آیا خال ها را باید برداشت؟

حقیقت این است كه اكثریت خال ها و لكه های پوستی خوش خیم هستند و خطر ابتلا به سرطان پوست در آنها بسیار كم است.

هر خالی كه دارای یك یا چند نمای غیر معمول باشد، باید برداشته شود؛ مانند عدم تقارن ضایعه، نامنظم بودن حاشیه، یكنواخت نبودن رنگ خال و یا اندازه ی بیش از 7 میلیمتر.

قبلا بعضی از پزشكان توصیه می كردند كه خال هایی كه در معرض اصطكاك یا تحریك مداوم هستند، مثل خال هایی كه در ناحیه ریش آقایان هستند یا خال هایی كه در ناحیه كمربند یا آرنج قرار دارند به علت اینكه احتمال بدخیم شدن را دارند باید برداشته شوند كه امروزه چنین اعتقادی وجود ندارد.

بعضی خال ها بدمنظره و ناخوشایند هستند و بیمار از لحاظ زیبایی یا به اصرار اطرافیان جهت عمل جراحی خال صورت مراجعه می كنند كه برداشتن خال در این موارد باید با دقت و رعایت اصول جراحی جهت باقی نماندن یا به حداقل رساندن خطر جوشگاه عمل انجام شود.

ممكن است متخصص پوست به بیمار اطمینان بدهد كه خال مورد نظر خطرناك نیست و نیازی به عمل یا نمونه برداری ندارد و یا این كه پزشك اقدام به نمونه برداری یا برداشتن ضایعه كند و در صورتی كه مشخص شود كه خال تغییرات بدخیمی دارد، بر حسب عمق و پیشرفت ضایعه بایستی با حاشیه ی مشخصی ضایعه به طور كامل برداشته شود و جهت پاتولوژی فرستاده شود.

اگر بعد از برداشتن، خال مجددا عود كرد حتما بایستی به پزشك مراجعه كرد. احتمالا اسكار(باقی ماندن جای خال) بعد از عمل خال، بستگی به مهارت پزشك و نوع ترمیم پوست بیمار دارد.

بعضی از افراد مستعد تشكیل پوست اضافه در محل عمل جراحی هستند و در بعضی نقاط بدن خطر تشكیل جوشگاه محل عمل زیادتر است.

در مورد خال های بزرگ روش هایی وجود دارد كه باعث محو كردن كامل خال نمی شود، ولی از نظر ظاهری وضعیت بهتری به وجود می آورد؛ مثل لایه برداری (پیلینگ)، درم ابرژن و لیزر كه باعث كم رنگ تر شدن خال می شوند، ولی معمولا موقتی بوده و خطر ابتلا به سرطان پوست (ملانوما) را كم نمی كند.

ملانوم بدخیم

این سرطان بدخیم ترین سرطان پوست است. اگر چه ملانوم بدخیم فقط 5 درصد سرطان های پوستی را تشكیل می دهد، اما شایع ترین علت مرگ در اثر بیماری های پوستی است.

شیوع ملانوما در دهه های اخیر رو به افزایش است، به طوری كه در دنیای صنعتی به عنوان یك سرطان شایع مطرح می باشد و در زنان پس از سرطان ریه مرتبه ی دوم را كسب كرده است. ملانوم در دوران كودكی و نوجوانی نادر بوده و سن شایع آن 60 سالگی است.

در حال حاضر علت اصلی ملانوم ناشناخته است، ولی فاكتورهای متعددی از قبیل فاكتورهای ژنتیكی، تابش اشعه ی ماوراء بتفش و تماس های محیطی در بیماری دخیل است. استفاده از منابع مصنوعی تولید اشعه ماوراء بنفش و لامپ های نوسانی نیز به عنوان فاكتورهای مساعد كننده محسوب می شوند.

اشعه آفتاب نقش عمده ای در ایجاد ملانوم دارد. بهترین فاكتور محیطی در علل ایجاد ملانوم، اشعه آفتاب است. نوع اشعه بیشتر از نوع اشعه ی ماوراء بنفش نوع B است. تابش متناوب و شدید آفتاب به ویژه در كودكی كه منجر به آفتاب سوختگی می شود، فرد را مستعد ابتلا به ملانوم می كند.

ارتباط خال ملانوستیك و ملانوم بدخیم

درباره سرطانی شدن خال های ملانوستیك مطالعاتی در سراسر جهان انجام شده است. حدود 25 تا 50 درصد ملانوم ها روی خال های ملانوستیك اكتسابی ایجاد می شود، ولی از آنجا كه هر انسان بالغ 30-20 خال اكتسابی دارد، در مقایسه با شیوع ملانوم بدخیم می توان گفت كه اغلب خال های اكتسابی در شرایط معمولی، سرطانی نمی شوند.

دو گروه از خال های ملانوستیك بیشتر خطر سرطانی شدن دارند كه خال های مادرزادی یا خال هایی كه در موقع تولد وجود دارد از این دسته اند. هر خال مادرزادی اعم از كوچك و بزرگ می تواند به سرطان تبدیل شود، اما این خطر در خال های خیلی بزرگ مادرزادی به خصوص خال هایی كه قسمت وسیعی از تنه را پوشانده اند بیشتر است. گروه دوم نیز خال های دیس پلاستیك است كه در مطلب " آیا خال ها خطرناک هستند؟" در مورد آنها توضیح داده شده است (لینک این مطلب در پایین صفحه است).

به طور كلی خطر ایجاد ملانوم بدخیم در نژاد سفید پوست، افرادی كه تماس بیش از حد با نور خورشید دارند، حساسیت به نور خورشید، ضعف سیستم ایمنی، سابقه ملانوم جلدی یا وجود سابقه ملانوم در خانواده بیشتر از گروه های دیگر است.

در خاتمه باید گفت خال ها دارای انواع گوناگونی هستند و در تشخیص آنها حتما باید به ملانوم بدخیم توجه داشت.

خال اصولا خوش خیم است و به جز خال های مادرزادی و خال های دیس پلاستیك، سایر خال ها اغلب بدون خطر هستند. در صورت هر گونه تغییری در اندازه، رنگ، قوام سطحی خال و پیدایش درد، خارش و خونریزی حتما باید مورد توجه قرار گیرد و در صورت بروز هر یك از تغییرات فوق بایستی به متخصص پوست مراجعه شود كه در صورت شک پزشك به بدخیمی خال، نمونه برداری یا برداشتن ضایعه انجام خواهد شد.

دکتر محمد علی نیلفروش زاده- متخصص پوست، مو و زیبایی

* مطالب مرتبط در این سایت :

آیا خال ها خطرناك هستند؟

از دست خال های تیره پوست خود رها شوید

لک صورت و راه درمان آن

آیا هر نوع تغییری در خال ها و ناخن ها نشانه ی بیماری است؟

اهمیت تشخیص و درمان زگیل های پوست

چه افرادی در معرض سرطان پوست قرار می گیرند؟

سرط ان پوست چگونه ایجاد می شود؟