تبیان، دستیار زندگی
بسیاری از دانشمندان در تلاش اند تا سیستم های ارتباطی حیوانات گوناگون را کشف کنند. مانعی که وجود دارد این است که آیا حیوانات هر کدام زبان مخصوص خود را دارند ؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : سمیه جولایی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چگونه با حیوانات حرف بزنیم ؟


بسیاری از دانشمندان در تلاش اند تا سیستم های ارتباطی حیوانات گوناگون را کشف کنند. مانعی که وجود دارد این است که آیا حیوانات هر کدام زبان مخصوص خود را دارند ؟


کوکو نوعی گوریل است که قادر است دو هزار کلمه ی انگلیسی را تقلید کند. این حیوان نشانه ای از داشتن سیستم صوتی مناسب برای پاسخ شفاهی ندارد، بنابراین این میمون چهل ساله، افکار خود را با استفاده از نوعی علامت از زبان آمریکایی تغییر یافته امضا می کند.

دلفین

بنابراین با توجه به زبان مادری  گوریلی وی ، او سه زبانه محسوب می شود.  او تنها در مورد غذا هم صحبت نمی کند؛ بلکه مجموعه ای از افکار خود را نشان می دهد. پنی پترسون بیش از 28 سال است که بر روی گوریل ها و به طور خاص کوکو مطالعه می کند؛ پترسون می گوید این گوریل  یک سری کامل از احساسات مرتبط با انسان ها را که شامل ابراز خوشحالی، غم، عشق، ناراحتی و هیجان و شوق باشد را بروز می دهد.
آیا مغز برخی از حیوانات در زمینه زبان و سخن گفتن بهتر عمل می کند ؟
الکس طوطی خاکستری بود که قادر بود صد و پنجاه کلمه ی انگلیسی را تا زمان مرگش در سال 2007 بیان کند. این طوطی سخن گو اثبات کرد که می تواند شش شیء را بشمارد، رنگهای گوناگون را تشخیص دهد، کلمات را باهم ترکیب کند تا معانی جدیدی به دست آورد و نیز وی مفاهیم انتزاعی مانند بزرگ تر، کوچک تر، بالاتر، و زیر را درک کند.  یک شب پیش از مرگش در سن 31 سالگی، الکس آخرین کلمه را به صاحب خود، روان پزشک حیوانات ایرن پپربرگ گفت : " تو خیلی خوب بودی، تورو فردا می بینم ، دوستت دارم ". انواع مختلف حیوانات آزمایشگاهی در یادگیری مقدمات زبان انسان پیش رفته اند، اما با وجود گام های بلندی که این حیوانات در پیشی گرفتن از سایر انواع در برقراری ارتباط با انسان برداشته اند ، بشر به ندرت مسیر دیگری را در پیش گرفته است. مطمئناً در باهوش ترین گونه ها، نیز به همین شکل بوده است؛ اما انسان ها نسبت به دلفین ها بهتر می توانند گفته های دلفین ها را یادبگیرند و بفهمند. بنابراین سوال این است که آیا بهتر نیست به جای تلاش برای اموزش سیستم زبان ارتباطی انسان به حیوانات، بشر سعی کند زبان حیوانات را درک کند؟
بسیاری از دانشمندان برای رسیدن به این هدف در حال بررسی و مطالعه اند. آنها امیدوارند که روزی زبان گوریل، دلفین، فیل، سگ، و سایر حیوانات را یاد بگیرند. یک پژوهشگر تا حد زیادی گفته های یک سگ را رمزگشایی کرد، اما با وجود چنین پژوهش هایی راهی طولانی و گام هایی کُند برای رسیدن به این اهداف وجود دارد که بزرگترین مانع غلبه بر این تفکر خودساخته است که حیوانات در واقع زبان مخصوص خود ندارند!!

