وای فای رایگان شهری در راه است؟

استفاده از اینترنت و اتصال به شبکه‌های مجازی و سرویس‌های خدمات اینترنتی این روزها چنان ضروری است که بسیاری کشورهای پیشرفته جهان درهای استفاده از اینترنت پرسرعت را باز کرده‌اند تا مردم به صورت عمومی و رایگان از این خدمات استفاده کنند. این امکان در بیرون از فضاهای بسته سفرهای غیرضروری و درون ‌شهری را کاهش می‌دهد؛ چراکه با استفاده از امکانات غیرحضوری امور اداری دیگر نیازی به تحویل نامه‌های دستی نیست.
همچنین بیشتر دانشجویان و دانش‌آموزان که ساعاتی از روز نیاز به اینترنت دارند بدون محدودیت می‌توانند از اینترنت‌های بیرون از ساختمان که در برخی پارک‌ها و خیابان‌ها و ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی است، استفاده کنند. این امکان در حال حاضر در کشورمان در اختیار اپراتور نسل سوم تلفن همراه رایتل است که تاکنون فرصت اجرای آن را به صورت رسمی نیافته است.
 انحصاری که شکست
اپراتور رایتل که انحصار نسل های سوم و چهارم موبایل را در اختیار خود داشت، تنها موجب عقب ماندگی کشور در ارایه خدمات نسل های پیشرفته موبایلی نشده بود، بلکه این اپراتور به واسطه حمایت های دولتی توانسته بود بی سر و صدا انحصار وای فای شهری را هم به دست آورد. انحصاری که موجب شد تا بار دیگر فعالان حوزه اینترنت نتوانند در پروژه وای فای شهری ورود پیدا کنند. اگرچه از نتیجه و دستاوردهای این انحصار رایتل هم خبری نشد.
به هر ترتیب با پایان یافتن انحصار رایتل بر وای فای شهری در کنار نسل سوم و چهارم موبایل از شهریور ماه 93 بار دیگر امیدها برای ورود سایر اپراتورها برای ارایه وای فای شهری جانی تازه گرفتند. اما این که با پایان یافتن انحصار وای فای شهری چه میزان پیشرفت در این عرصه خواهیم داشت هنوز مشخص نیست.
مهم ترین عوامل ارایه وای فای شهری
اما با وجود انحصار مذکور ارایه وای فای درون شهری در حال حاضر چندین دانشگاه کشور در محیط دانشگاه به دانشجویان خود وای فای رایگان ارایه می دهند. حضور و وجود وای فای رایگان در بسیاری از هتل ها، کافه ها و رستوران های کشورمان نیز به امری عادی بلد شده است. در همین راستا شهرداری تهران هم با ارایه وای فای در اتوبوس بی آرتی خط اتوبوس علم و صنعت- شهید براری که بیش از 10 کیلومتر طول دارد و بیشترین میزان مسافران آن هم دانشجو هستند طرح ارایه وای فای شهری را در سطحی کوچک به بوته آزمایش گذاشته است تا در صورت گرفتن نتیجه مثبت، آن را در سایر خطوط بی آر تی هم توسعه دهد. از سوی دیگر و به تازگی یکی از اپراتورهای موبایل هم در تفریحگاه توچال تهران البته در حجمی محدود اقدام به ارایه وای فای شهری رایگان کرده است.
کمی قبل معاون وزارت ارتباطات نیز درخصوص برنامه های وزارت ارتباطات برای توسعه وای فای شهری صحبت کرده و وعده داده بود که به زودی بیشتر نقاط پرترافیک مجهز به وای فای می شوند. این مقام مسوول همچنین از ابلاغ برنامه ای برای ایجاد وای فای شهری در نقاط مرکزی تهران شامل حدفاصل چهارراه ولی عصر تا میدان انقلاب خبر داده بود که قرار است تا پایان امسال اجرایی شوند.

