مهمترین اقدامات دکتر بهشتی در آلمان
با نام شهید بهشتی(ره) و مختصری از شخصیت او که همه ساله در روز هفتم تیرماه ـ روز شهادت او و یارانش ـ مورد تجلیل واقع میشود، کمتر کسی هست که آشنا نباشد اما ابعاد فعالیتهای علمی و فرهنگی ایشان و مجاهدتهای بیحـد او برای بسیاری از ما همچنان ناشناخته است.
در روزدوم آبان 1307 در محله لومبان اصفهان ، در خانه ساده ای که با نور آیات منور و با عطر احادیث معطر بود، نوزادی چشم به پهنه گیتی گشود که او را سید محمد نامیدند . پدرش از روحانیون اصفهان و امام جماعت بود و به کارهای مذهبی مردم می پرداخت و مشکلات آنان را برطرف می ساخت .مادرش نیز زنی پاکدامن و پرهیزکار ، دختر حضرت آیة الله حاج میر محمد صادق خاتون آبادی است . ایشان از مراجع بزرگوار و محققان صاحب نام بود. یکی از کارسازترین و ارزندهترین فعالیتهای شهید دکتر بهشتی (ره) اقدامات فرهنگی و دینی او درمدت اقامت در آلمان میباشد.
اصلاح برنامههای مسجد جامع هامبورگ
آیتالله شهید دکتر بهشتی (ره) که به عنوان امام جماعت مسجد هامبورگ از طرف مراجع بزرگ ایران به آلمان اعزام گردیده بود نام آن را از مسجد جامع ایرانیان به مرکز اسلامی هامبورگ تغییر داد و با انجام برنامههای علمی و دینی منظم و حسابشده، یکی از بزرگترین پایگاههای تبلیغی اسلام در اروپا را بنیانگذاری نمود. همچنین با ایجاد تشکیلات مستقل و منسجم برای دانشجویان ایرانی خارج کشور، پایهگذار جنبشهای دانشجوئی خارج از کشور گردید که اعضا و تربیتیافتگان آن در به ثمررسیدن انقلاب اسلامی و سپس شرکت در ادارة نظام نوپای اسلامی ایران سهمی بسزا یافتند. استاد با انجام سخنرانیهای علمی در مجامع فرهنگی و دانشگاهی و ارتباط با محافل تحقیقاتی اروپا، تحولی در شرقشناسی اروپا پدید آورد و نگاه آنان را به اسلام و منابع علمی آن شفافتر نمود.
از مهمترین اقدامات دکتر بهشتی در آلمان اتمام کار ساختمان مسجد جامع هامبورگ بود که سر و صدای مردم و شهرداری هامبورگ را درآورد. این مسجد در یک نقطه حساس و زیبای مرکزی شهر در جاییکه توریستها و مسافران برای ورود به هامبورگ باید از آن عبور میکردند واقع شده بود و دکتر بهشتی معتقد بود که عدم اتمام کار بنای مسجد هامبورگ باعث سرشکستگی اسلام و مسلمین است، لذا با سرعت به تعمیر و تکمیل آن اقدام کرد. ایشان همچنین نام این مسجد را از«مسجد جامع ایرانیان» به«مرکز اسلامی هامبورگ» تغییر داد. بدین ترتیب مسجد جامع یک مرکزیت اسلامی برای تمام مسلمانان معرفی شد تا در آنجا فعالیتهای مذهبی خود را متمرکز کنند چراکه دکتر بهشتی بسیار فراتر از مرز بندیهای جغرافیایی، نژادی و زبانی میاندیشید.
مرکز اسلامی هامبورگ که به همت آیت الله بهشتی در سال ۱۳۴۴ تاسیس شد به تدریج به صورت کانونی برای فعالیتهای اسلامی دانشجویان ایرانی معتقد و مسلمانی که پناهگاهی در خارج از کشور نداشتند و همچنین خارجیانی که تمایل داشتند با اندیشههای اسلامی آشنایی پیدا کنند درآمد. از جمله فعالیتهای عمده فرهنگی و علمی شهید بهشتی در این دوره ارتباط و تماس ایشان با محافل علمی و تحقیقاتی در اروپا بود که در زمینه اسلام، اندیشه و تاریخ آن تحقیق میکردند؛ تماس مکرر دانشگاههای خارج از کشور و دعوتهای متعدد اساتید رشتههای شرقشناسی و اسلامشناسی در آلمان و سایر کشورهای اروپایی و ایراد سخنرانیها و ارائه مقالات فراوان در زمینه اسلام و از سوی دیگر آشنایی عمیق شهید بهشتی با فرهنگ غربی از دستاوردهای مهم این مسافرت بود.
