تفسیر آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» کلید تفسیر قرآن و هدایت اهل ایمان
محقق و نویسنده: تقی قدم پور باقری
ناشر: انتشارات بابلسر
سال انتشار: 1394
همانطور که از عنوان کتاب برمی‌آید، مطالب این کتاب به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود، ابتدا به تفسیر آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» می‌پردازد و سپس به تأثیر این آیه شریفه بر تفسیر قرآن و در بخش سوم تاثیر آن بر هدایت اهل ایمان.
در بخش اول کتاب، بطور کامل به تفسیر آیه «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» پرداخته شد و توضیح داده شد که با چه استدلالی انسان وکیل خداوند در زمین است و با چه استدلالی به نام خدا(بِسْمِ اللَّهِ) ضمن اینکه به اسم خدا معنا می‌شود به اذن و اراده و حکم و امر و فرمان و دستور خداوند هم معنا می‌شود و اینکه خداوند چگونه و به چه طریق، تحقق بخشندگی و مهربانی را تضمین می‌کند و توضیح داده شد که چگونه خداوند تبارک و تعالی با این آیه شریفه خود را معرفی می‌کند.
در ادامه با تفسیر و آشکارسازی ابعاد تأثیرگذار این آیه شریفه، بطور همزمان به تأثیر آیه «بِسْمِ اللَّهِ...» بر تفسیر قرآن پرداخته شد و توضیح داده شد که این آیه شریفه برای تفسیر آیات قرآن کریم و بکارگیری احکام آن به عنوان شاخص عمل می‌کند و همزمان از اصالت قرآن کریم و انتساب آن به خداوند تبارک و تعالی محافظت می‌کند و اثبات می‌کند که قرآن کریم کلام وحی است و در طول فصول سالها زنده و پاینده می‌باشد و همزمان در ردِّ بسیاری از شبهات و ابهاماتی که بعضاً بطور مغرضانه بر قرآن کریم وارد شد، بصورت عملی پاسخی مستدل و مستند داده شد.
در ادامه با تفسیر این آیه شریفه توضیح داده شد که چرا خداوند، صفات بخشندگی و مهربانی خود را شاخصی برای سوره‌های کتاب قرآن مجید و احکام آن قرار داده و چرا جایگاه واقعی این آیه شریفه در رأس تمامی سوره‌های قرآن می‌باشد و اینکه چه رابطه‌ای میان صفت بخشندگی و مهربانی خداوند وجود دارد و چگونه بخشندگی خداوند، علتی برای پیدایش و تضمینی برای بقاء و زندگی عالمیان می‌شود و چگونه موجب تجلی عدالت و انصاف در عالم می‌گردد و اینکه چگونه خداوند با آیه«بِسمِ الله...» کل کتاب قرآن مجید را تفسیر می‌کند و چه انطباقی میان احکام قرآن کریم و ساختار ذاتی انسانها حاکم می‌باشد و چگونه این آیه شریفه در جایگاه مادر قرآن کریم قرار می‌گیرد.
در ادامۀ کتاب توضیح داده شد که حرف «باء» و نقطۀ زیر آن در آیه «بِسمِ الله...» از چه جایگاهی برای معرفی کتاب قرآن کریم برخوردار می‌باشند و از چه ویژگی در خلقت عالم خبر می‌دهند و اینکه بر چه اساسی کتاب قرآن بر مبنای رابطۀ علت و معلول محاسبه شده است و البته در مورد تبلور بخشندگی و مهربانی خداوند در سوره توبه هم توضیحات جامعی داده شد.
در بخش سوم کتاب به اهمیت و تأثیر بکارگیری آیه «بِسمِ الله الرَّحمنِ الرَّحیمِ» بر عقل و نفس اهل ایمان پرداخته شد و از جمله دلائل امتحان انسان و اینکه چرا خداوند شیطان را برای امتحان انسان مقرر داشته توضیح داده شد و برای این مهم با تمسک به آیات قرآن کریم به تعریف و توضیح تفکر و تعقل پرداخته شد و توضیح داده شد که انسان عاقل و متفکر و انسان بی‌عقل و بی‌فکر از چه تفاوتهایی برخوردار می‌باشند و اینکه چه رابطه و قانونی برای فهم رابطۀ علت و معلول میان تفکر و تعقل حاکم می‌باشد و با تعریف عملکرد مغز انسان نوع تعقل در انسان تعریف شد و توضیح داده شد که چگونه و در چه روندی پای وسوسه‌های شیطان به میان می‌آید و اینکه امکان اعتماد و تسلط و بهره‌مندی انسان به محاسبات عالم غیب و حفظ سلامت عقل در عمل چگونه میسر می‌شود.
در ادامه برای فهم تأثیر بکارگیری آیه «بِسمِ الله...» بر عقل و نفس اهل ایمان، با توجه به عملکرد مغز انسان توضیح داده شد که ایمان به خداوند در عمل چه موهبتی را برای انسان به همراه می‌آورد و با توجه به نوع تعقل در انسان چه عاملی موجب شکل‌گیری وسوسه و ترس زیان‌آور در انسان می‌شود و به چه علت خداوند عجله و پیروی از حدس و گمان را عامل خطا و گناه معرفی می‌کند و توضیح داده شد که چند نوع ترس در انسان وجود دارد و چه عواملی در انسان موجب بروز ترس زیان‌آور و تحریک و وسوسه می‌شوند و اینکه انسان در چه مقام و جایگاهی می‌تواند از ترس زیان‌آور و تحریک و وسوسه به دور بماند و در بی‌میلی به انجام گناه رغبت نداشته باشد.
در ادامۀ کتاب با تمسک به آیات قرآن کریم به‌لحاظ علمی توضیح داده‌ایم که با چه استدلالی انسان ضعیف خلق شده است و چگونه و در چه روندی صاحب قدرت می‌گردد و چگونه اثبات می‌گردد که امیرمومنان علی پیشوای منتخب خداوند برای رهبری امت مسلمان بوده و ائمه معصومین دارای عصمت بوده و نسبت به گناه بی‌میل بوده‌اند و اینکه منشأ ترس از خداوند چه می‌باشد و چه برکاتی را به همراه می‌آورد و با چه استدلالی موجب شکل‌گیری و تولید علم در انسان می‌شود و همچنین منشأ ترس از شیطان چه می‌باشد و چه تبعاتی را به همراه می‌آورد و با چه استدلالی مانع شکل‌گیری و تولید علم در انسان می‌شود و با این توضیح به توضیح فلسفۀ بیم و امید انسان نسبت به خداوند پرداخته شد و اینکه ایمان و توکل به خداوند چه منافعی را برای انسان تأمین می‌کند و با چه استدلالی در جمیع جهات برای انسان کارامد واقع می‌شود .
در پایان با تمسک به آیات قرآن کریم، به لحاظ علمی توضیح داده شد که در چه روندی بر شناخت انسان نسبت به خداوند افزوده می‌شود و اینکه چگونه همۀ کارها به دست خداست و چگونه هدایتی بر هدایت اهل ایمان می‌افزاید و اینکه صداقت در بکارگیری آیه «بِسمِ الله...» در کارها چه برکاتی را برای اهل ایمان به همراه می‌آورد و اینکه با چه استدلالی عدم پیروی از خداوند موجب پیروی از شیطان می‌شود و خداوند حق و غنی است و انسان مخلوق و جانشین خداوند است و هر کس کافر شود زیانش برای خود اوست و هر که ایمان بیاورد سودش برای خود اوست.
برای خواندن کتاب میتوانید به لینک http://library.tebyan.net/fa/Common/Details/163280 مراجعه نمایید.
