9 علامت هشداردهندهی اختلالات تغذیهای
اختلالات غذایی دربرگیرندهی هر نوع تغذیهی غیرعادی و مخربی است که به بدن آسیب میزند. در بین این اختلالات غذایی آنورکسی و بولیمی شناختهترین و رایجترین نوع اختلال غذایی در دنیا محسوب میشوند. البته اختلالات غذایی صرفاً به این دو مورد ختم نمیشود و با علائم متعددی خود را نشان میدهند. درمان این اختلالات بسیار مهم و بااهمیت است به خاطر اینکه عدم درمان آن ممکن است باعث ایجاد مشکلات شومی در سلامت افراد شود.
این اختلالات باعث بروز کاهش یا افزایش وزن، کمبودهای شدید غذایی و حتی مرگ زودرس میشود. در این مطلب شما را با نه نمونه از این اختلالات غذایی آشنا کرده و هشدار میدهیم در صورت مشاهدهی هر یک از علائم اشارهشده در خود یا اطرافیانتان هشیار بوده و در جهت رفع این اختلالات برآیید.
آنورکسی عصبی: نخوردن غذا
آنورکسی عصبی بدون شک یکی از شناختهترین اختلالات تغذیهای است که بررسیهای زیادی در خصوص آن انجام شده است. علائم این بیماری عصبی بهطور روشن و واضح در ظاهر فرد نمایان میشود. افرادی که از آنورکسی رنج میبرند دچار کاهش وزن قابلمشاهده میشود و از مشکلات دیگری مانند مشکلات مربوط به پوست و مو و همچنین ضعف فیزیولوژیکی در ارگانهای بدن رنج میبرند.
یکی از مشخصههای بارز ابتلا به آنورکسی صرفنظر کردن از خوردن غذا است. افراد مبتلا به این بیماری ادعا میکنند که قبلاً ناهار یا شام خوردهاند درحالیکه لب به غذا نزدهاند. یا اینکه قول میدهند بعدا غذا میخورند درحالیکه همچنان لب به غذا نمیزنند.
بولیمی: استفراغ بعد از وعدههای غذایی
بولیمی یکی از اختلالات تغذیهای بسیار رایج در سرتاسر جهان است. افراد مبتلا به این بیماری بعد از خوردن غذا بهنوعی به «تخلیهی خود» میپردازند. البته این کار را به روشهای مختلفی انجام میدهند و بیشتر از طریق استفراغ یا مصرف زیاد ملین هر آنچه خوردهاند را از بدن خارج میکنند. افراد مبتلا به بولیمی مشخصات متفاوتی دارند: به میزان نرمالی غذا میخورند یا در خوردوخوراک افراط میکنند و یا زمانی که در حضور دیگران هستند کمتر غذا میخورند. اگر خودتان یا یکی از اطرافیانتان بعد از صرف غذا راه دستشویی را در پیش میگیرد بهاحتمالزیاد برای بالا آوردن غذا است. این کار ناشی از احساس گناهی است که افراد مبتلا به اختلال به خاطر عادتهای غذایی خود دارند.
هایپرفاژی یا پراشتهایی: افراط در حد بیماری
پراشتهایی و پرخوری در سرتاسر جهان رواج دارد. افرادی که دچار این اختلال هستند بهطور مرتب و بیمارگونه در حال خوردن مواد غذایی نامناسبی مانند فست فود، مواد غذایی چرب و شیرین (کیک، آبنبات و غیره) هستند. این افراد بهمحض تمام کردن غذای خود امکان دارد احساس خجالت و گناه کنند و بهاینترتیب بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند. علاوه بر این امکان دارد این افراد به دلیل غذای زیادی که خوردهاند دچار استفراغ شوند.
آنورکسی ورزشی: رفتوآمد زیاد به باشگاه برای سوزاندن کالری
در این نوع اختلال فرد گرایش زیادی به سوزاندن کالری پیدا میکند. در برخی موارد افرادی که به این نوع آنورکسی مبتلا هستند از وسواس شدیدی در خصوص سلامتی نیز رنج میبرند بهطوریکه مثلاً صرفاً مواد غذایی ارگانیک مصرف میکنند یا خود را بهطور کامل از مصرف گلوتن (پروتئین طبیعی موجود در گندم، جو، ذرت و غیره) محروم میسازند. بهطورکلی این افراد مدام در حال گله و شکایت از خود هستند و مدام از رفتن به باشگاه و سوزاندن کالریهای مصرفی حرف میزنند. البته امکان دارد این افراد صحبتی در این خصوص نیز نکنند اما بهطور مرتب روی تردمیل در حال دویدن و کالری سوزی افراطی باشند.
