توصیه‌های تغذیه‌ای در عفونت مثانه و رحم
عفونت‌های ادراری در زنان و دختران بیماری شایعی است، به‌طوری‌که 20 درصد از آنان سالانه یک‌بار به این بیماری مبتلا می‌شوند.
مردان معمولاً کمتر دچار عفونت‌های ادراری می‌شوند، اما بیماری آن‌ها در صورت ابتلا جدی‌تر است. حدود 90 درصد از عفونت‌های مثانه به علت آلودگی با باکتری E.Coli است و شیوع آن در زنان چهار برابر مردان است. ممکن است زنان به عفونت کلیه نیز دچار شوند که این بیماری خطرناک‌تر از عفونت مثانه است و از جمله علائم آن درد در ناحیه پهلو، سوزش ادرار و تب می‌باشد و ممکن است حتی بیمار نیاز به بستری شدن پیدا کند.
تماس جنسی و استفاده از قرص‌های ضدبارداری نیز از دیگر علل شیوع بیشتر عفونت‌های ادراری در زنان است.
پروستات در مردان مسن باعث انسداد مجاری ادراری می‌شود و زمینه ابتلا به عفونت‌های ادراری را فراهم می‌کند. مثانه می‌تواند به‌وسیله باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و یا انگل‌ها عفونی شود. در واقع یکی از شایع‌ترین راه‌های ابتلا به عفونت مثانه آن است که میکروارگانیسم‌ها از بیرون بدن وارد پیشابراه شود. در دیواره داخلی مثانه فضاهای خالی کیسه‌مانندی وجود دارد که برخی از باکتری‌ها در آن پنهان می‌شوند و از دسترس آنتی‌بیوتیک به دور می‌مانند.
تعداد بسیار زیادی از زنان به علت عدم رعایت بهداشت شخصی مبتلا به عفونت‌های رحمی نیز می‌شوند که یکی از مهم‌ترین علت نازایی در زنان عفونت‌های رحمی است. از علل ابتلای زنان مسن به عفونت‌های ادراری این است که زنان در سن یائسگی با کاهش استروژن مواجه می‌شوند و سیستم دفاعی آن‌ها ضعیف‌تر می‌شود و در نتیجه مستعد عفونت‌های ادراری هستند.
خطر ابتلا به عفونت مثانه در چه کسانی بیشتر است؟
در صورت وجود موارد غیرطبیعی در ساختمان مجاری ادراری که منجر به انسداد جریان ادرار گردد، همچنین در مردانی که پروستات بزرگی دارند، یا از سوند استفاده می‌کنند و افرادی که مبتلا به دیابت یا بیماری‌های سرکوب‌کننده سیستم ایمنی هستند ریسک این بیماری افزایش می‌یابد.
دلایل این بیماری
آسیب پیشابراه
باکتری‌هایی که از راه خون به مثانه وارد می‌شوند.
استفاده از کاتتر ادراری برای تخلیه مثانه، مثلاً پس از زایمان یا جراحی.
باکتری‌هایی که از راه پوست اطراف ناحیه تناسلی و مقعدی به مجاری ادراری راه می‌یابند.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری
* قره‌قاط میوه‌ای است که مصرف آن مانع چسبیدن باکتری E.coli به مثانه و سلول‌های اپیتلیوم واژینال می‌شود و از عفونت دستگاه ادراری پیشگیری می‌کند. عصاره قره‌قاط و زغال‌اخته به دلیل داشتن پروآنتوسیانیدین، پیوستن باکتری‌ها به بافت مثانه را مهار می‌کند.
نوشیدن آب قره قاط شیرین نشده به‌طور منظم به کاهش خطر عفونت مثانه و مجاری ادراری کمک می‌کند، اما دقت داشته باشید که نوشیدن این عصاره‌ها عفونت ادراری را درمان نخواهد کرد. پس اگر دارای علائم عفونت ادراری هستید، باید به پزشک مراجعه کنید و آنتی‌بیوتیک دریافت نمایید.
