تبیان، دستیار زندگی
روبیدیوم یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Rb و عدد اتمی آن 37 می باشد. روبیدیوم یکی از عناصر فلزی نرم به رنگ سفید مایل به نقره ای است که از گروه فلزات قلیایی می باشد. ایزوتوپ Rb-87 که به صورت طبیعی به وجود می آید کمی رادیواکتیو است....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

روبیدیوم

روبیدیوم

روبیدیوم یکی از عناصر شیمیایی جدول تناوبی است که نماد آن Rb و عدد اتمی آن 37 می باشد. روبیدیوم یکی از عناصر فلزی نرم به رنگ سفید مایل به نقره ای است که از گروه فلزات قلیایی می باشد. ایزوتوپ Rb-87 که به صورت طبیعی به وجود می آید کمی رادیواکتیو است. روبیدیوم مانند دیگر عناصر گروه اول بسیار واکنش پذیر می باشد مثلا در آزمایش‌های مربوط به هوا فورا آتش می گیرد.

ویژگی های قابل توجه

روبیدیوم

روبیدیوم دومین عنصر از عناصر قلیایی است که الکترون مثبت دارد و در دمای اطاق به صورت مایع می باشد. مانند دیگر عناصر گروه اول به سرعت در آزمایش‌های مربوط به هوا آتش می گیرد و با شدت بسیار زیاد در آب واکنش نشان داده و هیدروژن های آتشین از خود آزاد می کند. مانند دیگر فلزات قلیایی با مس ترکیب شده و Amalgam به وجود می آورد. همچنین با طلا و سزیم وسودیوم و پتاسیوم آلیاژ می شود. این عنصر در هنگام مجاورت با آتش شعله بنفش رنگی به وجود می آورد.

کاربردها

روبیدیوم به راحتی یونیزه می شود و از این رو در موتورهای ینی (در وسایل نقلیه فضایی) استفاده می شود. ولی سزیوم و گزنون بیشتر در این موارد مورد استفاده قرار می گیرند. دیگر کاربردهای این عنصر عبارتند از:

  • به عنوان ماده سیال در توربین های بخار.
  • به عنوان دریافت کننده در لوله های خلاء
  • به عنوان اجزاء فتوسل
  • در ساخت شیشه های مخصوص
  • RbAg4I5 خاصیت رسانایی بالایی در کریستال های ینی دارد. این ویژگی می تواند در باتری های فیلم های نازک و دیگر موارد استفاده شود.

این عنصر همچنین در Magnetohdrodynamic که در آن یون های روبیدیوم با افزایش دما شکل می گیرند و به Magnetic Field فرستاده می شوند کاربرد دارد و در ژنراتورهای ترمومتریک استفاده می شود. این اتصال الکتریکی که مانند یک آرمیچر عمل می کند می تواند جریان الکتریسیته تولید کند.

تاریخچه

Rubidium در سال 1861 توسط Robert Bunsen و Gustav kirchhoff در معدن Lepidolite توسط Spectroscope کشف شد. با این وجود این عنصر تا دهه 1920 مصرف صنعتی زیادی نداشت. قبلاً مهمترین کاربرد روبیدیوم استفاده آن در مطالعات و تحقیقات بود و امروزه بیشترین کاربرد آن در شیمی و الکترونیک می باشد.

پیدایش

این عنصر شانزدهمین عنصر از نظر فراوانی در سطح پوسته زمین می باشد. که به صورت طبیعی در معادن Leucite pollucite و Zinnwaldite به وجود می آید که حدوداً یک در صد آن اکسید می باشد. Lepidolite حدوداً 1.5 درصد روبیدیوم دارد و منبع تجاری این عنصر به شمار می رود. برخی از کانی های پتاسیم و کلریدهای پتاسیم نیز حاوی مقدار زیادی از این عنصر می باشند. یکی از منابع قابل توجه این عنصر ذخایر Pollucite در Bernic Lake می باشد. فلز روبیدیوم از طریق کم کردن کلرید روبیدیوم با کلیسیم به دست می آید. روبیدوم حداقل شش اکسید به وجود می آورد. در سال 1997 هزینه این فلز در مقیاس کم هر گرم 25 دلار بود.

ایزوتوپ ها

24 ایزوتوپ روبیدیوم شناخته شده است. روبیدیومی که به صورت طبیعی به وجود می آید.  در دو ایزوتوپ (Rb-85 (72% و Rb-87(27.8% رادیواکتیو وجود دارد. مخلوط معمولی روبیدیوم به قدری رادیو اکتیو است که می تواند فیلم عکاسی را در حدودا 30 تا 60 روز ظاهر کند.

روبیدیوم

روبیدیوم 87 نمیه عمری معادل 48 x 109  دارد که به راحتی جانشین پتاسیم در کانی ها می شود و به همین دلیل در همه جا گسترده شده است. Rb در انداز گیری عمر سنگ ها موثر است Rb-87 توسط عمل حذف ذرات بتا به Strontium 87 پایدار تبدیل می شود. در طی تبلور Fractional در Plagioclase غلیظ شده و روبیدیوم را در مایع آزاد می کند.

بنابراین میزان Rb/Sr در ماگما در طی زمان افزایش می یابد که باعث به وجود آمدن سنگ هایی می شود که میزان تفکیک پذیری و Rb/Sr آن ها افزایش می یابد. میزان بالاتر آن (بیشتر از 10) در Pegmatites به وجود می آید. اگر مقدار اولیه Sr مشخص باشد عمر آن می تواند با اندازگیری تمرکز Rb و Sr و میزان Sr-87/Sr-86 تعیین شود. تنها زمانی این تاریخ ها سن واقعی کانی را مشخص نشان می دهد که سنگ ها متعاقباً دگرگون شوند.

هشدارها

روبیدیوم به شدت با آب واکنش نشان می دهد و می تواند تولید آتش کند. برای نگهداری امنیت بالا به صورت خالص این عنصر می بایست زیر روغن معدنی خشک در خلاء یا آزمایش‌های مربوط به هوای بی اثر نگهداری شود.


مرکز یادگیری سایت تبیان