تبیان، دستیار زندگی
با افزایش دسترسی به رسانه های تعاملی، آسیب های اجتماعی جدیدی در جامعه بروز كرده كه میزان سواد رسانه ای كاربران، در آن نقش مهمی دارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

در ارتقای سواد رسانه ای سهیم باشید


با افزایش دسترسی به رسانه های تعاملی، آسیب های اجتماعی جدیدی در جامعه بروز كرده كه میزان سواد رسانه ای كاربران، در آن نقش مهمی دارد.

سواد رسانه ای

اگر همین حالا به اینترنت متصل هستید، نگاهی به گوشی‌ تان بیندازید. قطعا در همین چند دقیقه ‌ای که آن را کنار گذاشته ‌اید، چند پیام از وایبر، تلگرام یا واتس ‌آپ و... به گوشی ‌تان رسیده است.
همه ما که اینترنت به جزئی جدا نشدنی از زندگی روزانه‌ مان تبدیل شده، هر لحظه در معرض پیام‌ هایی قرار می‌گیریم که یا قصد آموزش دادن موضوعی به ما را دارند، یا خاطرات‌ مان را زنده می‌کنند یا تنها خوشحال و سرگرم‌مان می‌کنند.
برای کم کردن آسیب ‌هایی که ممکن است عضو شدن در گروه‌های وایبری یا تلگرامی به زندگی و ارتباطات‌ مان بزند، چاره‌ای جز رعایت برخی ریزه‌کاری‌ ها نداریم:
بفهمید کجا هستید
پیام تان را قرار است در یک گروه خانوادگی به اشتراک بگذارید یا اینکه گروه هدف شما، همکاران‌ تان هستند؟ قبل از اینکه گزینه «forward» را انتخاب کنید، نگاهی به اعضای گروه مورد نظر بیندازید و به این فکر کنید که پیام شما را قرار است چطور تفسیر کنند.
آیا جوکی که در آن صفحه می‌فرستید ممکن است از نظر یکی از اعضای گروه که شرایط مشابهی دارد برخورنده به نظر برسد؟ آیا گروه خانوادگی شما که از خاله گرفته تا مادربزرگ در آن عضو هستند، جای خوبی برای انتشار پیامی که انتخاب کرده‌اید است؟
همه گروه‌ ها را جوک‌ دانی نکنید
یک لطیفه بامزه می‌تواند لبخند را به لب خیلی از افراد بیاورد، اما این اصل نباید بهانه ‌ای برای به اشتراک گذاشتن لطیفه در همه گروه ‌هایی که عضوشان هستید شود.
اگر در گروهی علمی که بچه‌ های قدیمی دانشکده‌تان شما را در آن عضو کرده‌اند حضور دارید، بهتر است به انتشار همان محتوای رسمی کفایت کنید و جوک ‌های‌ تان را به گروه ‌های صمیمی‌ تر یا خانوادگی ببرید.
همه چیز را کپی نکنید
شاید از نظر شما موضوعی جالب، قابل‌تامل یا حتی بامزه به نظر برسد اما وقتی قصد کپی کردن آن را دارید، باید به اهدافی که یک گروه برایش شکل گرفته و علائق اعضایی که در آن گروه حضور دارند فکر کنید. اگر گروه مورد نظر تنها با هدف انتشار اخبار اقتصادی شکل گرفته‌ است، دلیلی ندارد یک داستان قشنگ را در آن کپی کنید و اگر در گروه تربیت فرزند عضو هستید، بهتر است از انتشار شعرهای ‌تان خودداری کنید.
قربان دست و پای بلوری‌اش نروید
فرزند شما از نظر خودتان نازنین و دوست‌داشتنی است، قطعا افراد دیگر هم چنین نظری در مورد نور چشم شما دارند اما ممکن است شیرین‌ کاری ‌های او برای همه افراد بامزه و جالب به نظر نرسد؛ پس چه دلیلی دارد در گروه همکاران ‌تان مدام عکس آخرین هنر او را به اشتراک بگذارید یا اینکه در یک گروه دانشگاهی، سلفی‌هایی که با کودک‌ تان گرفته‌اید را ارسال کنید؟

شاید شما در مانیتور کردن اخبار روز توانمند باشید یا به خاطر تعداد زیاد گروه‌ هایی که در آنها عضو هستید، اطلاعات مختلفی در مورد موضوعات متفاوت داشته باشید، اما برای احترام گذاشتن به وقت دیگران، نباید همه آنها را در زمان کوتاهی به خورد مخاطبان ‌تان بدهید و گاهی کافی است تماشاگر پیغام ‌های دیگر اعضای گروه باشید


