این کلینیک‌ها زیر قیمت درمان می‌کنند
اینجا جایی است که بیمار هرچقدر دارد، هرچقدر می‌تواند، هرچقدر اندازه جیبش اجازه دهد، پول می‌دهد، مابقی‌اش را خود پزشک می‌دهد، از جیبش، از درآمدش که خیلی کمتر از پزشکان دیگر است.
در همین نزدیکی‌ها، جایی که کوچه‌های اصلی و فرعی‌اش، ساختمان‌هایش، در خانه‌هایش، رنگ و روی نماهایش، تفاوت چندانی با سایر محله‌ها ندارد، کسانی زندگی می‌کنند که برای پول درمان‌شان محتاجند. آدم‌هایی که آن‌قدر جیبشان خالی است که برای دکتر رفتن و دوا و درمان ساده پول قرض می‌گیرند، پولشان نمی‌رسد ویزیت‌های 30 و 35 هزار تومانی متخصصان کلینیک و مطب‌های خصوصی را بدهند.
در همین محله‌های محروم پایتخت، پزشکانی هم هستند که عدد و رقم تعرفه‌ها را کاملا فراموش کرده‌اند، نه این‌که بیشتر بگیرند یا حتی به روال برخی پزشکان، زیرمیزی بگیرند، چون پول ویزیتی که از این بیماران بی‌بضاعت می‌گیرند، کمتر از آن چیزی است که وزارتخانه و دولت و مجلس مصوب کرده است.
بیمار هرچقدر دارد، هرچقدر می‌تواند، هرچقدر اندازه جیبش اجازه دهد، پول می‌دهد، مابقی‌اش را خود پزشک می‌دهد، از جیبش، از درآمدش که خیلی کمتر از پزشکان دیگر است. آنها درست در مقابل بسیاری از پزشکان قرار گرفته‌اند، همان‌ها که به عدد و رقم‌ها بسنده نمی‌کنند، بیشتر می‌گیرند.
بیماران، کسانی که ساکن این مناطق هستند، گزینه دیگرشان، بیمارستان‌های دولتی است. آنجا همه چیز ارزان است، این 30 هزار تومان را که نه، کمتر از 3 هزار تومانش را باید بدهند. مشکل آنجا، شلوغی‌هاست و نوبت‌های طولانی. برای آنها که درمان فوری می‌خواهند، یا از پزشکان بیمارستان‌های دولتی، جوابی نگرفته‌اند، کلینیک‌های خصوصی، تنها دوای درد است. هزینه‌هایش بالاست، نه آن‌قدر که نشود پرداخت، اما برای آنها که حساب دو دو تا چهارتای زندگی‌شان را می‌کنند، اینها، این 30، 35 هزار تومان‌ها، خیلی است.
براساس قانون برنامه پنجم توسعه، همه مردم باید بیمه شوند، یعنی هیچ‌کس نباید در مراجعه به پزشک پول بدهد، با این روش، هزینه دولت هم در درمان کم می‌شود
«صندوق را که باز کردیم، سکه‌های 100 تومانی و 500 تومانی پیدا کردیم.» این را متصدی صندوق کمیته امداد نمی‌گوید، پزشک متخصص زنانی می‌گوید که در یکی از مناطق جنوب تهران مطب دارد و در مطبش به خاطر بی‌پولی مردم، صندوقی گذاشته. هرکس پول ویزیت ندارد یا پولش کم است، هر چقدر دارد و می‌تواند، داخل صندوق می‌اندازد. حالا کسانی هستند که به جای ویزیت 35 هزار تومانی، سکه 100 تومانی و 500 تومانی می‌اندازند. بقیه 34 هزار و 500 تومان را خودش می‌دهد؛ از جیب. این متخصص زنان به همین چند جمله برای نشان دادن شرایط مالی ساکنان یکی از محله‌های جنوبی تهران بسنده می‌کند.
با بیمه یا بدون بیمه، سخت است برایشان. نظام‌آباد یکی از همین محله‌هاست. انتهای یکی از کوچه‌پس‌کوچه‌هایش که به اتوبان امام‌علی(ع) ختم می‌شود، کلینیکی خصوصی هست، کمی آن طرف‌ترش هم درمانگاهی دولتی دیده می‌شود، مردم محله، گزینه اول‌شان همان درمانگاه دولتی است، وضع مالی‌شان که خوب نباشد، صف‌های طولانی را به جان می‌خرند و درنهایت با همان پول کم، درمان می‌شوند.
