دود

"دود" رمان اجتماعی تازه‌ای در فضاهای تازه اما آشنای حسین سناپور است که پس از هشت سال انتظار به بازار کتاب و ادبیات عرضه شده است.

 
دود. حسین سناپور. نشر چشمه. چاپ اول. تهران: ۱۳۹۳. 20۰۰ نسخه. ۱۶۰صفحه. قیمت: ۹۰۰۰ تومان.
« می دانی او جزو کدام دسته از آدم‌ها بود؟ جزو آن‌ها که توی این دوره بار بقیه را هم می‌کشند. نه آن‌هایی که خالص‌اند و می‌خواهند خالص بمانند، پر از ایده‌ها و حرف‌های خوب‌اند.»
رمان دود از حسین سناپور در نیمه‌های سال ۹۳ از سوی نشر چشمه به بازار کتاب آمد.
نویسنده خود درباره این رمان می‌نویسد: رمان دود که چند سالی در ارشاد مانده بود، بالاخره یکی دو روز پیش منتشر شد. این رمان را حدود ۸ سال پیش نوشته بودم و اما دو سه سالی پیش خودم مانده بود و بعد هم چند سالی در ارشاد. به شیوه سوال‌هایی که معمولا دوستان خبرنگار می‌پرسند که موضوعش چیست و این حرف‌ها، طبق معمول هر چه فکر می‌کنم چه جواب نسبتا درستی به این سوال احتمالی ذهن دوستان بدهم، چندان موفق نمی‌شوم. شاید بشود گفت مثلا موضوعش اجتماعی است و زمان وقوع ماجراهاش معاصر است (گرچه حدود ده یا دوازده سال پیش ماجراهاش اتفاق می‌افتد)، چون زمان دقیقش چندان مهم نیست، از این جهت که با وقایع تاریخی خاصی گره نخورده، ‌ اما با فضا و مسائل این رمان طبعا گره خورده است، یا دست‌کم من امیدوارم که این اتفاق افتاده باشد.

دود پس از هشت سال به بازار کتاب عرضه شده است. این رمان، داستانی اجتماعی با تم‌های سیاسی است که ماجرای مردی را روایت می‌کند که در انزوای خود به سر می‌برد و این روز‌ها بیشتر شاهد وقایع است تا دخالت کننده بر مسیر آن‌ها. او که روشنفکری پر شور بوده است و میل داشته جهان را از بدی‌ها پاک کند، سرخورده به درون خود فرو رفته است. وقایع این داستان در پانزده فصل روایت می‌شود. در این داستان شخصیت‌های متعددی حضور پیدا می‌کنند اما آن‌ها نیز هر کدام به نوعی دست به گریبان ناکامی‌های خود هستند. این رمان به شیوه رئالیستی نوشته شده که ماجرایی از دنیای معاصر را بیان می‌کند. شهر و فضاهای شهری ملموس به قابل لمس بودن داستان کمک کرده است.
در این داستان شخصیت اصلی که حسام نام دارد درگیر سه زن است که با رفتن یکی، دیگری به زندگی‌اش راه می‌یابد. اما این میان لادن شخصیتی است که از همه بیشتر برای حسام اهمیت دارد. لادن زنی سرکش و جسور است و می‌خواهد تمام محدودیت‌ها را از میان بردارد اما با مقاومت اجتماع و مردان رو به رو می‌شود و دردسری برایش می‌سازند که مجبور به خودکشی می‌شود. حسام که مرد بی‌عملی شده است، در ‌‌نهایت با چاقوی ضامن دارد به سراغ مظفر می‌رود که فکر می‌کند در خودکشی لادن مقصر است.
حسین سناپور در حدود ده دوازه سالی است که تمامی تمرکزش بر کارگاه‌های آموزش داستان نویسی است ولی با این حال در این سال‌ها به نقد و نوشتن پرداخته است. نخستین کتاب‌های چاپ شده او داستان‌های بلندی برای نوجوانان بود با نام‌های «پسران دهکده» از انتشارات سروش و «افسانه و شب طولانی» از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.

رمان «نیمه غایب» وی در سال ۱۳۷۸ از سوی نشر چشمه به بازار کتاب راه یافت.
این رمان چنان پرفروش شد که در عرض یک سال ۱۵ بار تجدید چاپ شد و جایزه «مهرگان ادب» را نیز به خود اختصاص داد. دیگر رمان‌های او عبارتند از: «ویران می‌آیی»، «شمایل تاریک کاخ‌ها»، «با گارد باز» و «سمت تاریک کلمات» که رمان اخیر نیز برگزیده ششمین دوره جایزه هوشنگ گلشیری شد.