داود زارعیان سخنگوی شرکت مخابرات ایران هم در اواخر دی ماه سال گذشته گفته بود این شرکت قصد دارد با ایجاد تغییراتی در کاربری کیوسک های تلفن که استفاده از آنها به شدت کاهش پیدا کرده بود از طرف آنها را حفظ کند و از سویی به کمک این کیوسک ها وای فای شهری به مردم ارایه کند. زارعیان همچنین از اجرای وای فای شهری به صورت پایلوت در حرم امام رضا (ع) در مشهد خبر داد. براین اساس مشترکان همراه اول می توانند با حضور در این مکان و روشن کردن اینترنت خود از خدمات وای فای این اپراتور استفاده کند.
اگرچه به گفته سخنگوی مخابرات این شرکت هنوز برنامه روشنی برای ارایه وای فای در معابر پرتردد تهران ندارد. وی با تاکید بر این که همراه اول مجوزهای لازم برای ارایه وای فای شهری را از رگولاتوری کسب کرده است در پاسخ به این سوال که مهم ترین بازیگر ارایه وای فای شهری اپراتورها، مخابرات یا شهرداری ها هستند، گفت: «طبق قانون اپراتورهایی که مجوز دارند می توانند وای فای شهری ارایه دهند.» به هر تقدیر روشن است که پروژه ایجاد وای فای شهری مورد توجه است و نظر به اعلام آمادگی چندین شرکت فعال حوزه آی تی برای به انجام رساندن آن بسیاری از مردم منتظر ورود زودهنگام وای فای های شهری در ابعاد وسیع در کشور هستند. اما با توجه به وجود مدعیان و بازیگران متعدد و برخی ابهامات سرانجام این طرح چندان روشن نیست.

قوانین مبهم درخصوص وای فای شهری
باید توجه داشت که توسعه و گسترش این فناوری با تمام مزیت ها و فوایدش نیز به دور از آسیب ها و خطرات احتمالی نیست. یکی از خطرات احتمالی آن این است که اگر وای فای شهری گسترش زیاد داشته باشد می توان سهم دیگر اپراتورها از بازار پرشتاب مصرف اینترنت را تحت تاثیر قرار دهد.
شاید برای جلوگیری از همین اتفاق بوده که رگولاتوری قوانین سفت و سختی در این رابطه وضع کرده است. بر این اساس کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ملی مصوبه ای استفاده از فناوری وای فای شهری را به دو نوع درون ساختمانی و برون ساختمانی تقسیم کرده است.
براساس این مصوبه، رگولاتور شرایط و محدودیت هایی برای ارائه خدمات وای فای برون ساختمانی قایل شده است؛ از جمله اینکه گفته شده که شرکت های ارایه کننده خدمات اینترنت فقط با هماهنگی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی می توانند در مناطق روستایی و سایر نقاطی که شرکت های دیگر تمایلی به ارایه خدمات اینترنت ندارند با استفاده از فناوری وای فای نسبت به ارایه خدمات اینترنت به صورت برون ساختمانی اقدام کنند. البته اگر این مصوبه به این شکل اجرا شود اسم آن را هرچه که بشود گذاشت نمی توان آن را پروژه وای فای شهری آن طور که در جهان معمول است نامید چرا که تمام محیط های شهری را شامل نمی شود.
در نهایت این که سال گذشته بود که رگولاتوری اعلام کرد، دارندگان پروانه های ارایه خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات می توانند از فناوری WiFi برای ارایه خدمات اینترنت استفاده کنند. البته رگولاتوری شرایطی را برای این مهم تعریف کرد از جمله آن که اگر در پروانه آنها یا براساس مصوبات کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، ارایه خدمات یا استفاده از بستر فناوری WiFi مجاز دانسته شده باشد، می توانند با رعایت مقررات پروانه رادیویی عمومی این کار را انجام دهند. شرکت متقاضی همچنین پس از دریافت مجوز از اداره کل تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منطقه مربوط به خود و سایر مجوزهای لازم مانند مجوز شهرداری برای نصب دکل، می تواند اقدام به ارایه وای فای شهری کند.