تبیان، دستیار زندگی
برنامه های تلویزیون در مناسبت های مذهبی به شکلی شده که دیگر همه می دانیم در هر مناسبتی چه برنامه ای قرار است پخش شود؛ نیمه شعبان فیلم قدمگاه, ایام محرم و صفر سریال مختار, عید مبعث فیلم محمد رسول الله و.... .
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تکراری های خسته کننده تلویزیون

مناسبت های مذهبی و برنامه هایی که هر سال تکرار می شود


برنامه های تلویزیون در مناسبت های مذهبی به شکلی شده که دیگر همه می دانیم در هر مناسبتی چه برنامه ای قرار است پخش شود؛  نیمه شعبان فیلم قدمگاه، ایام محرم و صفر سریال مختار،عید مبعث فیلم محمد رسول الله و.... .

شبکه تلویزیون

تقریبا از اواسط دهه هفتاد برنامه های مناسبتی در اعیاد به این شکل بود؛ پخش مستر بین و لورل و هاردی، بخش عمده ای از برنامه ها جشن هایی بود که از طرف سازمان های مختلف با حضور خانواده ها و دعوت از هنرمندان انجام می شد و بعد همان ها از تلویزیون پخش می شد، و یا جُنگ هایی که با حضور هنرمندان به شکل برنامه های ترکیبی تولید می شد.
تقریبا از اواسط دهه هشتاد به بعد برنامه های ترکیبی و گفتگو محور بیشتر شد و حجم بالایی از تولیدات مناسبت ها با این برنامه ها پر می شد که البته در میانشان برنامه ها موفقی هم وجود داشت.
نهایتا بعد از اینکه برنامه های مناسبتی از لحاظ فرم و محتوا به یک شکل مشترک رسید نقدهایی مطرح شد مبنی بر اینکه این برنامه ها در مناسبت ها تکراری شده و ایده تازه ای وجود ندارد؛ در واقع مسئولین صداوسیما ساده ترین کار را انتخاب کردند؛ پخش چند فیلم سینمایی و یکی دو برنامه ای که از بازیگران سریال های در حال پخش دعوت می شد و چند فیلم مشخص که از قبل مشخص است در کدام مناسبت پخش خواهد شد. حالا همان برنامه های تکراری بیشتر از قبل خسته کننده شده و مخاطبی که در دیگر ایام سال با تلویزیون کاری ندارد و این ایام را بهانه ای می داند تا شاید با برنامه های تازه ای مواجه شود جز تکرار و برنامه های بی کیفیت چیزی نمی بیند.
 همانطور که ایام ماه محرم و صفر از مناسبت های مهم محسوب می شود ماه های رجب و شعبان هم از لحاظ اعیادی که در این ماه ها وجود دارد مورد توجه است. اگر برنامه های تلویزیون را از ابتدای ماه رجب تا همین چند روز پیش که نیمه شعبان را پشت سر گذاشتیم مرور کنیم، حتی یک برنامه مرتبط با این ایام که از طرف مخاطبان مورد توجه قرار گرفته باشد وجود ندارد!
یا همان برنامه هایی تکراری سال های قبل پخش شده و یا برنامه هایی که هیچ جذابیت و نوآوری نداشته تا بتواند مخاطب امروز را راضی نگه دارد.
رسانه دیگر خلاصه در رادیو و تلویزیون نیست و ابزاری مانند شبکه های اجتماعی به خوبی توانسته خلاء سایر رسانه ها را پر کند؛ همراهی مخاطبان تلویزیون و شبکه های اجتماعی به شکلی شده که کاربران این شبکه ها تمام نیاز خود را در فضای مجازی دنبال می کنند و اگر تلویزیون حرف تازه و با کیفیتی برای گفتن نداشته باشد کاری با آن ندارند.

