زیر میزی 10 هزار میلیاردی پزشکان

در حالی كه چندی پیش ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت مدعی شده بود‌ زیرمیزی پزشكان در شهرستان‌ها به صفر رسیده و در تهران نیز نزدیك به صفر است، ‌روز گذشته نماینده وزارت بهداشت در میزگرد آسیب‌شناسی زیرمیزی پزشكان تصریح كرد: آمار برآوردی وزارت بهداشت نشان می‌دهد كه حجم پول زیرمیزی پزشكان كه از مردم گرفته می‌شود، سالانه بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان است. در واقع این رقم را پزشكان از حلقوم بیمار بیرون می‌كشند.

دریافت هزینه‌های خارج از چارچوب‌های مشخص و فراتر از تعرفه‌های ابلاغی وزارت بهداشت، رفته رفته به یكی از معضلات حوزه درمان تبدیل شده بود. افزایش هزینه‌های درمانی از یك سو و دریافت پول‌های خارج از ضابطه توسط برخی پزشكان و بیمارستان‌های خصوصی از طرف دیگر، باعث شده بود اعتماد مردم به جامعه پزشكی کمرنگ شود. اما هر بار با اوج گرفتن انتقادات از چنین وضعیتی، مسئولان با مبرا دانستن جامعه پزشكی از هرگونه آلودگی و تخلف مالی، این موضوع را ساخته‌ و پرداخته رسانه‌ها عنوان می‌كردند. در نهایت پس از كش وقوس‌های فراوان حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت به‌عنوان بلندپایه ترین مسئول حوزه بهداشت و درمان كشور به صورت علنی دریافت زیرمیزی توسط برخی از پزشكان را تایید کرد و گفت که تمام توان خود و مجموعه وزارت بهداشت را برای مقابله با این پدیده زشت به كار خواهد بست.

از همان ابتدا با مطرح شدن این موضوع از سوی وزیر بهداشت سه ضلع مهم این حوزه یعنی وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشكی و كمیسیون بهداشت و درمان مجلس همواره اظهارنظرهای متفاوت و گاه متناقضی را در این خصوص مطرح كردند. چندی پس از صحبت‌های مطرح شده از سوی وزیر بهداشت، انتشار لیست ١٤ نفره از پزشكان متخلف در رسانه‌ها باعث شد بار دیگر این موضوع جنجال برانگیز با حساسیت بیشتری از سوی موافقان و مخالفان دنبال شود. اعضای كمیسیون بهداشت در جبهه موافقان علنی كردن اسامی پزشكان متخلف در مقابل اعضای سازمان نظام پزشكی به‌عنوان منتقدان این حركت، هركدام دلایل خاص خودشان را داشتند، در این میان وزارت بهداشت به‌عنوان ضلع سوم این حوزه با اعلام برنامه‌های خود در قالب طرح تحول نظام سلامت، حل ریشه ای پدیده زیرمیزی را به مردم وعده داد.

موافقان افشای اسامی پزشكان متخلف با تاكید بر اینكه هزینه تخلف عده‌ای محدود و معدود نباید باعث گسست بنیادی‌ترین ابزار درمان جسمی و روحی مردم شود، خواستار برخورد قاطع با متخلفان بودند. در مقابل عده‌ای با انتقاد از اعلام اسامی پزشكان متخلف به صورت علنی، اعتقاد داشتند كه كشاندن این‌گونه مباحث به جامعه، نتیجه‌ای جز ایجاد بی‌اعتمادی بین مردم و جامعه پزشكی نخواهد داشت؛ چراكه پدیده زیرمیزی به دلایل متعددی در کشور رواج یافته که از نظر کارشناسی بخش عمده‌ای از آن خارج از اختیار یا به نوعی پدیده تحمیلی به پزشکان است و کلید حل آن نیز درگرو تدبیر مدیران ارشد کشور است. با افتتاح سامانه ١٦٩٠ در ١٧آبان‌ سال گذشته بخشی از وعده وزیر بهداشت درخصوص برخورد با پدیده زیرمیزی، شكل جدی‌تری به خود گرفت.