عباسی پزشک روزهای زوج درمانگاه می گوید: «اینجا تعرفه تزریقات 1500 تومان است، درحالی‌که جاهای دیگر 2500 تا 3 هزار تومان می‌گیرند، ویزیت پزشک عمومی بدون دفترچه 19 هزار تومان است، ما ولی 15 هزار تومان می‌گیریم، با بیمه هم می‌شود 10 هزار تومان.» پزشکان این درمانگاه، ویزیت‌های کمتر از مصوبه دولت می‌گیرند، شرایط مالی مردم را می‌دانند، از ظاهرشان، حرف‌زدن‌شان، می‌دانند که «ندارند». کمی آن طرف‌تر، 500، 600 متر جلوتر از این درمانگاه، مرکز درمانی دولتی قد علم کرده است.
محدودیت‌های ساعت کارش، منجر شده تا بیماران همین جای خصوصی بیایند: «ما اینجا خدمات مفصل‌تری به مردم می‌دهیم، داروخانه کنار درمانگاه است، بخش تزریقات و سرم داریم، در آن یکی درمانگاه، خیلی خدمات داده نمی‌شود، به همین خاطر مردم ناچار می‌شوند اینجا بیایند که کمی تعرفه‌هایش بالاتر از بخش دولتی است.» پزشک عمومی درمانگاه این را می‌گوید: «ما ارزان‌تر می‌گیریم تا مریض‌هایمان را حفظ کنیم و راضی نگه‌شان داریم.» تمام پزشکان عمومی این درمانگاه، مابه‌التفاوت ویزیت را خودشان از جیب پرداخت می‌کنند. درآمدشان پایین رفته اما چاره‌ای هم ندارند.
نظام پزشکی به‌عنوان سازمانی که متولی بخش خصوصی است، از همه این اتفاقات خبر دارد، اطلاع دارد که نه فقط در این درمانگاه که خیلی از مراکز خصوصی مناطق جنوبی پایتخت و مناطق حاشیه‌ای، همین شرایط را تجربه می‌کنند، اما تا حالا کاری نکرده است.
در یک سال و نیم گذشته که طرح تحول نظام سلامت اجرایی شد، هزینه‌های درمانی در مراکز دولتی کاهش چشمگیری داشت، بخش خصوصی اما هنوز همان شرایط قبلی را دارد. با این‌که هنوز هم پزشکان معتقدند تعرفه‌ها واقعی نیست، اما مردم در برخی مناطق، همین‌ها را هم ندارند بدهند. ماجرا؛ تعرفه‌ها نیست، بی‌پولی و نداری مردمی است که نمی‌توانند حتی ویزیت‌های بیمه‌ای یا همان‌ها را که دولت مصوب کرده، پرداخت کنند.
برخی از بیماران حتی در پرداخت این تعرفه‌های پایین هم مشکل دارند، اما وقتی می‌ببینند که درمانگاهی ویزیت آزاد 20 هزار تومان می‌گیرد، هر طور شده پول ویزیت را جور می‌کنند. ما هم به رویشان نمی‌آوریم که تعرفه‌هایمان از جاهای دیگر پایین‌تر است. اگر کسی همین را هم نداشت بدهد، ما از او پولی نمی‌گیریم. حتی به آنها نمی‌گوییم که بروید بیمارستان دولتی آنجا ارزان‌تر است، وقتی خود بیمار می‌آید اینجا، یعنی نخواسته بیمارستان دولتی برود.
این پزشک به ماجرای دیگری هم اشاره می‌کند. به افرادی که به‌خاطر همین نداری‌ها، بیماری‌شان را نادیده می‌گیرند و آن‌قدر مراجعه نمی‌کنند که وضعشان حاد می‌شود. آن وقت در شرایط بدتری به پزشک مراجعه می‌کنند.
