آشنایی با کمیسیون های مجلس

كمیسیون COMMISSION

مجموعه‌ای از افراد كه انجام عمل معینی مثل بررسی موضوعی یا ارائه راه‌حل‌هایی را برعهده می‌گیرند.

كمیسیون آموزش و تحقیقات

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده آموزش و پرورش عمومی، آموزش فنی و حرفه‌ای، آموزش عالی، تحقیقات و فناوری تشكیل می‌گردد.

كمیسیون اجتماعی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده امور اداری و استخدامی، كار، اشتغال، روابط كار و تعاون تشكیل می‌گردد.

كمیسیون اصل نودم قانون اساسی مجلس

این كمیسیون به منظور اجرای اصل نودم قانون اساسی تشكیل می‌گردد تا طبق قوانین مصوب مربوط به خود اداره و انجام وظیفه نماید.

اصل نودم قانون اساسی به این شرح است:

هر كسی شكایتی از طرز كار مجلس یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند شكایت خود را كتبا به مجلس شورای اسلامی عرضه كند. مجلس موظف است به این شكایات رسیدگی كند و پاسخ كافی دهد و در مواردی كه شكایت به قوه مجریه و یا قوه قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ كافی از آنها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی كه مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند.

كمیسیون اقتصادی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده اقتصاد و دارایی، بازرگانی داخل و بازرگانی خارجی تشكیل می‌شود.

كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده سیاست و روابط خارجی، سیاست داخلی، شوراها، شهرداری‌ها، اطلاعات و امنیت داخلی، دفاع و امنیت خارجی و ثبت احوال مطابق این آئین‌نامه تشكیل می‌شود.

كمیسیون انرژی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده نفت، گاز، برق، سدها و نیروگاه‌های آبی و برقی، انرژی اتمی و انرژی‌های نو مطابق ضوابط این آئین‌نامه تشكیل می‌شود.

كمیسیون‌ برنامه و بودجه و محاسبات

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده برنامه، بودجه، نظارت برنامه و بودجه و دیوان محاسبات و امور مالی مجلس و آمار و خدمات عمومی فنی و همچنین نظارت و مراقبت بر اجرای مقررات بودجه و امور مالی مجلس و نحوه هزینه كردن آن.

رسیدگی به عملكرد بودجه سالیانه مجلس و ارائه گزارش آن حداكثر تا پایان شهریور ماه سال بعد جهت چاپ و تفریغ بین نمایندگان و بازرسی و رسیدگی دقیق و نظارت در مورد كلیه اموال و اشیا منقول و غیرمنقول مجلس شورای اسلامی و ارائه گزارش سالیانه جهت چاپ و توزیع بین نمایندگان تشكیل می‌گردد.

كمیسیون بهداشت و درمان

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده بهداشت و درمان، امداد، بهزیستی، تامین اجتماعی و بیمه‌های اجتماعی و هلال احمر تشكیل می‌گردد.

كمیسیون تحقیق

كمیسیونی است كه به منظور بررسی اعتبارنامه‌هایی كه توسط شعب مورد تایید قرار نگرفته است یا از سوی نمایندگان مورد اعتراض واقع شده است تشكیل می‌گردد.

این كمیسیون دارای 15 عضو اصلی و 15 عضو علی‌البدل می‌باشد.

اعضای اصلی و علی‌البدل این كمیسیون توسط شعب تعیین می‌گردند بدین صورت كه هر یك از شعبه‌های مجلس پس از تعیین هیات رئیس خود دو نفر از اعضای خود را كه آگاهی بیشتری به مسایل حقوقی داشته و از صلاحیت لازم برخوردار باشند را به عنوان اعضای اصلی و علی‌البدل كمیسیون تحقیق انتخاب می‌نمایند.

كمیسیون تدوین آئین‌نامه داخلی مجلس

این كمیسیون به منظور بررسی طرح‌های مربوط به مواد آئین‌نامه داخلی مجلس و اعلام نظر درباره آنها تشكیل می‌گردد.

