عربی را به همین سادگی درک کنید(1)

برای یادگیری بهتر درس عربی و شاید همه دروس، روش‌ها و فنون یادگیری متفاوتی وجود دارد، که البته در تعداد زیادی از پارامترها یکسان بوده و تفاوتی ندارند. بنا به مطالعات انجام شده و تحقیق در روش‌ها و طرق مختلف آموزش و یادگیری درس عربی، استفاده از روش زیر برای آموزش و یادگیری درس عربی کارآمد و مفید است :

* پیش مطالعه

سوال: آیا تاکنون اتفاق افتاده است که درسی را که هنوز تدریس نشده است، مطالعه کنید؟

نکته: اگر این کار را تجربه کرده باشید، متوجه شده‌اید که با درس مورد نظر، بهتر توانسته‌اید ارتباط برقرار کنید. پیش مطالعه‌ی درس عربی و مطالعه‌ی کلمات جدید و ملاحظه‌ی متون جدید، تصویر بهتری از درس، در کلاس برای شما ایجاد می‌کند؛ به گونه‌ای که بهتر می توانید در یادگیری درس، مشارکت و فعالیت داشته باشید. از داشتن اشتباه در این مورد هرگز نهراسید. اشتباه، حق یک دانش آموزاست.

* واژه خوانی

سوال: اگر متن درس شما، از تعداد زیادی کلمات جدید تشکیل شده باشد، برای فهمیدن درس چه کار می‌کنید؟

نکته: به نظر می‌رسد که بهتر است به واژه نامه‌ی کتاب مراجعه کنید و معنی آن کلمات را به دست آورید. یادگیری كلمات جدید هر درس‌، نقش بسیار مؤثری در فراگیری درس دارد. ترجمه‌ی متن درس و ترجمه‌ی جملات مربوط به تمرین‌ها، در گرو دانستن معنی این كلمات است. فکر خواندن عربی را بدون خواندن و دانستن معنی واژه‌ها، از سر خود بیرون کنید، مگر این که بر متن‌ خوانی تأکید بیشتری داشته باشید. قواعد مهم است، اما نه به اندازه‌ی یادگیری معنی واژه‌ها و جمله‌ها.

* متن خوانی

سوال: شما تا چه حد می‌توانید یک متن عربی را بدون اشتباه بخوانید؟

نکته: البته داشتن اشتباه، مهم نیست؛ مهم این است که شما اشتباهات را به حداقل برسانید.

پس از یادگیری كلمات جدید درس و اطمینان از یادگیری كامل آن‌ها، وظیفه‌ی دانش آموز، خواندن متن عربی و صحیح خوانی آن است. البته متن درس عربی حداقل یک بار باید پیش مطالعه شده باشد. متن درس هر چه بیشتر خوانده شود‌، در یادگیری مؤثرتر است. در خواندن متن درس در دفعات پایانی، دانش آموز معمولاً توانایی خواندن متن را به شكل صحیح پیدا می‌كند و چگونگی بیان جملات را درمی‌یابد. برای صحیح خواندن متن‌، می توان از نوارهای صوتی نیز استفاده کرد. مهارت خواندن از مهارت‌های مهم یک زبان محسوب می‌شود.

* بازیابی واژه‌ها

سوال: آیا تا به حال برای شما پیش آمده است که با این که کلمات جدید درس را هم خوانده‌اید، در ترجمه‌ی یک جمله مشکل داشته باشید؟

نکته: پس از روان‌خوانی متن، نسبت به ترجمه‌ی آن به فارسی اقدام کنید. برای انجام این کار، علاوه بر دانستن معانی کلمات جدید، باید معنی کلمات خوانده شده‌ی قبلی را نیز بدانید. طبیعی است برخی از واژه‌هایی را که در درس‌های قبل یا سال پیش خوانده‌اید، فراموش کنید. البته گاهی از روی متن و یا کلمات هم خانواده و قرینه‌های موجود می‌توانید ترجمه‌ی جمله‌ای را که معنی یکایک لغات آن را نمی‌دانید، حدس بزنید. برای دستیابی به معنی این كلمات، بهترین كار مراجعه به معنی این كلمات در درس‌های قبلی و یا كتاب‌های پایه‌ی قبل است.

