دردسرهای عظیم این چهار دیواری
واحد، سوئیت، منزل.... اینها کلماتی است که روی کارتن افرادی نوشته شده که برخی کارشناسان حوزه گردشگری آنها را مسافر دزد مینامند، مسافردزدانی که در ایام پیک و ورود گردشگر فعالیت خود را افزایش می دهند و از منازل مختلف برای اسکان غیرمجاز مسافران استفاده می کنند.
با توجه به اینکه در برآورد میزان سفرهای داخلی و خارجی کشور نظام آمارگیری درستی وجود ندارد، نمیتوان در مورد تعداد سفرهای ایرانیان آمار دقیقی ارائه داد و معمولا هم اختلافات زیادی در آمارهایی که منتشر میشود وجود دارد اما آمار سفرهای نوروزی امسال به این صورت بود که در تعطیلات نوروز امسال 60 میلیون و 84 هزار «نفر اقامت در شب» در 31استان به اضافه هفت منطقه آزاد کشور ثبت شد. بر اساس آمار منتشر شده در سالهای اخیر شهرهای مشهد، تهران، رشت، قم، ساری، قزوین، بندرانزلی، شیراز، اصفهان و چالوس با بیشترین تعداد سفر، ۱۰شهرستان مهم گردشگرپذیر کشور هستند. یکی از مشکلات مهمی که در ایام اوج گرفتن سفرها روی میدهد استفاده از خانهمسافرهای غیرمجاز است که در استانهای مختلف صورتهای گوناگونی پیدا کرده است. در شهرهای زیارتی معمولا استفاده از خانهمسافرها رواج دارد درحالی که در شهرهای شمالی استفاده از ویلاهای غیرمجاز به معضل تبدیل شده است. معمولا استفاده از خانهمسافرها و هتلهای غیرمجاز در استانهایی که بیشترین مسافر و گردشگر را دارند بیشتر است.
نزدیک به 10 سالی است که این افراد با اجاره واحدهای اقامتی غیرمجاز به مسافران در حال فعالیت هستند اما فعالیت این مجموعه در دو الی سه سال اخیر به شکل قابل توجهی رشد پیدا کرده است.
البته تعداد زیادی از آنها صاحب منزل یا خانه نیستند و تنها نقش دلال را در این بین ایفا میکنند، فعالیت این گونه افراد در ایام خاصی همچون بهار و تابستان شدت گرفته و پاییز و زمستان فروکش میکند.
علاوه بر مشکلات امنیتی، اخلاقی و بهداشتی که این واحدها برای استان ایجاد میکنند، آسیبهای جدی از طریق این اماکن استیجاری غیرمجاز بر بدنه گردشگری استان وارد میشود.
واحدهای اقامتی غیرمجاز مشکلاتی از نظر بهداشتی، قیمتگذاری و رفتار اجتماعی دارند که هنگام ساماندهی میتوان آنها را برطرف کرد. قیمت اجارهی این خانهها اصلا روند اصولی ندارد، گاهی آنقدر نجومی است و گاهی هم از نرخ کرایه تاکسی پایینتر است
این اماکن غیرمجاز بزرگترین آسیب را به صنعت هتلداری وارد میکنند و مسافران نیز به لحاظ در اختیار داشتن برخی امکانات در این اماکن استیجاری به این سمت سوق پیدا میکنند.
ساماندهی این اماکن استیجاری از سالها قبل در شوراها و کارگروههای مختلف استان مطرح است ولی مصوبات این جلسات برای ساماندهی این کارتن به دستان در لابه لای پرونده ها و صورت جلسات باقی مانده است.
مهمانپذیرهای مجاز در کشور ساخته شوند
یک عضو شورای شهر اصفهان با اشاره به باب شدن استفاده از خانههای مسافر غیرمجاز در اصفهان مانند بقیه شهرهای مسافرپذیر، میگوید: قشر متوسط و ضعیف جامعه و به ویژه قشر ضعیف به دلیل اینکه توان مالی پرداخت هزینه هتل را ندارند از خانه مسافر استفاده میکنند. عباسمحمدصالحی میافزاید: استفاده از این خانهمسافرهای غیرمجاز به تناسب مسافرانی که وارد شهرها میشوند، تفاوت میکند اما معمولا 40 درصد مسافران از این خانههای غیرمجاز استفاده میکنند. او تصریح میکند: استفاده ازهتل بین گردشگران خارجی و اقشار متمکن جامعه بیشتر رواج دارد ولی باید به اقشار ضعیف جامعه هم توجه کرد. با توجه به اینکه اقشار ضعیف توانایی پرداخت هزینه هتل را ندارند باید برای آنها دست به ساخت مهمانپذیرهایی زد که متناسب با شرایط مالی آنها باشند و امکانات لازم را هم در اختیارشان بگذارند. او با بیان اینکه گرفتن جلوی کار خانهمسافرهای غیرمجاز کار سختی است، میگوید: با توجه به اینکه این خانهها در نقاط مختلف شهر هستند به راحتی نمیتوان جلوی آنها را گرفت. از سوی دیگر جمع کردن یک دفعهای این خانهها، به قشر آسیبپذیر با توجه به اینکه توان پرداخت هزینه هتل را ندارد صدمه میزند. محمد صالحی ادامه میدهد: با ساخت مهمانپذیرها این خانههای غیرمجاز خود به خود از بین خواهند رفت.
