ماه چند سال دارد؟
نتایج جدیدترین تحقیق صورت گرفته توسط محققان ناسا و دانشگاه آریزونا نشان میدهد، سن ماه 4.47 میلیارد سال است.به گفته محققان، ماه در اثر برخورد یک پیشسیاره با زمین نوپا شکل گرفته است، اما زمان وقوع این رویداد مورد بحث دانشمندان جهان است. رمزگشایی از اسرار شکلگیری ماه با استفاده از نمونه خاک و سنگهایی که در مأموریت آپولو به زمین منتقل شدند، همچنان ادامه دارد.
در جدیدترین تحقیق، متخصصانی از ناسا، دانشگاه آریزونا و موسسه اهداف اکتشاف علمی (INET) اقدام به تجزیه و تحلیل شهابسنگهایی کردند که پس از برخورد کیهانی که احتمالا منجر به شکلگیری ماه شد، به زمین رسیدهاند.
در پی برخورد بین یک پیشسیاره با زمین نوپا، شهابسنگهای چند کیلومتری با سرعتی غیرمعمول با سیارکها در کمربند سیارکی - بین مدارهای مریخ و مشتری - برخورد کردند.
متعاقب این برخوردها، بقایایی از این شهابسنگها به زمین رسیدند که قدمت آنها به 4.47 میلیارد سال قبل بازمیگردد.
10 ماه مطالعه برای یافتن سن ماه
موضوع سن ماه و چگونگی شکلگیری آن از 10 ماه پیش مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. محققان دانشگاه گوتینگن در این مطالعه سنگهای جمعآوری شده از سطح ماه در مأموریتهای آپولو 11، 12 و 16 را مورد بررسی دقیق قرار دادند.
محققان انواع مختلف اتمهای اکسیژن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و کشف کردند که سنگهای ماه دارای آرایش اتمی متفاوت از سنگهای زمین هستند.
شواهد جدید نشان میدهد که براساس فرضیه برخورد بزرگ (Giant Impact Hypothesis)، سیاره Theia به بزرگی سیاره مریخ در 4.5 میلیارد سال قبل با زمین برخورد کرده و این انفجار منجر به شکلگیری ماه شده است.
تلاشهای قبلی برای اثبات فرضیه برخورد بزرگ بر اندازهگیری نسبت بین ایزوتوپهای اکسیژن، تیتانیوم و سیلیکون متمرکز بودند؛ این نسبت در سراسر منظومه شمسی متفاوت است، اما شباهت بین زمین و ماه در تضاد با مدلهای نظری برخورد است که نشان میدهد ماه بیشتر از (مواد) سیاره Theia شکل گرفته است.
محققان از روشهای محدودتر برای مقایسه نسبتها در نمونه سنگهای ماه با نمونههای زمینی استفاده کرده و در ابتدا نمونه سنگهای متعلق به ماه که توسط شهابسنگ به زمین منتقل شده بودند را مورد بررسی قرار دادند.
سپس نمونههای جمعآوری شده در مأموریتهای آپولو ارزیابی شدند که این نمونهها حاوی سطوح بسیار بالاتر ایزوتوپهای 17O/16O در مقایسه با نمونههای زمینی بودند؛ این تفاوت بسیار کم و به سختی قابل تشخیص است، اما تقریبا نشان میدهد که برخورد بزرگ واقعا اتفاق افتاده بود.
نتایج این مطالعه، شیمی سیاره Theia را نیز مشخص میکند که احتمالا مشابه شهابسنگهای نوع E است.
اغلب مدلها تخمین میزنند که 70 تا 90 درصد مواد تشکیلدهنده ماه به سیاره Theia تعلق دارد و مابقی 10 تا 30 درصد متعلق به زمین است، اما برخی مدلها مقدار مواد گرفته شده از این سیاره را کمتر از 8 درصد عنوان میکنند.
اما دادههای جدید نشان میدهد که ماه از مخلوط 50-50 مواد زمین و سیاره Theia شکل گرفته است که این مسئله به تأیید نهایی نیاز دارد؛ مرحله بعدی تحقیقات، تعیین میزان مواد این سیاره در ماه عنوان شده است.
به گفته «دانیل هروارتس» سرپرست تیم تحقیقاتی، با این کشف یکی از شکافهای موجود در خصوص نحوه شکلگیری ماه برطرف شد.
بخش دانش و زندگی تبیان
منابع : ایسنا و باشگاه خبرنگاران