تفاوت ترجمه‌ی لفظ به لفظ با ترجمه ساده و روان و ادبی چیست؟ شما سعی می‌کنید چگونه ترجمه کنید؟

از حفظ کردن معنی جملات پرهیز کنید. زیرا این امر باعث خستگی و کاهش کارایی می‌شود و هیچ سودی ندارد؛ بلکه سعی کنید جملات به فارسی روان معنی شوند. اگر ترجمه ساده و روان باشد، خواننده از ترجمه لذت می‌برد. سعی کنید معنی عبارت را درک کنید و با جملات خودتان و به صورت ساده ترجمه کنید. اگر از ترجمه آماده کمک می‌گیرید، جهت رفع اشکال از آن استفاده کنید. پس از ترجمه‌ی هر جمله، به برگه‌ی ترجمه خود مراجعه کنید. در صورت داشتن خطا، مورد را، بررسی و اصلاح نمایید.

* ترجمه

نکته: قطعاً اگر ترجمه‌ی شما ساده و روان باشد، خواننده‌ی کتاب شما بیشتر می‌شود. پس سعی‌کنید جملات به فارسی روان معنی شوند و از حفظ كردن معنی جملات، بدون دانستن معانی یكایک كلمات خودداری کنید. زیرا این امر یكی از عوامل خستگی دانش آموز است و این كار نه تنها سودی برای دانش آموز ندارد، بلكه باعث افزایش كار دانش آموز و كاهش كارآیی او می‌شود. معمولاً تعداد جملات از تعداد واژه‌ها بیشتر است و حفظ كردن معنی جملات، سنگین‌تر از حفظ كردن واژه‌هاست؛ پس به فکر صرفه جویی باشید.

* پاکنویس

سوال: شما جزوه و دفتر خود را چگونه تهیه می‌کنید؟ آیا از قبل، تلاش خود را کرده‌اید و پاسخ‌هایی کم و بیش درست یا غلط ارائه داده‌اید؟ به نظر شما کدام روش باعث یادگیری بیشتر می‌شود؟

نکته: هنگامی که قصد مطالعه از روی جزوه را دارید، جمله‌های عربی را از روی کتاب بخوانید و سعی کنید آن‌ها را ترجمه کنید. پس از ترجمه‌ی هر جمله، به برگه ترجمه خود مراجعه کنید. در صورت داشتن خطا، مورد را، بررسی و اصلاح نمایید. هنـگام مطالعه‌ی ترجمه، جملات بعدی باید با وسیله ی مناسبی پوشانده شود تا چشم، با آن ها برخورد نداشته باشد.

* قواعد

سوال: شما تا چه حد به خواندن و آموختن قواعد اهمیت می دهید؟

نکته: برخی به قدری در این مورد زیاده روی می کنند که گویی هدف آن‌ها از آموختن عربی، آموختن قواعد است. بهترین زمان برای یادگیری قواعد، بعد از متن خوانی و ترجمه است. چه بسا خود شما به این روش متوجه قواعد بشوید، بدون این که قواعد را مطالعه کرده باشید. قواعد را یا مستقیماً از کتاب مطالعه کنید و یا با توجه به شیوه‌های ابتكاری معلمان محترم - كه به طور خلاصه در اختیار شما قرار داده می شود - آن ها را مورد بررسی قرار دهید، به شرط آن که چیزی ازمطالب جا نمانده باشد.

مرکز یادگیری سایت تبیان - منبع:  انتشارات بین المللی گاج
تهیه و تنظیم: مریم فروزان کیا