4 گیاه ضد کم‌خونی
معمولاً کمبود آهن بیشتر به دلیل عدم دریافت آن از طریق مصرف مواد غذایی مناسب ناشی می‌شود. بیشتر خانم‌ها در معرض کمبود آهن قرار می‌گیرند به خاطر اینکه هرماه به دلیل عادت ماهانه آهن از دست می‌دهند که باید به فکر جبران آن باشند. نوجوانان، خانم‌هایی که خونریزی زیاد دارند، خانم‌های باردار، زنان شیرده یا خانم‌های در آستانه‌ی یائسگی بیشتر در معرض کمبود آهن قرار می‌گیرند. آهن نقش اساسی در ساخت هموگلوبین‌های خون دارد و زمانی که خون از طریق خونریزی هدر می‌رود احتمال کم‌خونی نیز بیشتر می‌شود.
گزنه
گیاه گزنه و برخی از جلبک‌ها سرشار از آهن هستند. برای اینکه بتوانید آهن موجود در سبزیجات را به‌خوبی جذب کنید باید آن‌ها را با ویتامین C مصرف کنید تا بیشتر جذب بدن شود. مزیت برتر گزنه این است که این گیاه سرشار از آهن و هم‌زمان ویتامین C می‌باشد.
برای رسیدن به نتیجه‌ی سریع و دلخواه، کم‌خونی‌تان را با گزنه درمان کنید که هم طبیعی است و هم خیلی زود نتیجه را می‌بینید. می‌توانید به مدت چند هفته روزانه برگ تازه‌ی گزنه مصرف کنید.
یا این که دم‌نوش گزنه درست کنید؛ به‌این‌ترتیب که برگ‌های تازه یا خشک گزنه را در آب جوش بریزید و بگذارید به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد. می‌توانید از پودر گزنه هم استفاده کنید. توجه داشته باشید که کپسول‌های گزنه نیز در عطاری‌ها یا داروخانه‌ها وجود دارد که می‌توانید از آن استفاده کنید.
خرما
خرما به‌تنهایی یا به همراه لبنیات و یا گردو و بادام، برای فعالیت‌های سنگین، روزه گرفتن، خستگی مفرط و فعالیت‌های فکری که احتیاج به انرژی زیاد دارند، بسیار مفید است. فیبر یا الیاف خرما می‌تواند به کاهش چربی کمک کند. به علت داشتن قند، موسیلاژ و مواد پکتیکی، نرم‌کننده سینه و ضد سرفه است. خرما همچنین قوای جنسی را افزایش می‌دهد.
آهن موجود در خرما برای جبران کم‌خونی مفید است. ترکیبات مهم آن، از جمله منیزیم، دارای اثرات ضد سرطانی می‌باشند. میزان قابل‌توجه فسفر خرما در فعالیت‌های فکری بسیار موثر است.
خرما همچنین اسید بیش‌ازحد معده را خنثی می‌کند. با توجه به مصرف بسیار زیاد و طولانی خرما در دنیا، تجربیات زیادی از خواص خرما در فرهنگ‌های ملل مختلف وجود دارد که بسیاری از آن‌ها در سال‌های اخیر از نظر علمی تأیید شده‌اند. مواردی از آثار تجربی گزارش‌شده خرما در فرهنگ‌های عامیانه جهان به شرح زیر می‌باشد:
* خوردن خرما (به‌تنهایی یا با شیر) باعث ایجاد خواب راحت می‌شود.
* خرما قوای بینایی و شنوایی را تقویت می‌کند.
* دارای خاصیت ضد میکروب و قارچ بوده و قوای بدن را در برابر امراض افزایش می‌دهد.
* باعث افزایش شیر مادران و همچنین آرامش در دوران بارداری می‌شود.
* هضم‌کننده غذا و مقوی معده است.
* موجب رفع عطش، ضد اسهال و پاک‌کننده اخلاط سینه است.
غیر از موارد بالا، ده‌ها اثر تجربی دیگر در فرهنگ‌های مختلف از خرما گزارش شده است.
میزان مصرف
مقدار مصرف خرما در شرایط مختلف برحسب عدد گزارش نشده است و در حد مصرف خوراکی که در جهان مرسوم است، می‌توان مصرف نمود.
عوارض جانبی
با توجه به اینکه خرما حاوی مقدار زیادی قند می‌باشد، نباید در مصرف آن افراط نمود. افراد دیابتی نیز با اینکه از خوردن آن محروم نیستند، ولی باید برحسب وضعیت خود مصرف نمایند.
مهم‌ترین اثرات گزارش‌شده
ضد کم‌خونی، ضد سرطان‌های روده بزرگ، کبد، دهان، طحال، معده، گلو، رحم و واژن، ضد قارچ کاندیدا، ضد یبوست، ضد سرفه، ضد اسهال، ضد تب، درمان آنفلوانزا، رفع سردرد، ضد میکروب، بهبود هموروئید، محافظ کبد، ضدالتهاب، افزایش‌دهنده قوای جنسی، ادرارآور، خلطآور، بهبود درد معده، رفع تشنگی، رفع تهوع و استفراغ و دارای خاصیت استروژنی.
