سوء ظن یا خیانت در ارتباط ؟!
- به او گفتم چرا فقط یک بچه؟ به نظرت خیلی کم نیست؟ الان دخترت برای خودش خانمی شده و همین روزها باید راهی مدرسه شود. فکر نمی کنی تو و همسرت کوتاهی می کنید؟
گفت: بچه آوردن که به همین سادگی ها نیست. اصلاً تعداد بچه، مهم نیست. بهتر نیست آدم به جای چند بچه قد و نیم قد که ادب چندانی ندارند، یک بچه داشته باشد و آن را درست تربیت کند؟
گفتم: بله بهتر است. اما بهتر نیست به جای یک بچه با ادب، چند بچه با ادب داشته باشی؟ تربیت دو بچه شاید سخت تر باشد، اما بهتر نیست به جای بسنده کردن به یک بچه قدری بیشتر به خود زحمت بدهیم و در تربیت آن ها بیشتر بکوشیم؟ علاوه بر این، زمانی که صرف تربیت دو کودک می شود بیش از یک بچه نیست. چرا که بسیاری از کارها برای همه فرزندان به صورت مشترک انجام می شود و نیازی به وقت اضافه نیست.
گفت: درست. اما چند بچه هم دردسرهای خودش را دارد ...
او گفت و من جواب دادم. همین طور ادامه داد تا اینکه فهمیدم علت عدم تمایلش به داشتن فرزند بیشتر چیز دیگریست؛ ترس از نداری و خرج زندگی. گمان می کرد که اگر بچه هایش بیشتر شوند، از پس هزینه هایشان بر نمی آید.
گفتم: حرف های حاشیه ای زیاد شنیدی. از اینکه توقعات در زندگی بی جهت بالا رفته و نباید به آن اعتنا کرد و به دلیل مد گرایی و ایجاد رفاه بیش از حد و ... هزینه تراشید. همه درست و بجا. اما تو از کجا به روزی همین زندگی که داری مطمئنی؟ از کجا می دانی که فردا برای همین زن و تک فرزندت محتاج نمی شوی؟
گفت: خدا بزرگ است و روزی رسان!
گفتم: اگر بچه تو چند تا شود، خدا بزرگ نیست؟ اگر افراد خانواده تو بیشتر شوند، خدا روزی ات را قطع می کند؟ فکر نمی کنی کمی به خدا بی اعتماد شدی؟
ساکت شد و به فکر فرو رفت. تا به حال به ذهنش خطور هم نکرده بود که به خدا بدگمان شده است.
***
این حکایات، نمونه ای از ماجرا هایی است که ممکن است در زندگی با آن روبرو شده باشیم. بدگمانی و سوء ظن؛ قفلی که با دست خود بر ارتباط با خدا یا مردم می زنیم و موجبات ناخوشایندی را پدید می آوریم. یا ارتباط خود را محدود می کنیم و خود را در مضیقه قرار می دهیم یا اینکه اسباب آبرو ریزی و دردسر دیگران را فراهم میکنیم.
از این روست که خداوند در قرآن کریم، سوره حجرات، مومنان را از سوء ظن نهی فرموده و از آنها خواسته که از آن دوری کنند. 1
اما در برخی مواقع، همین سوء ظن نه تنها بد نیست که مفید هم می تواند باشد. اگر این قفل بدگمانی را بر دست و پای خود بزنیم و رفتار خود را بیشتر زیر نظر بگیریم تا: غرورمان بشکند و تواضعمان بیشتر شود و احتیاطمان بالا رود، نه تنها ناخوشایند نیست که موجبات خشنودی خود و اطرافیان و در نتیجه خشنودی خداوند را به دست خواهیم آورد.
شاید از این روست که خداوند همه گمانها را معصیت ندانسته 2و اجتناب از برخی را خواستار شده است. 3
پی نوشت ها:
1. یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثیراً مِنَ الظَّنِّ؛ سوره حجرات، آیه 12.
2. إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ؛ همان.
3. اجْتَنِبُوا كَثیراً مِنَ الظَّنِّ؛ همان.
محمد دهقانی زاده
کارشناس حوزه
بخش قرآن تبیان
مطالب مرتبط:
علائم مومنان در كلام حضرت علی علیه السلام (2)
با این کار عبادتتان را تباه نکنید!
رابطه مثبت نگری و اتفاقات خوب برای ما!
راهکارهای رهایی از سوءظن و بدبینی
تأکید قرآن بر مثبت نگری در زندگی
درمان سوء ظن و بدگمانی به دیگران
پرهیز از برانگیختن سوءظن دیگران
تأثیرات مثبت و منفی افکار در زندگی