مهمترین دلایل برای بزرگداشت شب قدر

شب قدر" شبی که نامش گوینده ارزشش است ، شبی که باید قدر دانسته شود و ارزشش حفظ شود ، شب قدر معادل هزار ماه است ، برابر با هشتاد سال ، یعنی یک شب خاص به اندازه هشتاد سال عمر می ارزد...

شبی که خداوند آن را بر هشتاد سال برتری می دهد حتما باید قدر دانسته شود ، اما چرا این شب اینقدر مهم است؟ در این مقاله به چند دلیل مهم فضیلت شب قدر اشاره می کنیم :

1- بزرگداشت این شب توسط خداوند

خداوند ازلی و ابدی ، گاهی بنا به حکمت بی منتهای خود، زمان یا مکانی را شرافت و برتری زیادی می بخشد، و بنا بر همین حکمت "شب قدر" را بر هزار ماه برتری می دهد، بزرگترین کتاب خودش را که نامه سعادت بشر است، در این ماه نازل میکند، و آنقدر بزرگش می دارد که در درک عظمتش "کلاه از سر کودک عقل می افتد" و می فرماید: «و شما چه می دانید شب قدر چیست؟» و ما واقعا چه می دانیم شب قدر چیست؟ اما به هر حال شبی را که خداوند بی نیاز مطلق، بزرگ می دارد ، بنده سر تا پا نیاز ، چرا بزرگش ندارد؟ چرا چون شب های دیگر در خواب برود و از نزول ملائکه و قرآن و دریا دریا فیض و برکت بی بهره بماند ؟

2- شب قدر شب سرنوشت ساز

بیشتر عمر ما در تکرار مکررات می گذرد ، و در این میان لحظاتی آنقدر مهم می شوند که نحوه گذران بقیه عمر ما را رقم می زنند ، لحظاتی به اصطلاح سرنوشت ساز ، مثل لحظه ای که پای یک قرارداد مهم را امضا می کنی ، وقتی پای سند ازدواج را امضا می کنی ، وقتی یک لحظه یک محکوم به اعدام را قصاص یا عفو می کنی و ....

پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله می‏فرمود: «هر كس كه از فیض شب قدر محروم گردد، از تمام خیرات محروم شده است و محروم نمی‌‌ماند از خیرات شب قدر، مگر كسی كه (با اعمال خویش) خود را محروم نموده باشد»

اما یک شبی هست که از همه سرنوشت ساز تر است ، شبی است که مقدرات یک سال را رقم میزنی ، قرارداد تقدیر یک ساله، امضا می شود ، اما قبل از سپیده دم ، هنوز فرصت چانه زدن هست ، هنوز فرصت التماس کردن هست، هنوز می توان از رحمت خدا وام گرفت و بندهایی که ما را بدهکار و مغضوب خدا می کند را قلم عفو کشید ، امشب مهم است چون می توانیم به خداوند التماس کنیم ، مرگمان را به تأخیر بیندازد، سلامتیمان حفظ بشود ، پیشامد های بد از مسیر یک ساله ما برداشته شود و هر آنچه خیر است برای ما رقم زده شود و این ها بر نمی آید مگر با دست توانای خداوند قادر مطلق ،‌ امشب ما بخوابیم آن سیاهه اعمال را چه کنیم ؟ با کدام امتیاز ، با کدام امید ، با کدام تضمین راهی فرداها شویم ؟ تا سال بعد تا شب تقدیری دیگر مگر می مانیم ؟ کی به ما امان نامه می دهد ؟

و امام رضا علیه ‏السلام فرمود: «... یُقَدَّرُ فیها ما یَكُونُ فی السَّنَةِ مِنْ خَیْرٍ اَوْ شَرٍّ اَوْ مَضَرَّةٍ اَوْ مَنْفَعَةٍ اَوْ رِزْقٍ اَوْ اَجَلٍ وَ لِذلِكَ سُمِّیَتْ لَیْلَةُ الْقَدْر (عیون اخبارالرضا، ج2، ص 116) ؛ در آن شب (قدر) آنچه كه در سال واقع می‏شود،تقدیر و اندازه‌‏گیری می‏شود، از نیكی و بدی و سود و زیان و روزی و مرگ. به همین جهت نیز شب قدر شب اندازه‌گیری نامیده شده است.»

3- شب استجابت دعا

شبی که بهتر از هزار ماه است ، شب سرنوشت ساز تقدیر ، همان شب بزرگ ، بهترین موقع استجابت دعا هم هست ، این شب دعایی رد نمی شود .

اما یادمان باشد در این شب های با عظمت در هنگام دعا تنها به بعد مادی اکتفا نکنیم و پیرامون مسائل اخروی و مسائل معنوی نیز دست به دعا برداریم و این همان سبک زندگی قرآنی است که خداوند متعال از آن در زندگی مۆمنین یاد می کند : «وِمِنْهُم مَّن یَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ: و برخى از آنان مى‏گویند پروردگارا در این دنیا به ما نیكى و در آخرت [نیز] نیكى عطا كن و ما را از عذاب آتش [دور] نگه دار»[بقره:201]

امشب مهم است چون می توانیم به خداوند التماس کنیم ، مرگمان را به تأخیر بیندازد، سلامتیمان حفظ بشود ، پیشامد های بد از مسیر یک ساله ما برداشته شود و هر آنچه خیر است برای ما رقم زده شود و این ها بر نمی آید مگر با دست توانای خداوند قادر مطلق ،‌ امشب ما بخوابیم آن سیاهه اعمال را چه کنیم ؟ با کدام امتیاز ، با کدام امید ، با کدام تضمین راهی فردا ها شویم ؟ تا سال بعد تا شب تقدیری دیگر مگر می مانیم ؟ کی به ما امان نامه می دهد ؟

4-شب بزرگ بخشش

یكی دیگر از ویژگی‌های این شب بزرگ بخشش گناهان و عفو گناهکاران است ، باید تلاش کنیم تا این فرصت جبران ا این لطف بزرگ خداوند را از دست ندهیم و بدا به حالمان اگر غفلت کنیم .

و در جای دیگر فرمود :‌ « كسی كه شب قدر را درک كند، پس بخشیده نشود پس خدا او را (از رحمت خویش) دور می‏سازد.»

( بحار الانوار، ج94، ص80، ح47)

جمع بندی :

شب قدر ، شب سرنوشت سازی است ، در این شب باید بکوشیم از فرصت بخشش استفاده کنیم گذشته را جبران کنیم ، وقتی توبه کردیم دعا کنیم ، دعا برای فرج ، برای عاقبت به خیری ، برای امنیت ، برای نسل صالح....در شب قدر کار هشتاد سال را می توان پیش برد ، باشد که قدر بدانیم .

فاطمه محمدی

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان