تبیان، دستیار زندگی
خمس به كسی واجب می گردد كه پس انداز داشته باشد و درآمدش از مخارجش بیشتر باشد و اگر كسی پس اندازی نداشته باشد پرداخت خمس بر او واجب نیست.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

به طلاهای امانت نزد بانک، خمس تعلق می گیرد؟

خمس

خمس به كسی واجب می‌گردد كه پس انداز داشته باشد و درآمدش از مخارجش بیشتر باشد و اگر كسی پس اندازی نداشته باشد پرداخت خمس بر او واجب نیست.


سوال: اگر مقداری از طلاهای زینتی را به عنوان ضمانت برای دریافت وام از بانک کارگشایی، به امانت بگذاریم، به آن خمس تعلق می‌گیرد؟

چنانچه طلاهای مذکور در حد شأن باشد و استفاده زینتی داشته باشد؛ خمس به آن تعلق نمی‌گیرد.


پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای(مد ظله العالی):

گر طلاها جزء موونه در حدّ شأن عرفی شما بوده و از درآمد بین سال خریداری شده خمس ندارد.


حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):

در فرض سوال مشمول خمس نمی‌باشد. ولی چنانچه اضافه بر شأن و نیاز باشد و تا سررسید سال خمسی قابل دریافت نباشد جزو درآمدهای سال وصول قرار می‌گیرد.


حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

اگر طلاهای مذکور در سال خرید جهت زینت استفاده شده باشد خمس ندارد.


حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

چنانچه طلاها زینتی بوده به آنها خمس تعلق نمی‌گیرد.

سوال: کتاب هایی که بر اساس نیاز فعلی خریداری می کنیم و به دلایلی فرصت مطالعه را پیدا نمی کنیم آیا به آن ها خمس تعلّق می گیرد؟

امام خمینی(ره):

اگر کتاب های مورد نیاز به مقدار شوون باشد خمس ندارد.


آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):

خیر.


آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):

در صورتی که کتاب ها مورد نیاز باشد خمس به آن ها تعلق نمی گیرد.


آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):

چنان چه مورد نیازشان باشد خمس ندارد ولی اگر فعلاً نیازی به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آینده است خمس به آن تعلّق می گیرد. (اگر در تمام طول سال نیز از آن استفاده نکند ولی وجود آن کتاب برای مواقع ضروری برای کتابخانه لازم است نیاز محسوب می شود.)


آیة الله سیستانی(دام ظلّه):

کتاب هایی که چند جلدی است و جداگانه فروخته نمی شود اگر بعضی از جلدها استفاده نشود، خمس ندارد ولی اگر کتاب ها جداگانه قابل فروش است فقط جلدهایی که استفاده نشده خمس دارد.


آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):

در صورتی که کتب مذکور در معرض استفاده باشد، به آن ها خمس تعلق نمی گیرد.


آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):

اگر کتاب ها معرض حاجت فعلیه اوست خمس ندارد هر چند اتفاقاً یک سال از آن ها استفاده نکرده باشد. والا خمس آنها واجب است در موارد مشکوک الاستفاده خمس واجب است.

سوال: فردی كه حقوقش زیر خط فقر است آیا دادن خمس بر او واجب است؟ اگر عمداً خمس ندهد چه حكمی دارد؟

جواب: خمس به كسی واجب می‌ گردد كه پس انداز داشته باشد و درآمدش از مخارجش بیشتر باشد و اگر كسی پس اندازی نداشته باشد پرداخت خمس بر او واجب نیست. (ترجمه اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبری، س969).

سوال: آیا به سپرده‌های بانكی به صورت قرض الحسنه كه برای دریافت وام نزد بانكها تا پایان اقساط می‌ماند خمس تعلق می‌گیرد؟

جواب: اگر از پولی باشد كه خمس آن داده نشده است باید خمس آن را پرداخت كنید. (ترجمه اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبری، چاپ وزیری، س955)

سوال: آیا به پولی که برای گرفتن وام خرید خانه در بانک مسکن پس انداز شده است، خمس تعلق می گیرد؟ (شخص مذکور، مبلغی بیش از مقدار پس انداز، بدهکار است که باید به طور اقسام بپردازد.)

امام خمینی(ره):

بله، باید خمس آن را بدهد.


آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):

اگر پس انداز مذکور از درآمد بین سال بوده و بنا دارد آنرا برای دریافت وام حفظ کند، سر سال خمسی مشمول وجوب خمس می باشد.


آیة الله سیستانی(دام ظلّه):

اگر بدهکاری وی در همان سال خمسی صورت گرفته است. و در هزینه همان سال مصرف شده است خمس بر وی واجب نیست.


آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):

اگر نتواند بدون جمع کردن پول، منزل تهیه کند پول کنار گذاشته شده خمس ندارد.


آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):

چنانچه برای تهیه خانه مسکونی مورد نیاز فعلی و در حد شأن خودشان، راهی بجز طریق مذکور نداشته باشند به آن خمس تعلق نمی گیرد.

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):

آری خمس به آن تعلق می گیرد و بدهی اقساطی از آن کسر نمی شود مگر به آن مقدار که زمان پرداخت آن رسیده است ولی در عین حال اگر در زحمت است می تواند خمس را به ذمّه بگیرد و در هنگام توانایی بپردازد.


آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):

خمس دارد، ولی اگر راهی برای خرید خانه جز پس انداز نباشد، خمس به آن تعلق نمی گیرد.


آیة الله وحید خراسانی(دام ظلّه):

بنابر احتیاط واجب خمس تعلّق می گیرد.

سوال: آیا به وسائل زیادی منزل (رختخواب، ظروف و...) خمس تعلق می‌گیرد؟

جواب: اگر وسائل اضافی باشد خمس دارد اما آنچه به عنوان جهیزیه همراه زن بوده و زائد بر شأن نبوده است اگر بیش از یك سال هم مورد استفاده قرار نگرفته باشد خمس ندارد.(ترجمه اجوبة الاستفتائات مقام معظم رهبری، چاپ وزیری، س906)

سوال: آیا به منزلی كه در آن ساكن هستیم خمس تعلق می‌گیرد؟

جواب: خانه مسكونی مورد نیاز جزء مونه است و خمس ندارد. در صورتی كه از منفعت بین سال تهیه شده باشد ولی اگر با پول غیر خمسی پس انداز شده, كه سال بر آن گذشته تهیه شده, خمس دارد. (استفتائات امام(ره) ج1، ص363، س60)

فرآوری: آمنه اسفندیاری 
بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:
استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم
سایت اسلام کوئیست
سایت اندیشه قم
استفتائات امام(ره) ج1


مطالب مرتبط:

مصرف خمس به تشخیص کیست؟

آیا جهیزیه خمس دارد؟

نحوه محاسبه خمس سرمایه

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.