به قوانین گروه احترام بگذارید
قبل از ایجاد یک گروه، قوانین حضور در آن را با اعضا به اشتراک بگذارید و اگر در یک گروه عضو می‌شوید هم قوانین فعالیت را از اعضای قدیمی بپرسید و سعی کنید به آنها وفادار بمانید؛ حتی اگر قانون گروه مورد نظر این است که شما به عنوان یک عضو تنها خواننده باشید و نظرات کارشناسی ‌تان را در دل‌ تان نگه ‌دارید، تا زمانی که در آن گروه عضو هستید، چاره‌ای جز رعایت قوانین آن ندارید.
همه را دعوت نکنید
اگر قصد دارید یک گروه تشکیل دهید، همه کسانی که برای‌تان عزیز هستند را در آن گروه عضو نکنید. قرار نیست همه کسانی که دوست ‌شان دارید، در همه گروه‌ هایی که عضو هستید حضور داشته ‌باشند.
همکارتان که نه بچه دارد و نه علاقه‌ای به صاحب فرزند شدن، چه دلیلی دارد در گروه تربیت فرزند که شما عضوش هستید حاضر باشد؟ چرا باید همسرتان در گروه فامیلی که ممکن است حرف ‌های کهنه و مگویی در آن گفته شود حضور داشته باشد؟
زیاد فعال نباشید
همه اعضای گروه مثل شما در گروه‌ های متعددی عضو هستند و قرار است پیام‌ هایی جز آنچه در گروه شما به اشتراک گذاشته می‌شود را بخوانند. اگر این پیش‌فرض را مورد توجه قرار دهید، خودتان می‌فهمید باید میزان پیام ‌هایی که به اشتراک می‌گذارید را کنترل کنید.


سواد رسانه ای

خشم‌ تان را قورت دهید
اینکه شما و یکی دیگر از اعضای گروه در موردی اختلاف ‌نظر داشته باشید عجیب نیست و اینکه شما در مورد این اختلاف ‌نظر با او صحبت کنید هم دور از ذهن نیست، اما اجازه ندهید واکنش‌های حساب ‌نشده و ناگهانی شما فضای گروه را تنش‌آلود کرده و دیگران را از عضو شدن در چنین گروهی پشیمان کند..
گاهی فقط خواننده باشید
اگر احساس می‌کنید در یک گروه حرفی برای گفتن ندارید اما می‌توانید از پیام ‌هایی که ارسال می‌شود استفاده کنید، دلیلی ندارد آن را ترک کنید؛ کافی است به گزینه «setting» مراجعه کنید و صدای پیغام‌های گروه مورد نظر را غیرفعال کنید تا هر زمان که فرصت داشتید، خودخواسته سراغ پیام‌های دریافت‌شده بروید و آنها را مطالعه کنید.
مراقب تک‌ تک حرف ‌های‌ تان باشید
پیامی‌که در گروه منتشر می‌کنید، بعد از رسیدن به تلفن همراه دیگر اعضای گروه بخار نمی‌شود و از بین نمی‌رود. یادتان نرود که تک‌ تک حرف ‌های شما می‌تواند عواقبی را به همراه داشته باشد.
حق دارید از گروه خارج شوید
اگر فکر می‌کنید به مباحثی که در گروه طرح می‌شود علاقه‌مند نیستید، اعضای آن را نمی‌شناسید یا سنخیتی با آنها ندارید، شجاعانه گزینه خروج را انتخاب کنید و به خودتان این حق را بدهید که در معرض پیام ‌های ناخواسته‌ای که ممکن است حتی از نظرتان آزار‌دهنده باشد قرار نگیرید.
بازار خرافه را داغ نکنید
شاید پیام ‌های بی‌ معنایی را دیگران با آب و تاب فراوان بنویسند و برای شما ارسال کنند، اما قبل از آنکه در احساسات ‌تان غرق شوید، سراغ عقل‌ تان بروید و تا از درست بودن آن پیام مطمئن نشده ‌اید آن را به اشتراک نگذارید؛ این موضوع زمانی که پای پیام‌ های عقیدتی و سیاسی که منافع گروه یا ملتی در آن دخیل است به میان می‌آید، پررنگ‌تر هم می‌شود.
این روزها اینترنت به شما امکان جست‌ و جوی چنین پیام‌هایی و مطمئن شدن از صحت ‌شان را داده است پس اگر خبری در مورد وقوع یک زلزله در یکی از استان‌ها برای‌تان آمده، قبل از منتشر کردنش سری به خبرگزاری ‌های معتبر بزنید و تا مطمئن نشده‌اید، آن را با دیگران به اشتراک نگذارید.
هم گروهی های خود را به رعایت این نکات دعوت کنید
به عنوان یکی از کاربران شبکه های اجتماعی اصول اخلاقی و آدابی که متناسب با محیط مجازی است را به طور خلاصه در گروه هایمان انتشار دهیم تا در ارتقاء سواد رسانه ای هموطنان مان سهیم باشیم:
هر چیزی را فوری share نکنید/ هر چیزی را هر جایی پست نکنید/ اهداف گروه‌ تان را مشخص کنید/ هر کسی را به هر گروهی اضافه نکنید/ حجم خبرهای بدی را که به اشتراک می‌ گذارید خود آگاهانه و با وسواس کنترل کنید/ گاهی تماشاگر باشید و واکنش سریع نشان ندهید/ مطالب متناسب با مخاطب پست کنید و همانطور که بار ها تکرار شد همیشه صحت منبع پیام را در نظر داشته باشید.


 فرآوری: علی احمدی
بخش ارتباطات تبیان


منابع: باشگاه خبرنگاران/ پارسینه

مطالب مرتبط:
"نتیکت" یا آداب معاشرت شبکه ای
شبکه های اجتماعی در مسیر بلوغ