اعضای این كمیسیون 15 نفر می‌باشند كه با معرفی یك نفر از هر شعبه تعیین می‌شوند.

كمیسیون صنایع و معادن

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده صنایع، پست، مخابرات، معادن، پتروشیمی، صنایع هوافضا و ارتباطات تشكیل می‌شود.

كمیسیون عمران

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده راه و ترابرای، مسكن، عمران شهری و عمران روستایی تشكیل می‌گردد.

كمیسیون فرعی (زیركمیسیون( SUBCOMMISSION

گاهی كار یك كمیسیون جنبه‌های مختلفی پیدا می‌كند كه هر چند محتاج بررسی جداگانه و تخصصی است كه در این صورت گروهی از اعضای كمیسیون اصلی كه مامور بررسی جنبه‌های خاص می‌شوند در قالب كمیسیون‌های فرعی قرار می‌گیرند.

كمیسیون فرهنگی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده فرهنگ و هنر، ارشاد و تبلیغات، صدا و سیما و ارتباطات جمعی، تربیت بدنی و جوانان و زنان و خانواده تشكیل می‌گردد.

كمیسیون قضایی و حقوقی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده قضایی و حقوقی تشكیل می‌گردد.

كمیسیون كشاورزی، آب و منابع طبیعی

این كمیسیون برای انجام وظایف محوله در محدوده كشاورزی، منابع آب، دام و طیور، شیلات، محیط زیست و هواشناسی تشكیل می‌شود

كمیسیون مشترك

در مواردی كه طرح یا لایحه‌ای در مجلس مطرح می‌شود و به تشخیص هیات رئیسه بررسی آن در حیطه كار چند كمیسیون باشد، كمیسیونی‌ مشترك از اعضای كمیسیون‌های مرتبط برای بررسی طرح یا لایحه مذكور تشكیل می‌گردد

تعداد اعضای كمیسیون مشترك 23 نفر می‌باشد كه سهم هر یك از كمیسیون‌های مرتبط به وسیله هیات رئیسه مجلس مشخص می‌شود

در كمیسیون مشترك یك نفر به عنوان رئیس و دو نفر به عنوان نایبان رئیس یك نفر به عنوان مخبر و دو نفر به عنوان منشی مجموعا به عنوان هیات رئیسه كمیسیون با رای مخفی با ورقه و با اكثریت نسبی آرای اعضای كمیسیون انتخاب می‌شوند

كمیسیون ویژه

در مواردی كه مسایل مهم و استثنایی در كشور رخ می‌دهد مجلس به پیشنهاد حداقل 15 نفر و با تصویب در جلسه علنی كمیسیون ویژه‌ای برای رسیدگی و تهیه گزارشی در این ارتباط تشكیل می‌دهد.

اعضای این كمیسیون بنابه نظر پیشنهاد دهندگان هفت تا 15 نفر خواهند بود كه در جلسه علنی مجلس و با رای مخفی با ورقه و براساس اكثریت نسبی آرای نمایندگان حاضر انتخاب می‌شوند.

هیات رئیسه این كمیسیون با انتخاب یك نفر به عنوان رئیس دو نفر به عنوان نایبان رئیس یك نفر به عنوان مخبر و دو نفر به عنوان منشی شكل خواهد گرفت.

كمیسیون‌های تخصصی مجلس

مجلس شورای اسلامی دارای 12 كمیسیون تخصصی می‌باشد كه هر یك در محدوده تخصصی خود به بررسی طرح‌ها و لوایح و سایر امور مرتبط با مجلس می‌پردازند.

12 كمیسیون تخصصی مجلس عبارتند از: آموزش و تحقیقات، اجتماعی، اقتصادی، امنیت ملی و سیاست خارجی، انرژی، برنامه و بودجه و محاسبات، بهداشت و درمان، صنایع و معادن، عمران، قضایی و حقوقی، كشاورزی، آب و منابع طبیعی