پسته
با توجه به ترکیبات بسیار باارزش آلی و معدنی موجود در مغز پسته، مطالعات زیادی بر روی آن انجام شده و خواص ارزشمند آن به شرح زیر مورد تأیید قرار گرفته است:
ضد کم‌خونی
کمبود فولات می‌تواند باعث مشکلاتی چون کم‌خونی مگالوبلاستیک شود. همچنین، کمبود این ماده عامل بروز بیماری‌های قلبی- عروقی است. با توجه به اینکه پسته حاوی فولات و آهن می‌باشد، به بهبود کم‌خونی کمک می‌کند.
اثرات قلبی- عروقی (کاهش چربی، کلسترول و لیپوپروتئین‌ها)
پژوهش‌های زیادی نشان داده است که مصرف پسته می‌تواند مشکلات قلبی - عروقی را کاهش دهد. در مطالعات جدید، دلیل این امر را وجود اسیدهای چرب غیراشباع به مقدار زیاد و مقدار بسیار کم اسیدهای چرب اشباع در روغن پسته می‌دانند. پژوهشگران اعلام نموده‌اند که پسته به علت داشتن روغنی که حاوی مقدار زیاد اسیدهای چرب غیراشباع و کمی اسیدهای چرب اشباع می‌باشد، در کاهش کلسترول و در نتیجه کاهش بیماری‌های قلبی موثر است. آن‌ها معتقدند که مصرف روزانه حدود 43 گرم مغز پسته چنین تأثیری خواهد داشت. یکی دیگر از دلایل تأثیر پسته در کاهش امراض قلبی – عروقی، فیبرهای موجود در آن است. مغز پسته حاوی فیبرهای نامحلول (سلولزها، همی سلولزها و لیگنان) به میزان 97 درصد و فیبرهای محلول به میزان 3 درصد می‌باشد که فیبرهای نامحلول آن دارای این خاصیت (حفاظت قلب) هستند.
زیره سیاه
مهم‌ترین خواص زیره ضد نفخ، درد و اسپاسم آن می‌باشد که مشابه رازیانه یا میوه‌های دیگر خانواده جعفری است. از اثرات دیگر آن می‌توان آثار محرک معده برای هضم غذا، ادرارآور، ضد کرم، ضد تشنج، تا حدی قاعده‌آور و به‌عنوان نیرودهنده را نام برد.
عوارض جانبی
فرآورده‌های زیره در حد توصیه‌شده خوراکی یا دارویی عارضه جانبی ندارند. مصرف بیش‌ازحد و یا طولانی‌مدت آن برای افرادی که التهاب کلیه دارند، توصیه نمی‌شود. همچنین مصرف بیش‌ازاندازه یا طولانی‌مدت اسانس زیره ممکن است باعث صدماتی به کلیه و کبد گردد.
مهم‌ترین اثرات گزارش‌شده
ضد کرم، ضد کم‌خونی، ضد میکروب، ضدهیستامین، ضد سرطان، ضد تورم، ضد اسپاسم، ضد نفخ، ضد قارچ، صفراآور، ادرارآور، هضم‌کننده غذا، قاعده‌آور، خلطآور، شیرافزا، لاروکش، شل کننده ماهیچه‌ها، محرک و مقوی معده.
طریقه و میزان مصرف
پودر میوه: می‌توان تا روزی 6 گرم (یک قاشق غذاخوری) میوه خرد یا پودرشده را با آب میل کرد.
تنتور: 4 میلی‌لیتر (یک قاشق سوپ‌خوری) تا چهار نوبت در روز میل شود.
رایحه: حداکثر تا 6 قطره اسانس در روز میل شود. باید توجه کرد که هیچ نوع اسانس خالص را نباید مستقیماً به‌صورت خوراکی مصرف نمود؛ چون باعث تحریک دهان و مخاط دستگاه گوارش می‌شود. برای مصرف اسانس، آن را باید رقیق و یا در موارد خوراکی یا مایعات مخلوط کرد.
موارد استفاده عمومی زیره
مهم‌ترین استفاده زیره در تهیه انواع ادویه‌ها، بخصوص در شرق دنیاست. همچنین جهت معطر کردن انواع نان، بخصوص نان جو از آن استفاده می‌شود. از زیره سیاه در انواع غذاهای اروپایی و پودر کاری نیز استفاده می‌گردد. استفاده‌های متنوع دیگر زیره در انواع پنیرها، کیک‌ها و به‌صورت چای کیسه‌ای به‌عنوان ضد نفخ می‌باشد. از رایحه زیره در تهیه صابون‌ها، لوسیون‌ها و صنایع عطرسازی استفاده می‌شود. از زیره به‌عنوان اشتهاآور، هضم‌کننده غذا و دفع کرم‌های دستگاه گوارش به همراه غذای روزانه استفاده می‌گردد.
منابع:
دنیای تغذیه - دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، دکترای فارماکوگنوزی
باشگاه خبرنگاران
مطالب مرتبط:
درمان کم خونی با طب سنتی
بخورنخورهای کم‌خونی فقر آهن
معرفی برخی گیاهان دارویی
گیاهی برای رفع خستگی و کم‌خونی
گیاهان دارویی و سردرد
