دلالی به مدارس دولتی رسید
هرسال در فصل ثبت‌نام اعلام می‌کنیم که دریافت شهریه توسط مدارس دولتی عادی تخلف است اما از سوی دیگر شاهد هستیم که برخی مدارس تخلف و اقدام به دریافت شهریه می‌کنند.اما چرا هنوز هم این جریان ادامه دارد؟
دیگر برای همه مردم عادی شده که هر سال با شروع فصل ثبت نام دانش آموزان، مدارس دولتی مبالغی را علی رغم انکارهای وزارت آموزش و پرورش با عناوین مختلف دریافت کنند. این در حالی است که بر اساس ماده 30 مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش به استناد ماده 672 دریافت هرگونه وجه اجباری (به جز وجوه مربوط به بیمه حوادث و کتابهای درسی) در زمان ثبت نام مجاز نیست و نباید دانش‌آموزی به دلایل مذکور از ثبت نام محروم شود. اما با این حال طی دو دهه اخیر نه تنها این مصوبه دور زده شده بلکه هرسال مبلغ دریافتی نسبت به سال گذشته افزایش می‌یابد. و البته هنوز هم این سوال بی پاسخ مانده که چرا مدیران مدارس با وجود تاکید بسیار آموزش و پرورش همچنان به کار خود ادامه میدهند؟
به گزارش تبیان، سال گذشته نیز برخی از مدارس دولتی تحت عنوان بسته حمایتی اقدام به دریافت وجه از والدین دانش‌آموزان کردند. نامی جدید برای کمک به مدرسه‌ای که سالها بر سر آن کشمکش بود. اما مرضیه گرد رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی و خانواده در خصوص برخی گمانه زنی‌ها برای دریافت شهریه از اولیای مدارس اعلام کرد که هیچ گونه وجهی از اولیای دانش‌آموزان مدارس دولتی مشمول طرح بسته حمایتی اخذ نخواهد شد و تأکید شده است این مدارس حق گرفتن هیچ گونه مبلغی از دانش‌آموزان را ندارند و در این زمینه با خاطیان برخورد خواهد شد.
سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران نیز که خودش از دست مدیران متخلف شاکی است می‌گوید: هرسال در فصل ثبت‌نام اعلام می‌کنیم که دریافت شهریه توسط مدارس دولتی عادی تخلف است اما از سوی دیگر شاهد هستیم که برخی مدارس تخلف و اقدام به دریافت شهریه می‌کنند
علاوه بر آن شماره پیامکی نیز اعلام شد تا در صورت مشاهده تخلف به این سازمان اطلاع داده شود.اما با آغاز فصل ثبت‌نام‌ها در سال 94 گلایه‌هایی از هزینه‌های شهریه مدارس نوع هیات امنایی، سمپاد (استعدادهای درخشان)، نمونه دولتی و شاهد به گوش می‌رسد.
اما مسعود سقفی سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران ضمن اشاره به اینکه مدارس شاهد، تیزهوشان و غیردولتی مجازند هنگام ثبت‌نام شهریه دریافت کنند، می افزاید: البته این مدارس برای تامین هزینه‌ها باید از مشارکت هیئت امنا استفاده کنند و تکیه آنها بر کمک مالی خانواده‌ها نباشد در هیئت امنای این مدارس افرادی همچون خیران مدرسه ساز یا نهادهای اجتماعی همچون شهرداری‌ها حضور دارند.
وی ادامه می‌دهد: دریافت هزینه خدمات آموزشی و پرورشی فوق برنامه در هنگام ثبت نام در مدارس سمپاد، نمونه دولتی و شاهد مطابق دستورالعمل‌ها و سقف مبالغ تعیین شده بلامانع است. اما مدارس دولتی در هنگام ثبت نام اجازه دریافت هزینه‌ای به جز هزینه کتاب و بیمه را ندارند و کمک‌های مردمی به مدارس نیز بعد از مهر ماه باید باشد و جنبه اختیاری بودن رعایت شود.
سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران نیز که خودش از دست مدیران متخلف شاکی است می‌گوید: هرسال در فصل ثبت‌نام اعلام می‌کنیم که دریافت شهریه توسط مدارس دولتی عادی تخلف است اما از سوی دیگر شاهد هستیم که برخی مدارس تخلف و اقدام به دریافت شهریه می‌کنند. بحث مشارکت مردم در اداره مدارس موضوع جدیدی نیست، هم‌اکنون مدارسی را داریم که هزینه‌هایی را از مردم دریافت می‌کنند ولی هیچ خانواده‌ای شکایت نمی‌کند. معتقدیم اگر دریافت هزینه از خانواده‌ها به‌شکل صحیحی انجام شود، مردم رضایت بیشتری داشته و امور مدرسه نیز به‌شکل مناسبی پیش می‌رود.
اما چرا هنوز هم این جریان ادامه دارد؟ و اگر وزارت آموزش و پرورش عزم خود را یکبار برای همیشه جزم می‌کرد این داستان ادامه پیدا می‌کرد؟
به گفته سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران ، هم‌اکنون در مدارس دولتی عادی 93 تا 95 درصد هزینه‌ها توسط دولت پرداخت می‌شود. در حقیقت هزینه اصلی این مدارس شامل حقوق و دستمزد است که این بخش توسط دولت تأمین می‌شود و بخش اندکی از هزینه‌ها باقی می‌ماند که باید توسط کمک‌های مردمی یا سرانه پرداخت شده به مدارس تأمین شود. کمک‌های مردمی به مدارس اگرچه حجم کوچکی از هزینه‌های مدرسه را شامل می‌شود اما در پیشرفت روند مدرسه موثر است.
