یک دل زیبا

اما زیبایی واقعی، آن که به پیری و نابودی نگراید، آن که زینت بخش انسان است، در قرآن و روایات چگونه عنوان شده است؟
در منابع دینی (قرآن و سنت) پاره ای از افعال، به زیبایی و شکوه توصیف شده اند تا انسان را از زیبایی های ظاهری عبور دهد و او را به زیبایی های حیات معقول رهنمون گردد و در سیر تکاملی خویش به این وصف های زیبا دست یابد.

زیبایی ایمان
در آیات و روایات فراوانی به توصیف ایمان و نتیجه های اثربخش آن توجه شده است. یکی از ویژگی های مهم ایمان، زیبایی و آراسته شدن دل هایی است که با عمق جان از آن برخوردار هستند.
خداوند در سوره حجرات می فرماید:
«و لکنّ الله حبب إلیکم الایمان و زینه فی قلوبکم و کرّه إلیکم الکفر و الفسوق و العصیان» (بخشی از آیه ٧حجرات)
ولی خداوند ایمان را به دل هایتان دوست داشتنی قرار داد و ایمان را در دل های شما با زیبایی بیاراست و کفر و فسق و معصیت را برای شما زشت و کراهت بار ساخت.
منظور از محبوب و زیبا قرار دادن ایمان، این است که ایمان را به جمالی آراسته است که قلب های ایشان را به سوی خویش جذب می کند؛ به گونه ای که از عصیان و کفر و زشتی که در مقابل ایمان است دوری می گزینند. (سید محمد حسین طباطبائی، تفسیرالمیزان، ج 18، ص 313)
از آنجا که خداوند دارای حکمت بی انتهاست و می خواهد تکامل انسانی را تحقق بخشد، زمینه های آن را هم فراهم ساخته است؛ به این معنا که ایمان را که سبب تکامل بشر است در قلب های انسان ها «دوست داشتنی» قرار می دهد. آتش عشق حق طلبی و حقیقت جویی را در درون جان ها شعله ور می سازد و روح او را همگام با دستورات دینی پرورش می دهد.
بنابراین، زیبایی خواهی انسان او را به سوی پذیرش صفات و کارهای زیبا به پیش می برد. اصلا انسان مومن و دیندار هم محبوب دیگران است و هم مورد اعتماد آنها، انسان از دیدن چهره فردی مومن و دیندار به آرامش دست پیدا می کند و این همان زیبایی ایمان است. در مقابل، درک زشتی کفر و کارهای آلوده ساز، با ضمیر زیبایابی انسان ناسازگار است و انسان را به نفرت نسبت به آن ها دعوت می کند.انسان های گناهکار و آنهایی که در بی خبری و کفر غوطه ورند، مثلا کسانی که دائم الخمرند، کسانی که قتل و تجاوز و دزدی و دیگر گناهان را مرتکب می شوند، منفور همه هستند تا جایی که از شنیدن خبر مرگ و یا اعدام آنها همه خوشحال می شوند.

زیبایی بخشش
قرآن کریم بر زیبایی برخی از آرمان های اخلاقی و ارزش های انسانی تأکید می کند و درباره بخشش و گذشت از دیگران می فرماید:
«انّ السّاعة لاتیة فاصفح الصّفح الجمیل» (حجر/ 58 )
بی شک روز رستاخیز فراخواهد رسید با عفو و بخشش زیبا از لغزش های مردمان درگذر.
همان طور که امام رضا(علیه السلام) در تفسیر این آیه فرموده اند، عفو و بخشش زیبا آن گذشتی است که همراه مواخذه و سرزنش نباشد: «العفو من غیر عتاب» (عبد علی بن جمعه الحویز، تفسیر نور الثقلین، دارالکتب العلمیه، قم، ج3، ص 27.)
یعنی: عفو و بخشش بدون سرزنش صفح جمیل است. این همان جمله معروف است که می گوید در عفو و بخشش لذتی است که در انتقام نیست.

بردباری زیبا
در قرآن کریم، در توصیف صبر به زیبایی و فرمان به آن می خوانیم:

«فاصبر صبراً جمیلاً (معارج/5)

بنابراین، صبری زیبا پیشه کن.
استقامت زیبا آن است که به هیچ کس غیرخدا شکوه نکنی؛ به گونه ای غیر او کسی از مصیبت و گرفتاری تو با خبر نشود. (السیوطی، الدر المنثور 1421 ق، ج8، ص 259) صبر جمیل و زیبا به معنای شکیبایی زیبا و قابل توجه است که دارای تداوم باشد و ناامیدی در آن راه نباید و همراه بی تابی و جزع و شکایت و آه و ناله نگردد. (مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج25، ص 17)
در زندگی امروز مصداق کسانی که صبر جمیل ندارند، همان هایی اند که می گویند: خدایا چرا ما؟ این چه روزگاریست! نفرین به این سرنوشت و خود کشی، برخی انواع افسردگی و سخت گرفتن بر اطرافیان و آزار آنها ، نمود عدم صبر در برابر مشکلات زندگیست.

علامه محمدتقی جعفری درباره زیبایی بردباری می نویسد:
«اگر چه زیبایی تحمل و شکیبایی، نمود نقاشی و ترسیمی و منظر طبیعی ندارد، ولی از آن زیبایی برخوردار است که هر گونه زیبایی را معنا و محتوا می بخشد. انسان بردبار و شکیبا که درونی آرام و واقع نگر دارد و از آن اضطراب و تلاطم ها که در ارتباط با نمودهای جهان عینی تأثیر ناهنجار می گذرد، به دور است. در این حالت است که زیباها زیبایی خود را با بهترین وجه برای انسان نمودار می سازند.» (محمدتقی جعفری، زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام ، ص 302)
بنابراین، دست یابی به روحی زیبا دستاورد انجام کارهای زیبا و برگیری ویژگی های زیباست. همچنین «صبر زیبا» آن است که انسان از حوادث دشوار زندگی نهراسد و پیمانه صبرش لبریز نگردد و سخنی که نشان دهنده ناسپاسی، کفران، بی تابی و جزع اوست بر زبان جاری نسازد؛ چه، در سایه چنین صبری آن حوادث نیز اسباب تکامل او را فراهم می سازند.

فرآوری: زینب عشقی

بخش زیبایی تبیان

مطالب مرتبط:
چند می گیری خوشگلم کنی 
یک زیبایی زنانه 
اولین عاشق زیبایی 
دنیای زشت 
لباس نازک گلبرگ ها 
ما سفره هفت سین نداشتیم