بی سی در تهران و مقدمه‌ای برای بازگشایی سفارت بریتانیا در ایران می‌دانند. اما چرا بازگشایی دفتر یک رسانه خارجی در فضای سیاسی ایران این قدر مهم است؟
1. خاورمیانه پرخبرترین نقطه جهان است و همین امر موجب شده رسانه‌های بزرگ و تاثیرگذار جهان نماینده‌ای در کشورهای خاورمیانه داشته باشند تا خبرهای تازه که اکثرا از ارزش خبری فراوانی برخوردار است را سریع‌تر مخابره کنند. خاورمیانه از دیرباز پرتنش و حساس بوده و نمایندگان رسانه‌ها باید تجربه کافی در عرصه رسانه داشته باشند تا بتوانند باکیفیت‌ترین اخبار را منتشر کنند. در این میان جایگاه ایران برای رسانه‌های بزرگ جهان بسیار ویژه است چراکه از بسیاری از جهات کشور ما بزرگترین قدرت منطقه‌ای محسوب می‌شود و نقش تعیین‌کننده در رویدادهای خاورمیانه دارد. به همین علت رسانه‌های بزرگ برای داشتن نماینده خبری در تهران با هم مسابقه می‌گذارند. از همین رو رسانه‌های مهمی: چون تلویزیون NBC-امریکا، تلویزیون CNN-امریکا، تلویزیون ABC NEWS- امریکا، تلویزیون –ARD آلمان، تلویزیون ZDF-آلمان، تلویزیون RTL- آلمان، تلویزیون دوبی-امارات، خبرگزاری آسوشیتدپرس آمریکا،خبرگزاری AFP-فرانسه، خبرگزاری ایتارتاس-روسیه، خبرگزاری شین هوا-چین، خبرگزاری کیودو-ژاپن، خبرگزاری بلومبرگ-امریکا، . روزنامه نیویورکتایمز-امریکا، روزنامه لسآنجلس تایمز-امریکا، روزنامه فایننشالتایمز-انگلستان ، روزنامه یومیوری-ژاپن و... در تهران دفتر دارند و به فعالیت رسانه‌ای خود می‌پردازند. در اینجا رسانه‌ای چون بی بی سی که مدعی کار حرفه‌ای رسانه‌ای است و حتی با اختصاص هزینه‌ای زیاد شبکه تلویزیونی فلرسی‌زبان را تاسیس کرده هیچ نماینده‌ای در ایران ندارد و این ضربه بزرگی به این رسانه محسوب می‌شود.
2. خیلی‌ها می‌پرسند چرا خبرنگار صدا و سیمای ایران در لندن فعال است اما نباید رسانه‌ای چون بی بی سی در تهران نماینده‌ای داشته باشد. برای دریافت پاسخ این سوال می‌توان سطور بالا را مطالعه کرد. برای فعالیت رسانه‌های انگلستان در ایران منعی وجود ندارد و روزنامه‌ای چون تایمز انگلیس در ایران فعالیت می‌کند اما بی بی سی در ایران مجوز ندارد. عدم صدور مجوز برای بی بی سی دلیل بسیار روشنی دارد چراکه این بنگاه خبرپراکنی پا را از وظایف رسانه‌ای خود فراتر گذاشته و عملکرد آن نشان می‌دهد که با توجه به خاستگاه بی بی سی (وزارت خارجه بریتانیا) اقدامات فرارسانه‌ای علیه کشورمان انجام داده است. بی بی سی تنها یک نام برای بنگاه خبرپراکنی بریتانیا نیست بلکه وسیله ای است بسیار کارآمد برای دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی این کشور تا منافع خطرناک خود را در کشورهای مختلف جهان پیگیری کنند.
