همه می دانند اوضاع بحرانی است، اما ...

مدت زیادی است که زنگ خطر درباره آب در کشور به صدا درآمده است. نتایج پژوهش انجام ‌شده در «انستیتو منابع آب» نشان می‌دهد ایران در میان 180 کشور جهان، از نظر تنش آبی در رتبه 24 قرار دارد. بر اساس تازه‌ ترین اظهارات قائم ‌مقام وزیر نیرو، از 609 دشت کشور 294 دشت با کاهش منابع آب‌های زیرزمینی روبه ‌رو هستند. همچنین در 24 استان از 31 استان کشور، میزان بارندگی‌ها حاکی از بروز بحران کم ‌آبی و وضعیت هشدار است.

مصوبه‌ای برای دستگاه‌های اجرایی
 هیات وزیران در جلسه مورخ 9/10/1386 به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد: «به منظور ایجاد صرفه‌جویی در مصرف انرژی در دستگاه‌های اجرایی، هزینه مصرف آب، برق، گاز و بنزین کلیه دستگاه‌های مذکور به صورت قیمت تمام‌شده محاسبه و اعلام شود.»
مالکیت عمومی و ملی ‌آب
 بر اساس اصل 45 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، آب‌های دریاها و آب‌های جاری در رودها و انهار طبیعی و دره‌ها و هر مسیر طبیعی دیگر، اعم از سطحی، زیرزمینی، سیلاب‌ها، فاضلاب‌ها، زه‌‌آب‌ها، دریاچه‌ها، مرداب‌ها، برکه‌های طبیعی، چشمه‌سارها و آب‌های معدنی از مشترکات بوده و در اختیار حکومت اسلامی است و طبق مصالح عامه از آنها بهره‌ برداری می‌شود. مسئولیت حفظ و اجازه و نظارت به بهره ‌برداری از آنها نیز به دولت محول می‌شود.
تامین‌ آب مورد نیاز ‌کشور
 وزارت نیرو موظف است برای تامین آب مورد نیاز کشور، از طرق زیر اقدام مقتضی به عمل آورد: 1- مهار سیلاب‌ها و ذخیره کردن آب رودخانه‌ها در مخازن سطحی یا زیرزمینی 2- تنظیم و انتقال آب یا ایجاد تاسیسات آبی و کانال‌ها 3- بررسی و مطالعه تمامی منابع آب‌های کشور 4- استخراج و استفاده از آب‌های زیرزمینی و معدنی 5- شیرین کردن آب شور در مناطق لازم  6- جلوگیری از شور شدن آب‌های شیرین در مناطق لازم 7- کنترل و نظارت بر چگونگی و میزان مصارف آب و در صورت لزوم، جیره‌بندی آن 8- تاسیس شرکت‌ها و سازمان‌های آب منطقه‌ای و موسسات و تشکیل هیات‌ها و کمیته‌های مورد نیاز.
در صورتی که حفر چاههای موضوع این ماده موجب کاهش یا خشکانیدن آب چاه یا قنات مجاز یا چشمه مجاور شود، وزارت نیرو ‌بدوا به موضوع رسیدگی و سعی در توافق بین طرفین می‌کند و اگر توافق حاصل نشد، معترض می‌تواند به دادگاه صالح مراجعه کند.
در ایران، هر فرد به طور متوسط روزانه 170 لیتر آب مصرف می‌كند كه 2 برابر مصرف جهانی است.