عباسی، خانواده‌ای را مثال می‌زند که تب بالای نوزادشان، به‌خاطر همین بی‌پولی، تبدیل به تشنج شدید شده: «بیمارستان‌های دولتی پزشکان خوبی دارد، اما چون شلوغ است، نمی‌توانند به همه در زمان کوتاهی خدمات درمانی ارایه دهند. گاهی پیش آمده که یک نفر برای استفراغ ساده صبح رفته، ظهر برگشته.» با همه اینها این پزشک که خود سابقه 13، 14 ساله حضور در این درمانگاه را دارد، معتقد است اگر بیمه‌ها قوی باشند و به موقع بدهی‌شان را با مراکز درمانی تسویه کنند، دیگر حتی نیاز نیست بیمار پولی بدهد: «وقتی چنین چیزی وجود ندارد، بیمار و پزشک با هم رابطه پولی پیدا می‌کنند، این یک واقعیت است. در کشورهای دیگر بیمه همه هزینه‌ها را پرداخت می‌کند، اما ما چنین چیزی را در کشور نداریم، پرداخت از بیمه‌ها خیلی با تأخیر انجام می‌شود و همیشه 4، 5 ماه تأخیر دارند.»
در همین محله‌های محروم پایتخت، پزشکانی هم هستند که عدد و رقم تعرفه‌ها را کاملا فراموش کرده‌اند، نه این‌که بیشتر بگیرند یا حتی به روال برخی پزشکان، زیرمیزی بگیرند، چون پول ویزیتی که از این بیماران بی‌بضاعت می‌گیرند، کمتر از آن چیزی است که وزارتخانه و دولت و مجلس مصوب کرده است
این ماجرا تنها به تهران ختم نمی‌شود، شهرهای حاشیه‌ای پایتخت، وضع نامناسب‌تری دارند. آنجا درمانگاه‌های خصوصی، «شبه‌خیریه‌ای» اداره می‌شوند! شریف‌آباد پاکدشت یکی از آنهاست. منطقه‌ای در یکی از شهرهای اطراف تهران. انتهای یکی از همین خیابان‌ها، درمانگاهی است که هر چند ماه یک بار با پزشکان عمومی‌اش جلسه می‌گذارد، جلسه‌ای برای اعلام تعرفه‌های جدید. جلسه‌هایی متفاوت با تمام جلسه‌های مراکز درمانی دیگر. اینجا، در این درمانگاه، پزشکان عمومی برای پایین نگه‌داشتن تعرفه‌ها دور هم جمع می‌شوند. «مردم پاکدشت از نظر درآمدی جزو اقشار پایین هستند، به‌هرحال حاشیه شهر بزرگی مانند تهران به شمار می‌روند و معمولا محروم هستند. به همین خاطر در جلسه‌ها تعرفه‌های جدید را اعلام می‌کنیم اما خود پزشکان سر تعرفه پایین‌تری توافق می‌کنند.» اینها صحبت‌های شهریار خاقانی است. پزشکی که سابقه 12 سال ریاست سازمان نظام پزشکی شهرستان پاکدشت را دارد، حالا 20 سالی می‌شود که این درمانگاه را می‌گرداند. او از حال و روز مردم این منطقه باخبر است.
او به‌عنوان مدیرکل نظارت سازمان نظام پزشکی، معتقد است باید رابطه مالی میان پزشک و بیمار حذف شود، توضیحش هم این است: «براساس قانون برنامه پنجم توسعه، همه مردم باید بیمه شوند، یعنی هیچ‌کس نباید در مراجعه به پزشک پول بدهد، با این روش، هزینه دولت هم در درمان کم می‌شود.» او سطح‌بندی خدمات را بهترین راهکار می‌داند: «این‌که مردم از همان ابتدا به پزشک متخصص مراجعه کنند، منجر می‌شود تا هزینه‌های دولت بالا رود، توصیه سازمان بهداشت جهانی هم این است که بیماران از طریق پزشک خانواده به پزشک مراجعه کنند.»
پزشکان راضی باشند یا نباشند، این روش پرداخت‌ها، این تعرفه‌های کمتر از آنچه باید باشد، میزان درآمد پزشکان را پایین آورده، به‌طوری که به گفته خاقانی، با این روش نمی‌توان مدت زیادی کار کرد: «خیلی از مراکز درمانی خصوصی را سراغ دارم که به‌خاطر هزینه‌های بالایی که با ویزیت بیماران تأمین نمی‌شود، تعطیل شده‌اند، در پاکدشت هم وضع همین است.»
منبع : ایسنا