شهید بهشتی پیش از پیروزی انقلاب
پس از قیام امام خمینی(س) مبارزات شهید بهشتی به طور رسمی و به صورت سازمانیافته، با تکیه بر رهبری امام که خود تربیت یافته مکتب ایشان بود، در ابعاد گوناگون آغازشد. مبارزات عقیدتی وی بر این اساس بود که در مجامع روشنفکران راجع به مسائل اسلامی، آرا و نظرات نوینی اظهار میکرد که با طرز تفکر قشریون سنتی وفق نمیداد و لهذا برخی از آنان با وی به نزاع میپرداختند و بیش از دیگر یاران امام و انقلاب، او را هدف تیرهای تهمت و افترا قرار میدادند.
هنگامی که امام در پاریس بودند، برای تبادل نظر با امام(س) به آنجا رفت و سپس به فرمان امام به عضویت شورای انقلاب اسلامی ایران برگزیده شد. نقش موثر و رهبریکننده ایشان در آن زمان کاملاً محسوس بود. رابطه و سابقه آشنایی ایشان با امام خمینی(س) و اعتماد کامل امام به ایشان، شهید بهشتی را در سالهای مبارزه به صورت یکی از صاحبان سر ّامام و رازدار انقلاب درآورده بود و وی نقش خود را در این رهگذر به خوبی ایفا میکرد. بویژه در کارهای انقلابی، مانند اعتصابها، راهپیماییها، نوشتن اعلامیهها، جبههگیریها و برخوردها صاحبنظر و قطب ارشاد و مرجع و تصمیمگیرنده بود. وی در انجام کارهای حساس، همواره از دوستان نزدیک و باوفای خویش مدد میگرفت و این جهات بود که، دشمنان انقلاب اسلامی سرانجام حزب جمهوری را مورد هدف قرار دادند، و اولین هدفشان از میان برداشتن رهبر حزب یعنی شهید بهشتی بود.
شهید بهشتی پس از پیروزی انقلاب
شهید مظلوم آیت الله بهشتی در پرتو جامعیت بی نظیری که داشت توانست علیرغم همه فشارهائی که بر او وارد می شد در مدت کوتاهی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی فرصت خدمت به اسلام و ملت را یافته بود، بزرگترین خدمات را به انقلاب اسلامی بعمل آورد و آثار ارزشمندی از خود بجا گذاشت که از جمله عوامل تضمین کننده راه آینده این حرکت عظیم اسلامی می باشند.
حضور فعال و موثر در شورای انقلاب اسلامی و تلاش مستمر برای جلوگیری از انحراف این شورا توسط غرب باوران، مدیریت مجلس خبرگان قانون اساسی و تنظیم قانون اساسی جمهوری اسلامی که اساس و پایه نظام موجود است، ایفای نقش حیاتی از طریق حزب جمهوری اسلامی در تشکیل مجلس شورای اسلامی اول از اکثریت معتقد به خط اصیل اسلام، تلاش پی گیر برای ریختن شالوده ای اسلامی جهت ایجاد یک دستگاه فضائی اسلامی و مستقل و پیاده کردن احکام اسلام، کوشش مستمر برای تشکیل دولت مکتبی شهید رجائی و مبارزات اصولی با جریان آمریکائی که بنی صدر در راس آن قرار داشت تا برکناری بنی صدر از ریاست جمهوری که بمعنای انزوای کامل گرایشات آمریکائی و غربی در انقلاب بود از خدمات فراموش نشدنی شهید مظلوم آیت الله بهشتی است که برکات آن برای همیشه همراه باتاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی باقی خواهد ماند و هر چه زمان بگذرد بارورتر خواهد شد.
امام و مظلومیت شهید بهشتی
امام خمینی درباره مظلومیت دکتر بهشتی عبارات زیبا و پرمعنایی دارد. امام پس از شهادت آن شهید سعید گفت:«بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد و خار چشم دشمنان بود» (صحیفه امام، ج15، ص 3) شاید یکی از بزرگترین دلایل مظلومیت بهشتی، اصرار و پافشاری او بر دفاع از خط امام در برابر خط نفاق بود. به همین خاطر بود که انواع و اقسام تهمت و افترا را به او نسبت میدادند، اما هرگز کسی ندید که بهشتی زبانش را بخاطر اعتراض و پاسخگویی به آن اتهامات بگشاید. به بهشتی گفتند: «این روزها حملات دشمنان به شما بسیار شدید شده است. تبلیغات زیادی برای متهم کردن و زیر سوال قرار دادن شما به راه افتاده است، برای مقابله با این توطئهها اقدامی بکنید» خندید و گفت: «حیف است وقتمان را صرف این چیزها بکنیم. بالاخره یک روز ملت همه چیز را خواهد فهمید…».
فراوری : طاهره رشیدی بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
منابع : زمانه / وبلاگ بهار امید / امام خمینی
خاطراتی از همراهی رهبر انقلاب و شهید بهشتی
مذاکره شهید بهشتی با مقامات آمریکایی
نامه خصوصی شهید بهشتی به امام خمینی