بی بی سی، رسانه سلطنتی انگلستان از معدود رسانه هایی است که قدمت بیش از 200 ساله دارد و همواره در پیاده نمودن سیاست های زیادی خواهانه و تجاوزگرانه بریتانیا تلاش های فراوانی انجام داده است. این رسانه باتوجه به تجربه فراوانی که در عرصه اطلاع رسانی و جهت دهی افکارعمومی در طول قرن ها به دست آورده، در پیشبرد اهداف بریتانیا موثر بوده و حتی در بسیاری از مواقع منشأ تغییر نظام ها و افکارعمومی مخالف نظام سلطنتی انگلستان بوده است. انگلستان را می توان ازجمله کشورهایی دانست که قربانی سیاست های تجاوزکارانه و زیاده طلبانه بریتانیا شده و بسیاری از منابع ارزشمند و گرانبهای خود را به دست این کشور از دست داده است. در این راستا نیز شبکه سلطنتی بی بی سی از هیچ کمکی دریغ نکرده و در زمان های مختلف و به ویژه حساسی که در ایران رخ داد ازجمله انقلاب مشروطه، کودتای28مرداد و...، اقدامات ارزشمندی برای صاحبان خود به انجام رساند. بی بی سی با پوشش مغرضانه رویدادهای ایران درسال 1358(1980م)، دفتر بی بی سی در تهران تعطیل و تا سال 1378(1999م)بازگشایی نشد. در این دوره خبرنگاران بی بی سی همچون «جان سیمپسون»، گهگاهی به ایران سفر و گزارش هایی اغلب دارای سوگیری منفی از ایران تهیه می کردند.در سال 2001 سایت خبری بی بی سی فارسی راه اندازی شد و پس از مدتی در سال1385 وزیردارایی وقت انگلیس از تخصیص سالانه پانزده میلیون پوند برای راه اندازی شبکه تلویزیونی فارسی زبان بی بی سی خبر داد که این برنامه در 25دی ماه سال 1387 تحقق یافت. اما در دی ماه سال 87 وزیر ارشاد وقت (محمد حسین صفارهرندی) از تعطیلی دفتر BBC در تهران خبر داد.صفار هرندی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعلام خبر تعطیلی شبکه خبری "بی بی سی" در تهران اظهار داشت: «شبکه خبری "بی بی سی" از جمله شبکه های خبری است که از گذشته در تهران دفتر داشته است که بعد از خطای صورت گرفته این دفتر در تهران تعطیل شد. وی افزود: در حال حاضر بسیاری از رسانه خارجی هستند که به صورت موردی و برای پوشش یک رویداد خاص مجوز فعالیت برای آنها صادر می شود که شبکه خبری "بی بی سی" نیز از جمله این رسانه های خبری است. البته از نظر ما پوشش واقعیت و انعکاس آن در سطح جهان برای ما مطلوبیت دارد ولی با همه این تفاسیر ضریب خطایی نیز برای آنها در نظر گرفته می شود. درست در مردادماه سال گذشته بود که علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد دولت یازدهم در حاشیه اجلاس سراسری مدیران استان های وزارت ارشاد گفته بود: دفتر بی بی سی در تهران بازگشایی نمی‌شود. هیچ استعلامی برای بازگشایی دفتر بی بی سی در تهران نشده است. قرار نیست دفتر هیچ یک از بخش های این شبکه در تهران بازگشایی شود.
3. با وجود همه اینها به تازگی مجوز محدود یک هفته‌ای برای تهیه مستند برای شبکه خبری بی بی سی صادر شده است. نوش‌آبادی سخنگوی دولت در این‌باره گفته است: "بر اساس این مجوز محدود و یک هفته‌ای که مربوط به هفته آخر مرداد است، یک تیم خبری هلندی با مجوز فعالیت برای BBC WORLD و با هدف تهیه گزارش‌هایی پیرامون موضوع هسته‌ای به ایران خواهند آمد و همانطور که گفتم این موضوع با رعایت تمامی جوانب امنیتی و با تاکید بر دوری از سیاه‌نمایی و صرفاً در جهت انعکاس واقعیت‌ها در خصوص این موضوع خواهد بود. بی بی سی فارسی در تهران دفتر ندارد. ضمن اینکه فعالیت‌های این شبکه در راستای انعکاس واقعیت‌های جامعه ایران نبوده و هیچگونه مجوزی برای فعالیت به این شبکه داده نشده است." از آنجایی که بی بی سی مجری پیاده کردن سیاست‌های رسانه‌ای انگلیسی است قطعا صدور مجوز یک هفته‌ای به آن هم نوعی مشروعیت بخشیدن به این شبکه خبری محسوب می‌شود. قطعا این پرسش در ذهن خیلی‌ها شکل می‌گیرد که اگر بی بی سی یک شبکه معاند محسوب می‌شود چرا حتی یک مجوز یک هفته‌ای برای آن صادر شده تا مستند هسته‌ای تهیه کند و اگر شبکه معاند محسوب نمی‌شود چرا دفتر آن در تهران بازگشایی نمی‌شود. شبکه خبری بی بی سی مخصوصا بخش فارسی زبان آن در حوادث بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری دهم در سال 1388 به خوبی سیاست‌های خود را عیان کرد و از هیچ‌تلاشی برای متشنج کردن فضای ناآرام سیاسی ایران فروگذار نکرد. با توجه به اینکه دفتر بی بی سی در ایران فعال نبود، این شبکه اقدام به پخش تصاویر و فیلمهایی می‌کرد که در شبکه‌های اجتماعی ایران منتشر می‌شد و صحت و سقم بسیاری از آنها مورد تردید بود. بی بی سی با همین رویداد چهره خصمانه خود علیه ایران را عیان کرد و علیه جمهوری اسلامی جبهه گرفت و گزارش‌ها و خبرهای ضدایرانی را پررنگ می‌کرد. البته این موضوع طبیعی بود چراکه بی بی سی وظیفه داشت سیاست‌های وزارت خارجه انگلیس را پیاده کند. حال با گذشت زمان مجوزی هرچند محدود برای بی بی سی که می‌توان به راحتی حدس زد که چه محتوایی خواهد داشت علامت سوال بزرگی را پدید می‌آورد و آن اینکه آیا بی بی سی از آن همه اقدام ضد ایرانی تبرئه شده است؟
محسن جندقی
بخش سیاست تبیان
مطالب مرتبط:
مجوز فعالیت بی بی سی در ایران صادر شد
هشدار نسبت به تحرکات بی بی سی