هزینه ای که از نظر سقفی اندک است ، از نظر مدیران مدارسی که هزینه‌های فراوان و اداره چندصد دانش‌آموز را بر عهده دارند بسیار هم کمرشکن به نظر می‌آید. یکی از مدیران می‌گوید تنها برای بازسازی تخته‌ها و سکوی مدرسه‌ای که بیش از سی سال از عمر آن می‌گذرد مجبور به پرداخت بیست میلیون تومان پول شدیم که این مبلغ در مقابل سایر هزینه‌ها مانند پرداخت قبوض آب و برق هیچ است.
موضوع پرداخت سرانه‌ها که یکی از منابع مهم درآمد مدارس است یکی از مهمترین مواردی محسوب می‌شود که داد مدیران مدارس را درآورده است. بسیاری از مدیران برای هزینه‌های جاری مدارس دولتی، پولی در اختیار ندارند، زیرا ادارات آموزش و پرورش سرانه دانش‌آموزی را که باید هرسال به آنها برای تامین مخارج به مدارس داده شود، پرداخت نمی‌کنند. هرسال در قانون بودجه مبلغی به عنوان سرانه دانش‌آموزی تصویب می‌شود. سرانه دانش‌آموزی مبلغی است که بابت هزینه‌های جاری مدرسه مانند هزینه آب، برق، تلفن، کاغذ، گچ، ماژیک، اردوهای دانش‌آموزی و برخی فعالیت‌های فوق برنامه در اختیار مدرسه قرار می‌گیرد. اما به گفته مدیران مدارس این مبلغ یا به طور کامل پرداخت نشده و یا در فواصل زمانی نامشخص پرداخت می‌شود. اینگونه مدیران عملا برای پرداخت هزینه‌ها به ویژه هزینه‌های پیش بینی نشده دست خالی می‌مانند و ناچار به دریافت پول از اولیای مدارس می‌شوند.
بسیاری از مدیران برای هزینه‌های جاری مدارس دولتی، پولی در اختیار ندارند، زیرا ادارات آموزش و پرورش سرانه دانش‌آموزی را که باید هرسال به آنها برای تامین مخارج به مدارس داده شود، پرداخت نمی‌کنند
اما با این حال نباید فراموش کرد خانواده‌ای که سالانه به دولت مالیات می‌پردازد و فرزند خود را به امید تحصیل رایگان در مدرسه دولتی ثبت نام می‌کند و حتی ممکن است برای تامین هزینه‌های معمولی تحصیل فرزند خود از جمله تهیه امکانات و هزینه سرویس و... دچار مشکل شود، برای پرداخت این هزینه‌ها به عنوان کمک به مدرسه یا کلاس‌های فوق برنامه دچار مشکل خواهد شد. به ویژه آنکه یک خانواده چند فرزند محصل داشته باشد.
سقفی سخنگوی آموزش و پرورش شهر تهران نیز با تاکید بر اختیاری بودن کمک به مدارس اضافه می‌کند: البته دریافت کمک‌های مردمی از خانواده‌ها باید کاملاً اختیاری باشد یعنی مدیر مدرسه در ابتدای سال با برگزاری جلسه‌ای هزینه‌های مدرسه را برای خانواده‌ها تشریح و اعلام کند هر فردی که تمایل دارد به مدرسه کمک مالی داشته باشد. و جنبه اختیاری بودن کمک‌های مردمی باید رعایت شود و برای این موضوع عدد و رقم از سوی مدارس مشخص نشود.
وی می‌افزاید: ثبت نام دانش آموزان در مدارس غیردولتی بر اساس برنامه‌های مصوب آموزشی و فوق برنامه است، بنابراین دریافت هرگونه وجه یا اخذ تعهد تحت عناوین مختلف به جز شهریه ممنوع است. دریافت سایر هزینه‌ها مانند سرویس ایاب و ذهاب، تغذیه و فعالیت‌هایی نظیر اردوهای علمی، تفریحی و فرهنگی و آزمون‌های پیشرفت تحصیلی نیز قبل از شروع سال تحصیلی مجاز نیست.از سویی کاملا اختیاری است و در صورت پیشنهاد انجمن اولیا و مربیان مدرسه و تایید اداره آموزش و پرورش پس از شروع سال تحصیلی مجاز است.
شاید این جنجال‌ها در صورتی که به مدیران مدارس نیز اجازه اظهار نظر داده می‌شد زودتر فروکش می‌کرد. اما مسوولان آموزش و پرورش هر سال بی توجه به واقعیتی که در جریان است بر اساس ماده 30 شورای عالی آموزش و پرورش تنها اعلام کردند که شهریه توسط مدارس دولتی و اخذ شهریه بیش از میزان مصوب توسط مدارس غیر دولتی و نیمه دولتی ممنوع است. قطعا اگر مسایل با صراحت بیشتری اعلام و اولیا و مربیان مدارس به یکدیگر نزدیک‌تر شوند اقدامات چاره جویانه‌ای برای این مشکل انجام خواهد شد. با این حال نکته اساسی که هرگز نباید فراموش شود این است که با وجود همه مشکلات مالی پیش روی همه مدارس تحصیل رایگان در مدارس حق طبیعی هر شهروند ایرانی است.