سندرم ریزهخواری در شب: داشتن یک رژیم غذایی منظم در طول روز و ریزهخواری در شب
اکثر افراد تلاش میکنند که در طول روز تغذیهی سالمی داشته باشند اما گویا منتظر هستند که شب فرا برسد. این افراد در طول شب شروع به ریزهخواری میکنند که به آن سندرم ریزهخواری در شب میگویند. این رفتار غیرارادی است. این افراد در طول روز مواد غذایی سالمی مصرف میکنند اما شبهنگام به سمت مصرف هلههوله، اسنک، تکههای باقیماندهی پیتزا و غیره میپردازند. یکی از رایجترین علائم این بیماری خوردن زیاد بیسکوییت و چیپس در طول شب است. این افراد چندین بار به آشپزخانه میروند تا هلههوله پیدا کنند و حتی با وجود سیری بخورند. سندرم ریزهخواری در شب امکان دارد با کمبود انرژی و یا مشکلات روحی روانی در ارتباط باشد.
اورتورکسی: وسواس بیشازحد نسبت به ارزش غذایی مواد غذایی
این افراد میل و وسواس شدیدی به داشتن تغذیهی سالم دارند. امکان دارد این وسواس بهگونهای باشد که این افراد حتی از خوردن مواد غذایی سالم که حاوی مواد چرب یا کربوهیدراتها هستند خودداری کنند. یکی از علائم رایج اورتورکسی گرایش افراطی فرد به سمت اطلاعات غذایی و ارزش غذایی مواد غذایی مصرفی خود است. در نتیجه این مسئله امکان دارد منجر به سوءتغذیه شود.
هرزهخواری یا پیکا: جویدن و خوردن مواد غیرخوراکی
افرادی که دچار این اختلال تغذیهای هستند میل غیرقابلکنترلی نسبت به مصرف مواد غیرخوراکی دارند. این افراد شروع به خوردن کاغذ، پلاستیک، خاک، گچ و غیره میکنند. نتایج برخی از پژوهشها نشان میدهد افرادی که از پیکا رنج میبرند دچار کمبود شدید مواد مغذی هستند و بهاینترتیب به سمت مصرف مواد غیرغذایی میروند تا کمبود مواد معدنی بدنشان را جبران کنند. بیماران مبتلا به پیکا میل زیادی به مصرف یخ نیز دارند. این افراد شروع به جویدن یخی داخل نوشیدنی خود میکنند و یا حتی از یخچال یخ برمیدارند.
نشخوار: جویدن طولانی یک مواد غذایی
اختلال نشخوار در بین کودکان هم سن و سال رایج است. بهاینترتیب که کودک غذا را بالا میآورد و دوباره ساعتها آن را میجود. بهاینترتیب یک دور باطل رخ میدهد. مدام غذا را قورت میدهد و دوباره بالا میآورد و میجود. در اکثر موارد اختلال نشخوار با بزرگتر شدن کودک از بین میرود. اما اگر این اختلال برطرف نشود لازم است که حتماً با پزشک مشورت کنید.
اختلالات تغذیهای نامشخص: حفظ وزن طبیعی با وجود عادتهای نادرست غذایی
چندین اختلال رایج غذایی وجود دارد اما بیشتر افراد در دسته اختلالات تغذیهای نامشخص قرار دارند. ازنقطهنظر بالینی، صرف آنورکسی عصبی، بولیمی، پراشتهایی و پرخوری و سندرم پیکا جزو اختلالات واقعی تغذیهای محسوب میشوند. اکثر قربانیان اختلالات تغذیهای تمام معیارهای لازم برای قرار گرفتن در گروه اختلالات واقعی تغذیهای را ندارند. در نتیجه به دستهی اختلالات تغذیهای نامشخص تعلق میگیرند. این افراد علائم چندین اختلال تغذیهای را دارند اما بااینحال وزن نرمال خود را حفظ کردهاند.
اگرچه امکان دارد این افراد نیز میزان کالری دریافتی خود را کاهش دهد و یا اقدام به بالا آوردن غذا بکنند اما این موارد تأثیری در شاخص تودهی بدنی آنها ندارد. بااینحال جامعهی پزشکی در حال بررسی روشها و تکنیکهایی برای بهبود حال افراد مشکوک به اختلالات تغذیهای هستند تا از این مشکلات رهایی یابند.
نکتهی آخر اینکه اگر خودتان یا اطرافیانتان دچار چنین علائمی هستید حتماً به پزشک مراجعه کنید. حواستان به هر نوع اختلالی در رفتار غذایی کودکان و بهویژه نوجوانان باشد. لازم نیست وسواس زیادی به خرج دهید. این نوع اختلالات بهروشنی خود را نشان میدهند. در نهایت اینکه همیشه سالم و تندرست بمانید.
مطالب مرتبط:
انورکسیا (بی اشتهایی عصبی) چیست؟
دلایل لاغری ناگهانی
5 واقعیت در مورد بیاشتهایی عصبی
مرز بین وسواس و تغذیه سالم