تبیان، دستیار زندگی
چگونه یك حافظه ساخته مى شود؟ ملاقات هاى تازه حس كنجكاوى را برمى انگیزند. معمولاً ما شخصى را ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صندوقچه ضبط خاطرات



چگونه یك حافظه ساخته مى شود؟

ملاقات هاى تازه حس كنجكاوى را برمى انگیزند. معمولاً ما شخصى را كه براى اولین بار دیده ایم به دقت زیر نظر مى گیریم. قد، اندازه موهایش، تن صدایش و ... مورد توجه قرار می گیرد . این توجهات راهى را در هیپوكمپس مغز شما، (جایى در بخش جسمانى و موقتى مغز كه شبیه اسب آبى است) پیدا مى كند كه تمام این اطلاعات خارجى را همزمان به حافظه شما منتقل مى كند. تمام خاطرات و افكار شما قبل از ثبت در مغز باید از این دروازه عبور كنند.

اما هیپوكمپس فقط بخش اول این پروسه پیچیده یعنى جایگاه نگهدارى اطلاعات است. پس از این كه یك حافظه ساخته شد، محتویات آن داخل قطعات توسط سنسورهاى گوناگون و مختلف جمع آورى مى شود كه از آن جا به قسمت هاى مختلف پخش مى شود. سپس وقتى شما به فردى فكر مى كنید یا چهره او را مى بینید، صدایش را مى شنوید و یا بوى عطر او را استشمام مى كنید تمام آن قطعاتِ سنسورها با هم به كار افتاده و آن فرد را براى شما تصویر سازى مى كند.


چرا زمان تولد خود را به خاطر نمى آوریم؟

ممكن است تصور كنید هیچ موضوعى به اندازه تولد نمى تواند مهم و شاید دردناك باشد. اما شما هیچ چیزى از آن در حافظه خود ندارید و شاید تنها چیزهایى را كه به خاطر بیاورید مربوط به سن 5 سالگى و یا بیشتر شود. اغلب افراد قبل از آن را به خاطر نمى آورند . چرا؟ یكى از تئورى ها در این رابطه به چربى و پی غلاف عصب اشاره مى كند. این پى روكش محافظ سلول هاى عصبى است كه به هدایت سیگنال ها در مغز كمك مى كند. قبل از سن 5 سالگى مقدار این «پى» در مغز كودكان كم است. این پى وجودش براى حافظه درازمدت بسیار ضرورى و مهم است.

تئورى دیگرى نیز مى گوید: وقتى یاد مى گیریم صحبت كنیم دیگر دسترسى به خاطرات دوران قبل از به حرف افتادن امكان پذیر نیست، زیرا در آغاز به حرف افتادن روش تفكر افراد تغییر پیدا مى كند و یادآورى خاطرات گذشته غیرممكن مى شود.


خاطرات در كجا ذخیره مى شوند؟

بخش خاكسترى بهترین منطقه براى ذخیره است. برخلاف كامپیوترها كه همه اطلاعات آن در بخش هایى ویژه ذخیره مى شود، خاطرات در مغز انسان ها در نورون هاى زیادى توزیع مى شود. و این بدین معناست كه یك نورون در عملكرد حافظه اثر نخواهد گذاشت.


نقش مخرب الكل

استفاده بیش از حد از مشروبات الكلى باعث اثر گذاشتن روى عملكرد هیپوكمپس در ساختن حافظه، باعث یك فراموشى موقتى مى شود، زیرا عملكرد هیپوكمپس براى مدتى متوقف مى شود (كه به این حالت BLACKOUT یا فراموشى موقت گفته مى شود).


تستسترون چگونه به حافظه شما كمك مى كند؟

وجود تستسترون به اندازه ماهیچه ها براى ساختن حافظه و خاطرات ضرورى است. چنانچه تستسترون كلاً متوقف شود، كاهش چشمگیرى در ارتباط سن نورون ها ایجاد مى شود. تحقیقات نشان مى دهد مردانى كه دارویى براى توقف تولید تستسترون استفاده كردند در حافظه كلامى خیلى ضعیف تر از دیگر مردانى هستند كه دارو را استفاده نمى كنند.


چرا هیچوقت نحوه دوچرخه سوارى را فراموش نمى كنیم؟

وقتى كه كودكى یاد مى گیرد چگونه دوچرخه سوارى كند، دو دسته حافظه در مغز او ساخته مى شود. دسته اولحافظه صریحنام دارد كه چیزهایى از قبیل رنگ دوچرخه و شادى ناشى از دوچرخه سوارى در آن ثبت مى شود. دسته دومحافظه مجازى نام دارد كه گاهى آن را "حافظه ماهیچه اى" نیز مى نامند. این حافظه حركات مكانیكى بدن و حركات فیزیكى را كه براى راندن دوچرخه لازم است ثبت و نگهدارى مى كند.


چرا گاهى اوقات هیپونتیزم مؤثر واقع مى شود؟

اگر گاهى اوقات حادثه اى، نام چیزى یا صورت كسى را به خاطر نمى آورید، این بدین معنا نیست كه قسمتى از مغز شما درست كار نمى كند و یا هیپونتیزم فعال مى شود. بلكه بدین دلیل است كه مغز ما در آستانه ساخت حافظه كل و كامل است و هیپونتیزم این آستانه را كاهش مى دهد و باعث مى شود تا ناگهان چیزى را به خاطر بیاوریم.


چرا برخى از خصوصیات كلیدى را فراموش مى كنیم؟

به خاطر سپردن تمام جزئیات زندگى روزمره كار غیرممكنى است. بنابراین مغز ما این فقدان را با ساخت حافظه عمومى به نام «اسكیما» (طرح، برنامه) جبران مى كند. مثلاً به جاى به خاطر سپردن تعداد سیب هایى كه تاكنون خورده اید. مغز شما «اسكیمایى» از سیب خلق مى كند. سخت، قرمز و شیرین است. همین مسئله در مورد برخى از خصوصیات و شخصیت هاى كلیدى در مغز شما اتفاق مى افتد.


چگونه حافظه خود را بازگردانیم؟

اغلب كمبود حافظه با بالا رفتن سن افراد، اتفاق مى افتد و شما اطلاعاتى مثل نام افراد را فراموش مى كنید. یك راه مناسب براى مبارزه با این حالت استفاده بیشتر از حس بینایى است. زیرا حس بینایى 60 درصد از مغز افراد را فرامى گیرد.

بنابراین چنانچه مى خواهید نام فردى را به خاطر بیاورید، تصویر او را مجسم كنید و آن را با قسمت هایى از ظاهرش ارتباط دهید. این كلیدى است كه باعث مى شود تا ناگهان آن لغت و یا نام را به خاطر بیاورید.

نوشته كیت ریلى- ترجمه: هلیا خرم


لینک ها

تست هوش احساسی

تست هوش 30 دقیقه ای

آزمون سنجش توانایی مشاهده

راهکارهای افزایش هوش و غلبه بر فراموشی

با كنترل این عوامل می توانید تمركز حواس داشته باشید.

چگونه می توان تمركز حواس داشت؟( قسمت اول )

کتاب های« روان شناسی »، « خانواده » و« متفرقه » در فروشگاه اینترنتی تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.