آب قره‌قاط باعث اسیدی شدن ادرار نیز می‌شود. برخی از داروها وقتی ادرار اسیدی باشد، بهتر عمل می‌کنند. قره قاط درختچه‌ای متعلق به خانواده Ericaceae می‌باشد که از دیرباز به دلیل اثرات کاهش قند و فشارخون در طب سنتی ایران استفاده می‌شده است. مهم‌ترین متابولیت‌های برگ و میوه قره قاط را فنل‌ها و به‌ویژه آنتوسیانین‌ها تشکیل می‌دهند که دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی هستند. نتایج نشان می‌دهند برگ و میوه گیاه دارویی قره‌قاط سرشار از ترکیبات فنلی بوده و نیز خاصیت آنتی‌اکسیدانی داشته، بنابراین می‌توان از آن به‌عنوان یک منبع گیاهی که دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است در صنایع غذا و دارو استفاده کرد.
* مصرف۸ لیوان آب در روز توصیه می‌شود. از مصرف بیش از حد کافئین پرهیز کنید، زیرا باعث تحریک مثانه می‌شود. به هنگام بروز عفونت ادراری باید سریعاً برای درمان مراجعه نمود.
* مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان مثل میوه‌هایی چون زغال‌اخته، گیلاس و سبزیجاتی مانند کدوحلوایی و گوجه‌فرنگی را بیشتر مصرف کنید.
* مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مثل لوبیا، جو، ریشه سبزیجات مثل سیب‌زمینی و دانه پسیلیوم توصیه می‌شود.
* از مصرف زیاد مواد غذایی تصفیه‌شده مانند نان سفید، پاستا و به‌ویژه شکر اجتناب کنید.
* مصرف چربی را محدود کنید و روغن‌هایی مثل روغن‌زیتون یا روغن هسته انگور و روغن‌های گیاهی را مصرف نمایید.
* مصرف اسیدهای چرب ترانس را در رژیم غذایی خود کاهش دهید یا در صورت امکان حذف کنید، این نوع اسیدهای چرب معمولاً در مواد غذایی پخته‌شده در صنایع غذایی مثل کلوچه‌ها، کراکرها، سیب‌زمینی سرخ‌کرده، مواد غذایی فرآوری شده و مارگارین وجود دارند. کاهش دریافت چربی در رژیم غذایی، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند و به همین دلیل نیز در زمان عفونت حاد، کاهش دریافت چربی پیشنهاد می‌شود.
* از مصرف قهوه و سایر محرک‌ها مانند الکل و تنباکو پرهیز نمایید.
* حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی به مدت 5 روز در هفته داشته باشید.
* استفاده از گوشت قرمز را محدود کنید و بیشتر از گوشت‌های سفید (مرغ و ماهی‌ها)، سویا و لوبیاها به‌عنوان منابع خوب پروتئین مصرف نمایید.
* برخی کمبودهای تغذیه‌ای نیز ممکن است زمینه‌ساز ایجاد عفونت مجاری ادراری باشند، به همین دلیل، دریافت این ریزمغذی‌ها به مقدار مورد نیاز و حتی به‌صورت مکمل می‌تواند کمک زیادی به بهبود بیماری نماید. مصرف روزانه مولتی‌ویتامین شامل آنتی‌اکسیدان‌هایی چون ویتامین‌های C، A،E و B کمپلکس و ریزمغذی‌هایی چون منیزیم، کلسیم، روی و سلنیوم توصیه می‌شود.
* مصرف روزانه ویتامین C یا منابع غذایی آن به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان و تقویت‌کننده سیستم ایمنی توصیه می‌شود. ویتامین C رشد باکتری اشریشیاکلی را که مهم‌ترین عامل ایجاد عفونت مجاری ادراری است، مهار می‌کند. به علاوه مکملیاری با ویتامین C، منجر به افزایش اسیدیته ادرار می‌گردد که محیطی ناامن برای رشد باکتری‌ها است؛ در تحقیقی در میان زنان بارداری که مکمل ویتامین C دریافت می‌کردند، نشان داده شد که ابتلا به عفونت مجاری ادراری در آن‌ها 56 درصد کمتر از گروهی است که مکمل دریافت نکرده‌اند.
منبع: دنیای تغذیه - بهارک آقاپور، دانشجوی کارشناسی ارشد تغذیه
مطالب مرتبط:
بخورنخورهای عفونت‌های زنانه
توصیه های تغذیه‌ای در عفونت مجاری ادراری
10 ماده‌ی غذایی برای خانم‌ها
بهداشت و تغذیه در دوران عادت ماهانه
نقش تغذیه در کیست تخمدان
تأثیر تغذیه بر اندومتریوز