راه‌اندازی این سامانه كه به گفته قائم‌مقام معاون انتظامی سازمان نظام‌پزشكی با استقبال خوب مردم مواجه شد، تاكنون میزبان بیش از ١٠٠‌هزار شكایت در بخش هزینه‌های بیمارستانی، ویزیت پزشكان، دارو و مواردی از این دست بوده است این در حالیست که  چندی پیش ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت مدعی شده بود‌ زیرمیزی پزشكان در شهرستان‌ها به صفر رسیده و در تهران نیز نزدیك به صفر است، ‌روز گذشته نماینده وزارت بهداشت در میزگرد آسیب‌شناسی زیرمیزی پزشكان تصریح كرد: آمار برآوردی وزارت بهداشت نشان می‌دهد كه حجم پول زیرمیزی پزشكان كه از مردم گرفته می‌شود، سالانه بین ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان است. در واقع این رقم را پزشكان از حلقوم بیمار بیرون می‌كشند.
در سال 94 سهم بودجه سلامت از درآمد عمومی 23هزار و 100 میلیارد تومان دیده شده است. در برابر این اما بنا به اذعان محمدحسین میردهقان، ‌مدیركل نظارت بر درمان و اعتباربخشی وزارت بهداشت، پزشكان سالانه ۸ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان زیرمیزی می‌گیرند. هرچند به گفته وی این رقم مربوط به ابتدای طرح تحول سلامت است و حالا وضع بهتر شده اما با یك حساب سرانگشتی می‌توان دریافت درآمد پزشكان زیرمیزی‌بگیر در كشور چیزی حدود نیمی از بودجه كل سلامت در سال جاری است.
این در حالی است كه بنا به اذعان شخص وزیر بهداشت نیز با اجرای طرح تحول سلامت همچنان تعرفه‌ها از سوی برخی پزشكان رعایت نمی‌شود. این موضوع به همراه تشخیص غلط پزشك، نارضایتی بیماران را در پی داشته است. با وجود این، پزشكانی كه به خصوص در زمینه درمان بیماری‌های عصبی مانند دیسك كمر و سردردها، قادر به درمان بیمار نیستند، نسبت به هزینه‌های كلانی كه از آنها دریافت می‌كنند نیز تعهدی ندارند.

پرداخت زیرمیزی قانونی برای كاهش زیرمیزی

گام سوم طرح تحول سلامت با اعتباری 2 هزار و 500 میلیاردی و با افزایش 120 تا 300 درصدی تعرفه‌ها تلاشی در جهت راضی كردن پزشكان بود و در عمل بخش مهمی از درآمدی را كه پزشك می‌خواست در قالب دریافت‌های نامتعارف برای ادامه درمان از بیمار مطالبه كند، به شكلی قانونی در اختیار وی قرار می‌داد. با پرداخت این زیرمیزی قانونی از سوی وزارت بهداشت به پزشكان، انتظار می‌رفت تا این تخلف جامعه پزشكی از بین برود.
بر این اساس ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت مدعی شد زیرمیزی در شهرستان‌ها صفر شده و در تهران نیز نزدیك به صفر است. در برابر چنین اظهاراتی بود كه سلیمان عباسی، سخنگوی كمیسیون بهداشت واقعیت چنین ادعایی را به طور كامل رد كرد.

به باور این نماینده مجلس زیرمیزی نهایتاً 2‌تا 3 درصد كاهش یافته است. حتی خود وزیر بهداشت نیز در گزارشی كه در همایش نقد طرح تحول ارائه كرد از عدم همكاری تعرفه‌ای برخی پزشكان در پایتخت گله داشت. حالا هم كه نماینده وزارت بهداشت به دریافت 8 تا 10 هزار میلیاردی زیرمیزی از سوی برخی پزشكان اذعان كرد. به بیان دیگر بین 10 تا 15 درصد از کل بازار 70 هزار میلیارد تومانی سلامت کشور پول‌های زیرمیزی و غیر قانونی است.

8 تا 10 میلیارد تومانی

هرچند موضوع زیرمیزی گرفتن در رابطه با پزشكان عمومی موضوعیت ندارد اما وقتی درآمد قانونی یك پزشك عمومی چیزی فراتر از 15 میلیون تومان در ماه باشد، بدیهی است درآمد پزشكان متخصص و فوق‌تخصص بسیار فراتر از این حرف‌هاست.
علاوه بر این، جراحان و پزشكان متخصص به دلیل جایگاه و شیوه‌های درمانی‌شان می‌توانند ادامه درمان را منوط به چك كردن صفرهای حسابشان كنند. هرچند با اجرای طرح تحول سلامت و نظارت بیشتر بر عملكرد پزشكان، ‌شیوه‌های زیرمیزی گرفتن نیز تغییر كرده و گزارش‌هایی در رابطه با دریافت چمدانی زیرمیزی به گوش می‌رسد.
سامانه 1690 هم خط طرح شكایات بیماران از طرح تحول و تخلفاتی نظیر زیرمیزی است كه به گفته میر دهقان مدیركل نظارت بر درمان وزارت بهداشت طی ماه‌های گذشته از 120‌هزار تماس ثبت شده درآن، 20درصد شكایت از تعرفه بوده است. 2 هزار و 400 تماس شكایت از تعرفه‌ها نیز نشان می‌دهد آمار تخلف زیرمیزی گرفتن چندان هم ناچیز نیست.
با وجود این بسیاری از بیماران و خانواده‌ها در نهایت همكاری با پزشك و هرگونه كه او حكم كند زیرمیزی را بی‌هیچ سر و صدایی می‌پردازند زیرا نمی‌خواهند در روند درمان اختلالی پیش بیاید. قابل تأمل‌تر از همه اینكه بنا به اذعان مسئولان بهداشت و درمان جامعه آمار پزشكان زیرمیزی بگیر بسیار ناچیز است؛ نفرات كمی كه 8 تا 10 هزار میلیارد تومان درآمد دارند و بی‌شك شناسایی‌شان كار سختی نیست اما معلوم نیست چه مانعی بر سر راه شناسایی و برخورد با این تعداد اندك وجود دارد.

منابع : جوان آنلاین / بهار نیوز