تبیان، دستیار زندگی
مروری بر برنامه های شبکه های سیما نشان می دهد غالب شبکه ها تک محصولی شده اند و عمده تلاش خود را روی یک برنامه می گذارند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شبکه های تک محصولی


مروری بر برنامه های شبکه های سیما نشان می دهد غالب شبکه ها تک محصولی شده اند و عمده تلاش خود را روی یک برنامه می گذارند.

شبکه تلویزیون

زمانی شبکه های تلویزیون خلاصه می شد در یکی دو شبکه ای که این توانایی را داشت تا مخاطبش را در یک ساعت مشخص پای تلویزیون بنشاند و آنقدر گیرا و جذاب باشد که بعد از سال ها هم از آن برنامه یاد شود اما حالا با وجود بالا رفتن تعداد شبکه های تلویزیونی چندان خبری از برنامه های پر مخاطب و ماندگار نیست.
با تغییراتی که در سیستم های تلویزیونی اتفاق افتاد و آمدن سیستم دیجیتال افزایش شبکه های تلویزیونی در یک دهه گذشته سرعت پیدا کرد و در مدتی کم تعداد شبکه ها را از سه شبکه به نوزده شبکه رساند.

نکته جالب درباره شبکه ها این که هر کدام با یک برنامه خاص شناخته می شوند و همه تلاش شان را برای رونق آن گذاشته اند. حتی این روند در شش ماهی که تیم جدید مدیریت سازمان صدا و سیما روی کار آمده تغییر نکرده. در ادامه مروری داریم بر رویکرد شبکه های تلویزیونی کشورمان. ضمن این که در این مدت همچنان سریالی که مخاطب را پای گیرنده میخکوب کند سراغ نداشته این.

برنامه های شبکه های سیما

شبکه یک
با سابقه ترین شبکه تلویزیونی است که در مهر 1337 با نام تلویزیون ملی ایران شروع به کار کرد و در حال حاضر از شبکه یک با عنوان شبکه هر ایرانی یاد می شود.از ابتدا تلاش بر این بود که برنامه های این شبکه با در نظر گرفتن مجموع مخاطبان کشور تولید شود. غالب برنامه ها در شبکه یک مدت زیادی است که بر اساس یک فرم مشخص دنبال می شود. صبح برنامه صبح بخیر ایران،ظهر برنامه خانواده، بعدازظهر بازپخش سریال و پخش میان برنامه، شب ها پخش سریال و در آخر برنامه های گفتگو محور و ترکیبی (نام برنامه و تیم تولید در این سال ها تغییراتی داشته).
پر مخاطب حال حاضر: پایش
شبکه دو
چند سال بعد از شروع به کار مدتی با عنوان شبکه کودک فعالیت می کرد و همه خاله ها و عموهای تلویزیون را یکجا جمع کرده بود؛ برنامه هایی مانند عمو پورنگ، خاله شادونه، فیتیله. بعد از مدتی عنوان شبکه خانواده را گرفت و در حال حاضر با همین عنوان مشغول به فعالیت است.
پر مخاطب های حال حاضر: گفتگوی ویژه خبری، خبر 20:30، آیینه خانه

برنامه های شبکه های سیما

شبکه سه
در سال 72 با عنوان شبکه جوان راه اندازی شد. از شبکه هایی بود که از همان ابتدا مورد توجه قرار گرفت و در ادامه مسیر هم در اکثر تولیدات خود موفق بوده و توانسته مخاطب خود را حفظ کند. بسیاری از تغییرات در فرم تولیدات تلویزیونی با شبکه سه اتفاق افتاد.
پر مخاطب های حال حاضر: نود و پخش زنده مسابقات
شبکه پنج
سال 74 به عنوان شبکه استانی با پخش روزانه پنج ساعت برنامه در تهران آغاز به کار کرد. با آمدن محمد سرافراز در سال 93 با تغییر رویکرد به شبکه اقتصاد تغییر نام داد و دیگر مختص به تهران نیست.
پر مخاطب حال حاضر: به خانه بر می گردیم
شبکه چهار
شبکه  چهار در شکلی رسمی تر در سال 75 پا به عرصه گذاشت و با عنوا ن شبکه فرهیختگان معرفی شد. با وجود اینکه در برنامه های این شبکه تنوع وجود دارد انتخاب سریال ها میان برنامه و ... همه در یک فضای فرهیخته اتفاق می افتد.
پر مخاطب های حال حاضر: سفید، سینما چهار

با توجه به اینکه تعداد شبکه ها زیاد شد اما تولیدات موفق کم شد و بجای اینکه به میزان مخاطبان اضافه شود چند سالی است که تلویزیون ریزش مخاطب را تجربه می کند؛ پیدا کردن برنامه پر مخاطب در اکثر شبکه ها بی نتیجه است


شبکه خبر
به عنوان یک منبع خبری موثق مورد توجه است. در سال 78 با پخش اخبار کوتاه، مشروح اخبار و تحلیل خبر راه اندازی شد. گزارش های مستقیم از اتفاقات روز از برنامه های مورد توجه این شبکه است. البته در سال های اخیر نقد هایی به شیوه خبر رسانی در این شبکه وجود دارد.
شبکه آموزش
سال 81 با شعار فرصت های برابر آموزشی آغاز به کار کرد. رویکرد آموزشی در تمام برنامه های شبکه آموزش وجود دارد.
این هفنه قرار بود رادیو هفت پخش شود که نشد و شائبه توقیفش به گوش می رسد. قتند پهلو دیگر برنامه پر مخاطب این شبکه است که تولیدش متوقف شده.
پر مخاطب حال حاضر: صبحی دیگر
 
شبکه قرآن
بعد از پخش یک ساعته از شبکه دو سیما در سال 84 با عنوان شبکه قرآن به شکل رسمی آغاز به کار کرد. کلیه برنامه ها با محوریت قرآنی. برنامه های گفتگو محور، مستند ، مسابقات قرآنی است.

