شرایط محیط مدرسه، چگونه بهتر می شود؟
امروزه با توجه به سطح انتظارات جامعه و توقعات مشتریان، آموزش و پرورش رسالتی خطیر بر عهده دارد. پس باید با تكیه بر ابزارهای كارآمد و نیروهای مجرب و آگاه نسلی را تربیت كند كه قدرت تطابق و سازگاری را برای زندگانی در سال‌های حضور در صحنه اجتماعی داشته باشند و این میسر نخواهد شد مگر با تدبیر و برنامه‌ریزی اصولی.
در این راستا تعامل و ارتباط آموزش و پرورش با سایر نهادها و سازمان‌های رسمی و غیر رسمی می‌تواند سرعت حصول به انتظارها را تسریع كند.
در حقیقت یكی از وظایف این نهاد شناخت ظرفیت‌های موجود در زمینه‌های مختلف و استفاده بهینه از آنهاست. جنبش نرم‌افزاری، دانش فناوری و تكنولوژی آموزشی و نیروهای متخصص و با تجربه نمونه‌هایی از این ظرفیت‌هاست.
در حقیقت آموزش و پرورش به مثابه درختی تنومند است كه برای تغذیه و باروری میوه‌هایش نیازمند استفاده از منابعی است كه با هماهنگی و مساعدت موجبات رشد آن را فراهم می‌آورند.
از سوی دیگر عناوینی چون خلاقیت، نقادی و نقدپذیری، بارش فكر، پژوهش محوری، مهارت‌های زندگی، تغذیه و بهداشت فردی و جمعی و مدرسه شاد زمانی در مدارس عملیاتی خواهند شد كه تمامی عناصر این مجموعه به باور لازم برسند و تحول در برنامه‌های سنتی و یكنواخت آموزش و پرورش به عنوان یك اصل محسوب شود و مورد پذیرش قرار گیرد.
در عصر حاضر شادی و نشاط در فضاهای آموزشی كمرنگ است و دانش‌آموزان به واسطه یكنواختی برنامه‌ها و مشكلاتی چون سوء تغذیه، روابط انسانی نامناسب، فضاهای آموزشی غیراستاندارد، حجم تكلیف زیاد، امتحانات و ارزشیابی‌های اضطراب زا و بسیاری دیگر از دلایل نسبت به حضور در مدارس چندان رغبتی ندارند.
خوشبختانه، با نگاه رویكردی و فرآیند مداری نسبت به آموزش و پرورش و آسیب‌شناسی‌هایی كه صورت گرفته است، نسبت به این مهم یعنی ایجاد فضاهای بانشاط و شاداب تحت عنوان «مدرسه شاد» گام‌هایی برداشته شده است.
از جمله اركان تأثیر گذار در مدارس مدیرانی هستند كه با توجه به مسئولیت خطیرشان به عنوان رهبران آموزشی نقش برنامه‌ریزی سازماندهی، كنترل و هدایت مدارس را بر عهده داشته و با نگاهی علمی نسبت به فرآیند تربیت در دانش‌آموزان هدایتگری می‌كنند.
از وظایف مهم مدیران در مدارس توجه به روابط انسانی میان خود و سایر عناصر است و پر واضح است كه موفقیت یك مدیرعلاوه بر ارتقاء سطح دانش و تخصص حرفه‌اش در گروه، توجه خاص به روابط انسانی است.
تحلیل گران مسائل آموزشی اعتقاد دارند مهم ترین عامل در ایجاد نشاط و شادابی در مدارس توجه به ابعاد عاطفی و اجتماعی است هرچقدر برنامه‌ها در جهت ارضای نیازهای عاطفی و روانی دانش‌آموزان تدوین شود، بروز شادی در دانش‌آموزان پر رنگ‌تر خواهد بود.
ابراز همدردی، توجه به سلایق دانش‌آموزان، توجه به تفاوت‌های فردی، استفاده از جملات محبت‌آمیز، توجه به شخصیت دانش‌آموزان و پرهیز از تنبیه بدنی، اجتناب از مقایسه فردی و تشویق مناسب و بسیاری از شاخصه‌های دیگر به عنوان فاكتورهای تعیین‌كننده شادی در مدارس هستند.
مدیران مدارس موظف‌اند علاوه بر توجه به جنبه‌های رفتاری و آموزشی در مدارس، با نگاهی جدی‌تر نسبت به عناوین فوق بستر مناسب را برای ایجاد زمینه‌های رشد و خلاقیت در كودكان پدید آورند. علاوه بر این آن ها باید در تعاملاتشان با معلمان، مربیان، اولیای دانش‌آموزان و سایر عناصر با توجه به تأثیر شگرف حسن خلق و حسن معاشرت عمل كنند و صد البته كه ارتباط عوامل در تعامل با مدیران مدارس نیز باید چنین باشد.
به طور كلی مدیران در هدایت مجموعه خود تابع دو سبک قانون‌مداری و یا رفتارمداری هستند كه هر یك ویژگی‌های مربوط به خود را دارند، مدیران قانون‌مدار معمولاً به ضوابط و دستورالعمل‌ها بیشتر توجه دارند و ارتباطشان با دیگران در سایه اصول رسمی حاكم بر آن مجموعه است.
از طرف دیگر به مشكلات زیرمجموعه در قالب قوانین و دستورالعمل‌ها می‌نگرند. در مقابل مدیران رفتارمدار قرار دارند كه نسبت به قوانین تعصب كمتری دارند و به شكل اقتضایی و با تكیه بر تعاملات غیررسمی با عوامل برخورد می‌كنند. در این نوع مدیریت معمولاً زیرمجموعه رضایت بیشتری از فضای موجود دارد و با انگیزه و علاقه بیشتر فعالیت می‌كنند.
مرکز یادگیری سایت تبیان - منبع: دانشجویان ایران
تهیه و تنظیم: مریم فروزان کیا