باید الگوی درست ارائه شود
یک عضو فراکسیون گردشگری مجلس با اشاره به اینکه استفاده از خانهمسافرهای غیرمجاز در شهرهای مختلف کشور ما و در کشورهای دیگر هم رایج است، میگوید: این مساله در شهرهای کوچک و روستاهایی که سیل گردشگران در فصلهای مختلف به طرف آنها روانه میشوند بیشتر رایج است. گردشگرانی که به روستاها میروند هدفشان استفاده از آرامش و طبیعت روستاست. مهرداد بائوج لاهوتی میافزاید: نبود هتل در روستاها و شهرهای کوچک از یکسو و عدم تمایل مردم به استفاده از هتل در این مکانها باعث شده است که استفاده از خانه مسافرهای غیرمجاز رواج پیدا کند. او تصریح میکند: در این مناطق که نوع گردشگر و مسافر آن با مناطق دیگرمتفاوت است سازمان میراثفرهنگی باید با دادن مجوز به افرادی که خانه دارند و میخواهند آن را اجاره بدهند به کار آنها سرو سامان بدهد. او میگوید: کرایه دادن خانه به مسافران و گردشگران الان به صورت خودجوش در جریان است ولی با توجه به اینکه معمولا این کار بدون مجوز است، مشکلاتی را ایجاد میکند. لاهوتی تأکید میکند: سازمان فرهنگی در بیشتر شهرها مراکزی را تأسیس کرده است که به افرادی که خانه برای کرایه دارند این امکان را میدهد که خانه خود را ثبت کنند. ثبت شدن این خانهها به گردشگران و مسافران هم امکان دسترسی آسانتر به آنها را میدهد. او میافزاید: سازمان میراث فرهنگی باید خانهمسافرهای غیرمجاز در شهرهای بزرگ و کوچک را ساماندهی کند و الگوی درست را در این زمینه ترویج دهد. لاهوتی با اشاره به اینکه سازمان میراث فرهنگی باید ضرورتها را در این زمینه شناسایی کند میگوید: در برخی از استانها مانند استانهای شمالی وجود این خانهها لازم است ولی در بعضی از مناطق دیگر وجود این خانهها به صنعت هتلداری لطمه میزند.
دلیل برخورد نکردن با واحدهای غیرمجاز این است که راهکار قانونی برای برخورد با فعالان غیرمجاز تصویب شده است، نیروی انتظامی هم میخواهد که با آنها برخورد کند، اما چون تعدد وظایف محوله به آن زیاد است نمیتواند دائم با این معضل برخورد کند، بنابراین مقطعی وارد عمل میشود
دلیل برخورد نکردن با واحدهای غیرمجاز این است که راهکار قانونی برای برخورد با فعالان غیرمجاز تصویب شده است، نیروی انتظامی هم میخواهد که با آنها برخورد کند، اما چون تعدد وظایف محوله به آن زیاد است نمیتواند دائم با این معضل برخورد کند، بنابراین مقطعی وارد عمل میشود.
مساله دیگر برخورد با "تابلو بهدست"هایی است که این خانههای غیرمجاز را تبلیغ میکنند. برخورد با آنها مشخصا و مستقیم در قانون نیامده است، برای همین معلوم نیست آنها را به چه جرمی باید دستگیر کرد. البته دستورالعملی وجود دارد که اجازه میدهد با افرادی که به فعالیت دیگری وارد شدهاند برخورد شود. مساله تابلو به دستها هم اینطور است، آنها به حوزه اسکان مجاز وارد شدهاند.
آذر پور معاون گردشگری استان گیلان گفت: واحدهای اقامتی غیرمجاز مشکلاتی از نظر بهداشتی، قیمتگذاری و رفتار اجتماعی دارند که هنگام ساماندهی میتوان آنها را برطرف کرد. قیمت اجارهی این خانهها اصلا روند اصولی ندارد، گاهی آنقدر نجومی است و گاهی هم از نرخ کرایه تاکسی پایینتر است. از طرف دیگر تخلفاتی که در برخی از این واحدها رخ میدهد ساماندهی خانه مسافرها برای ما واقعا اهمیت دارد، چرا که هر اتفاقی در این خانهها رخ میدهد به پیکرهی ما ضربه وارد میکند، برای همین از متولیان درخواست کردیم دست ما را بگیرند، چون ما بدون همراهی پلیس و قوه قضاییه کاری نمیتوانیم انجام دهیم. ما امیدواریم با ساماندهی این خانهها مانع فعالیت غیرمجازها شویم و آنها را درچارچوب قانون قرار دهیم.در چارچوب خانههای مجاز نیست و باید راه کار متناسب با آن را یافت.
منابع : ایسنا / ارمان / تسنیم