حدود
130 میلیارد مترمكعب آب تجدیدپذیر در كل كشور، وجود دارد كه20 میلیارد متر مكعب آن غیرقابل استحصال است و حدود 110 میلیارد مترمكعب آب برای مصارف شرب، كشاورزی و صنعت در كشور قابل استحصال است كه از این میزان، سالانه حدود95 میلیارد متر مكعب آن  را استفاده می‌كنیم و برای آینده كشور فقط 15 میلیارد مترمكعب آب ذخیره وجود دارد.
«مصرف معقول» مقدار آبی است که تحت شرایط زمان و مکان و با توجه به احتیاجات مصرف‌ کننده و رعایت احتیاجات عمومی و ‌امکانات، طبق قانون تعیین خواهد شد.
وظیفه وزارت نیرو در تعیین میزان مصرف
 وزارت نیرو موظف است با هدف تعیین میزان مصرف معقول آب برای امور کشاورزی یا صنعتی یا مصارف شهری از منابع آب کشور ‌برای اشخاص حقیقی یا حقوقی که در گذشته حقابه داشته‌اند و تبدیل آن به اجازه مصرف معقول، هیات‌هایی سه‌ نفری را در هر محل تعیین کند.
1. کارشناس حقوقی به انتخاب وزارت نیرو
2. کارشناس فنی به انتخاب وزارت کشاورزی
3. معتمد و مطلع محلی به انتخاب شورای محل.
مراقب آلودگی آب باشید
 صاحبان و استفاده‌ کنندگان از چاه یا قنات مسئول جلوگیری از آلودگی آب آنها هستند و موظف‌اند طبق مقررات بهداشتی عمل کنند. چنانچه جلوگیری از آلودگی آب خارج از قدرت آنان باشد، مکلف‌اند مراتب را به سازمان حفاظت محیط زیست یا وزارت بهداری اطلاع دهند.
وقتی احتیاجی به بهره ‌برداری از آب نباشد
 برای جلوگیری از اتلاف آب زیرزمینی خصوصا در فصولی از سال که احتیاج به بهره‌ برداری از آب زیرزمینی نباشد، صاحبان چاه‌های آرتزین یا قنات‌هایی که منابع آنها تحت فشار باشد، موظف‌اند از طریق نصب شیر و دریچه از تخلیه دائم آب زیرزمینی جلوگیری کنند.
وظیفه توزیع آب شهری با کیست؟
 تقسیم و توزیع آب شهری و اداره تاسیسات و جمع‌ آوری و دفع فاضلاب در داخل محدوده شهرها به عهده شرکت‌هایی مستقل به نام شرکت آب و فاضلاب شهرها یا دستگاه مناسب دیگری خواهد بود که در هر صورت، تحت نظارت شورای شهر و وابسته به شهرداری‌ها هستند. در ‌صورت نبودن شورای شهر، نظارت با وزارت کشور است.
در سال 1335 برای هر ایرانی حدود 7 هزار مترمكعب سرانه آب وجود داشت، ولی هم‌ اكنون این سرانه با جمعیت 70 میلیونی به 1700 تا 1800 متر مكعب رسیده است.

اجازه بهره ‌برداری از آب
 استفاده از منابع آب‌های زیرزمینی از طریق حفر هر نوع چاه و قنات و توسعه چشمه در هر منطقه از کشور با اجازه و موافقت وزارت نیرو باید انجام شود و وزارت مذکور با توجه به خصوصیات هیدروژئولوژی منطقه (‌شناسایی طبقات زمین و آب‌های زیرزمینی) و مقررات پیش‌بینی ‌شده در این قانون، به صدور پروانه حفر و بهره ‌برداری اقدام می‌کند.
اگر منطقه‌ای بیش از حد آب ‌مصرف‌ کند
 در مناطقی که به تشخیص وزارت نیرو مقدار بهره‌ برداری از منابع آب‌های زیرزمینی بیش از حد مجاز باشد یا در مناطقی که طرح‌های دولتی ایجاب کند، وزارت نیرو مجاز است با حدود جغرافیایی مشخص، حفر چاه عمیق یا نیمه‌ عمیق یا قنات یا هر گونه افزایش در بهره ‌برداری از ‌منابع آب منطقه را برای مدت معین ممنوع کند. تمدید یا رفع این ممنوعیت با وزارت نیرو است.
حدمجاز
25 متر مکعب در ‌شبانه ‌روز برای حفر چاه در مناطق غیر ممنوعه جهت مصراف روزانه
اگر بیش از حد مصرف شود
 در مناطق غیرممنوعه، حفر چاه و استفاده از آب آن برای مصرف خانگی و شرب و بهداشتی و باغچه تا ظرفیت آب‌ دهی 25 متر مکعب در ‌شبانه ‌روز مجاز است و احتیاج به صدور پروانه حفر و بهره ‌برداری ندارد، ولی مراتب باید به اطلاع وزارت نیرو برسد. وزارت نیرو در موارد لازم می‌تواند از این نوع چاه‌ها برای بررسی آب‌های منطقه و جمع‌ آوری آمار و مصرف آن بازرسی کند.
اگر مصرف  بیش از حد مجاز باشد وزارت نیرو مجاز است بهره برداری از منابع را تا مدت معین ممنوع کند.