وضعیت برنامه های تلویزیون به شکلی شده که از خبر پخش کلاه قرمزی در اعیاد به عنوان یک کار بزرگ و ویژه برای مناسبت ها یاد می شود در حالیکه کلاه قرمزی تنها یک برنامه سرگرم کننده است و به عنوان یک سرگرمی برنامه ی خوبی است اما کار ویژه ای برای یک مناسبت بزرگ مانند نیمه شعبان محسوب نمی شود


در همین ایام نیمه شعبان جدای از پیام های متنی که در شبکه های اجتماعی دست به دست می شد کم نبودند کلیپ هایی که یا خلاصه ای از یک سخنرانی درباره فرهنگ مهدویت را نشان می دانند و یا با ترکیب موسیقی و تصاویر مفاهیمی در مورد انتظار را منتقل می کردند و در ساده ترین حالت هم تبریک های عید که در قالب کلیپ طراحی شده بود. با وجود این که اکثر این کارها مردمی است نکته مورد توجه در اغلب این کلیپ ها کیفیت و جذابیت کار است. در این بی برنامگی و بی کیفیتی تلویزیون حتی انتخاب چند مورد از این کیلیپ ها هم می توانست کمی حال و هوای عید را منتقل کند.
از اعیاد ابتدایی ماه رجب تا همین نیمه شعبان که از اعیاد بزرگ محسوب می شود و در بین مردم جایگاه ویژه ای دارد در تلویزیون حتی یک برنامه موفق برای این ایام پیدا نمی شود که بتواند مخاطب را همراه کند چه از نظر معارفی و چه از لحاظ نشاط و سرگرمی برای جشن یک عید بزرگ.
مشکل مالی، توجیهی برای برنامه های بی کیفیت
چند سالی است که توجیه تلویزیون در زمان های مختلف برای کمبودها و نبود برنامه های مناسبی بودجه است و اینکه سازمان توان مالی کافی را ندارد. مطمئنا درصدی از مشکلات به بحث مالی بر می گردد اما با در نظر گرفتن اینکه همان مشکل مالی را هم می شود با یک مدیریت و برنامه ریزی درست بهتر استفاده کرد می شود تولیدات را به سمت دیگری برد تا به کیفیت برنامه ها لطمه ای وارد نشود.
در جشن ها و اعیاد توقعی که مخاطب از رسانه تلویزیون دارد دیدن حداقل چند برنامه مرتبط با موضوع است. معمولا تنها برنامه مرتبط با این ایام یک برنامه گفتگو محور رسمی و اتو کشیده است که هر مخاطبی تمایل به همراهی با این شکل از برنامه ها ندارد و یا گفتگوهایی که با حضور هنرمندان رقم می خورد و دیگر بیش از اندازه تکراری شده؛ مگر چند درصد از مخاطبین انگیزه برای همراهی با این برنامه ها دارند؟
وضعیت برنامه های تلویزیون به شکلی شده که از خبر پخش کلاه قرمزی در اعیاد به عنوان یک کار بزرگ و ویژه برای مناسبت ها یاد می شود در حالیکه کلاه قرمزی تنها یک برنامه سرگرم کننده است و  به عنوان یک سرگرمی برنامه ی خوبی است اما کار ویژه ای برای یک مناسبت بزرگ مانند نیمه شعبان محسوب نمی شود.
و یا جشنواره فیلم های سینمایی عید تا عید که معمولا از برنامه های شبکه پنج سیما در اعیاد است و فیلم های تکراری را برای چندمین بار پخش می کند.
در حال حاضر هر مناسبتی یک کار تعریف شده دارد که همان را هر سال تکرار می کند یعنی وقتی نیمه شعبان می شود باید بدانیم قرار است فیلم قدمگاه پخش شود و یا در عید مبعث باید فیلم محمد رسول الله را ببینیم. 
در حال حاضر تنها برنامه سرگرمی که ایده ای جدید دارد «خندوانه» است که حداقل از لحاظ یک برنامه شاد و سرگرم کننده استانداردهای لازم را برای همراهی مخاطب دارد.
ظاهرا مسئولین تلویزیون این نکته را فراموش کرده اند که اگر بخواهند تلویزیون به عنوان یک رسانه از طرف مخاطب پس زده نشود موفق نمی شوند مگر اینکه نیاز مخاطب امروز را بدانند و طرح های اجرا شده در دهه های گذشته را این اندازه تکرار نکنند. مخاطب امروز با مخاطب سال های قبل تفاوت های زیادی کرده و قرار نیست اگر چند سال قبل برنامه ای را دوست داشته الان هم همان را دنبال کند. علاوه بر این در حال حاضر افراد فعال در عرصه برنامه سازی که بتوانند به کمک رسانه ملی بیایند کم نیستند.

زهرا فرآورده
بخش ارتباطات تبیان



مطالب مرتبط:
عیدهای غم دار سیما
محرم رسانه ملی چگونه بود؟