آی فیلم
شبکه ای ایرانی با سه زبان عربی، فارسی، انگیسی است که در سال 89 راه اندازی شد و به دلیل باز پخش سریال های پر مخاطب سایر شبکه ها مخاطب زیادی دارد. عرب زبان ها در کشورهای بحرین، عراق، فلسطین، کویت، الجزایر و... مخاطبین این شبکه هستند. این شبکه با می تواند با تغییر در ساختار و فاصله گذاری برای پخش سریال ها از رخوت و تکرار خارج شود.
شبکه مستند
سال 89 با هدف پخش مستند در زمینه های مختلف راه اندازی شد. "لگو"  شبکه مستند دریافتی از لگوی نشنال ژئوگرافیک است. در طول این چند سال مستند های موفقی از این شبکه پخش شده. با این حال مستندسازان داخلی توقع بیشتری از این شبکه دارند.
شبکه نمایش
سال 90 با راه اندازی سیستم دیجیتال فعالیت خود را آغاز کرد. رویکرد برنامه ها در این شبکه هم پخش سریال بود. بعد از آمدن دکتر سرافراز و تغییراتی که در سازمان اتفاق افتاد با شبکه تماشا ادغام شد و در حال حاضر پخش فیلم و سریال را بر عهده دارد.شبکه نمایش فیلم و سریال های جذابی پخش می کند اما آن چه به آن لطمه می زند فیلم های تکراری هستند.
شبکه بازار
پخش رسمی آن از آبان 90 شروع شد. رویکرد اصلی معرفی کالا و خدمات، اخبار اقتصادی، فروش مستقیم کالا است. موضوع اقتصاد در تمام برنامه های شبکه بازار مورد توجه است.این شبکه نتوانسته مورد توجه قرار گیرد و موج ایجاد کند. 
شبکه شما
در سال 90 با اتکا به تولیدات سیمای مراکز استان ها شروع به کار کرد. هدف اصلی از راه اندازی این شبکه معرفی فرهنگ و سنت های اقوام ایرانی در شهرهای مختلف است.پر مخاطب ترین برنامه سال های اخیر ین شبکه برنامه موسیقی محور «هفت ترانه»  بود که  در دوران مدیریت قبل توقیف شد. و حالا به اسم هنر پنجم با شکل و سیاقی دیگر روی آنتن است.
پر مخاطب های حال حاضر: زنده رود از شبکه استانی اصفهان
شبکه پویا
در سال 91 با هدف پر کردن اوقات فراغت کودکان راه اندازی شد. اگرچه در ابتدا تولیدات زیادی نداشت اما در حال حاضر با پخش برنامه های کودک، کودکان زیادی مخاطب شبکه پویا هستند. عیب بزرگ آن تکراری بودن برنامه و کارتون ها و نیز نبود برنامه سازان  کودک در آن است.
شبکه سلامت
از اسفند 91 فعالیت رسمی خود را شروع کرد. تولیدات این شبکه با هدف اگاهی بخشی در حوزه بهداشت و سلامت است. اثر تولیدات در شبکه سلامت برنامه های آموزشی است که در غالب گفتگو جلو می رود. این شبکه هم جای کار دارد و برغم تلاشهایی که می شود نتوانسته موج زیادی ایجاد کند.
شبکه ورزش
فروردین 91 راه اندازی شد. مستندات ورزشی، پوشش برخی مسابقات از عمده برنامه های این شبکه است.
پر مخاطب های حال حاضر: فوتبال 120 و پخش زنده مسابقات

برنامه های شبکه های سیما

شبکه نسیم
سال 92 در تهران راه اندازی و یک سال بعد قابل دریافت در تمام استان ها شد. نسیم مخفف نشاط، سرگرمی، یادها، مسابقه که با رویکرد سرگرمی و نشاط راه اندازی شد؛ عمده برنامه های این شبکه شامل آیتم های طنز می شود. عینک آفتابی، آبرنگ و خندوانه از برنامه های تولیدی شبکه نسیم است.
پر مخاطب حال حاضر: خندوانه
شبکه افق
با هدف پرداختن به آرمان های انقلاب اسلامی در سال 93 راه اندازی شد. برنامه های مستند از عمده برنامه های این شبکه است که حجم بالایی از زمان پخش را پر می کند. سریال آسمان اولین و تنها مجموعه نمایشی تولیدی در شبکه افق است.
پر مخاطب حال حاضر: مستند ها


با نگاهی به تولیدات شبکه های تلویزیونی توقعی که از برنامه های سیما با زیاد شدن تعداد شبکه ها می رفت  برآورده نمی شود. با وجود اینکه قرار بود با تغییر مدیریت صدا و سیما از شش ماه قبل ، هر شبکه به طور مشخص با یک رویکرد جلو برود اما اینچنین نشد و علاوه بر این از همان تولیدات موفق قبلی هم چندان خبری نیست.

زهرا فرآورده
بخش  ارتباطات تبیان



مطالب مرتبط:
تکراری های خسته کننده تلویزیون