فیل ها مراسم عزاداری برای هم نوعان مرده خود برگزارمی کنند یا به تلافی شکارهای غیرقانونی به روستاها حمله می کنند. شامپانزه ها اعلام جنگ می کنند. رفتارهای حیوانات پیچیده مانند نمونه های بیان شده، نیازمند داشتن زبان پیچیده ای است.


دلفین حرف می زند!!!
اگر حیواناتی به سادگی جوندگان زبانی دارند که از اسامی، قیدها، صفات ، پسوندها و پیشوندها تشکیل شده است، پس حیوانات پیچیده تر چه جور زبانی خواهند داشت؟ و این زبان چقدر پیچیده خواهد بود؟
فیل ها مراسم عزاداری برای هم نوعان مرده خود برگزارمی کنند یا به تلافی شکارهای غیرقانونی به روستاها حمله می کنند. شامپانزه ها اعلام جنگ می کنند. رفتارهای حیوانات پیچیده مانند نمونه های بیان شده، نیازمند داشتن زبان پیچیده ای است. بکوف می گوید:" مردم اغلب تعجب می کنند که وال ها چگونه به صورت هماهنگ به شکار می پردازند؟ این کار قطعا ً با سیستم های ارتباطی پیچیده امکان پذیر است. به دلفین ها توجه کنید. آنها گروه های اجتماعی مستحکمی دارند و پژوهش های اخیر نشان می دهد که آنها حتی فرهنگ خاص خود را بروز می دهند، آنها ترجیح می دهند با سایر دلفین ها روابط اجتماعی داشته باشند و از همان ابزارهای ساده که بقیه بکار می برند استفاده کنند. همچنین دلفین ها صداهای گوناگونی تولید می کنند، مانند سوت ها  یا صداهای خفیف .

احتمال بسیار کمی وجود دارد که این ها بی معنی باشند، بنابراین بشر همواره به دنبال این است که دریابد آنها چه می گویند؟ دانشمندان بیش از نیم قرن است که در تلاش برای کشف این رمزها هستند. اِستان کوکزاک مدیر لابراتوار رفتارهای پستانداران دریایی دانشگاه جنوبی می سی سی پی ، می گوید:" ما قطعاً بیش از آنچه چند دهه ی پیش می دانستیم، در این زمینه می دانیم، اما همچنان مسیری طولانی در دو نوع مختلف از سیستم ارتباطی در پیش داریم؛  و مهمترین مانع در برابر کشف رمز گفته های دلفین ها، این است که واحد های زبان ارتباطی دلفین ها را نمی دانیم؟ صداهای تک سیلابی و سایر واج ها قطعات زبان بشر را تشکیل می دهند. اما در مورد دلفین این اطلاعات را نداریم و نمی دانیم زبان آنها از چه قطعاتی تشکیل شده است. از سوت و تلنگر یا صداهای خفیف تشکیل شده است؟ ما می دانیم که دلفین ها از لمس و طرز قرار گرفتن نیز در بیان گفته ی خود استفاده می کنند. حدس من این است که واحدهای بیشتری از ساختار زبانی آنها را با مطالعه ی رشد ارتباطی گله های دلفین ها بدست خواهیم آورد و گام بعدی این خواهد بود که ترکیب این واحدها چه خواهد بود؟ در پی این یافته ها، دِنیز یکی از همکاران پروژه ی دلفین وحشی کشف کرد که به نظر می رسد دلفین ها یک دیگر را با نام صدا می زنند_ دانشمندان به این کار سوت های امضایی می گویند_ این کشف نشان می دهد که سوت ها بخشی از واحد های ارتباطی دلفین هاست اما این که دلفین ها چگونه با صداهای خفیف و طرز قرار گرفتن به چیزی اشاره می کنند هنوز کشف نشده است.

مترجم : دکتر سمیه جولایی -دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی

بخش دانش و زندگی تبیان


مطالب مرتبط:
ایستگاه آخر حیوانات 

 وقتی گوگل حیوانات‌ را غافلگیر می‌کند

حیوانات در فضا(1)-

تولید مواد دارویی از طریق حیوانات